قله توچال یکی از محبوب ترین قلل کشور برای کوهنوردی و کوهپیمایی، اسکی و سنگنوردی هست که هر هفته هزاران نفر از کوه دوستان تهرانی و سایر شهرهای کشور را به خوبی مهمانی می کند. این کوه به عنوان بام تهران و بلندترین قله مشرف به این شهر با ارتفاع 3963 متر باعث شده که تهران تبدیل به بهشتی برای کوهنوردان شود.

ما در این مقاله به معرفی قله توچال، خط الراس و قلل این رشته، مسیرهای صعود و همچنین راهنمای صعود به قله توچال می پردازیم تا علاقمندان بتوانند از این مجموعه به منظور بهره گیری هر چه بیشتر از طبیعت زیبای این خطه استفاده کنند.

قله توچال کجاست؟

قله توچال در شمال تهران، در دامنه جنوبی رشته کوه البرز مرکزی واقع شده است و آنرا می توان به عنوان دیوار طبیعی بین کویرهای مرکزی ایران و قلل مرتفع البرز به شمار آورد. قله توچال به ارتفاع 3963 متر از شمال به منطقه آهار، از شمال شرق به شهرستانک و از جنوب به مناطق شمالی تهران ختم می شود.

مسیرهای صعود به قله توچال

جالب است بدانید که مسیرهای صعود به قله توچال حتی از 13 مسیر هم فراتر می رود. ما در ادامه به معرفی برخی از مهمترین این مسیرها می پردازیم.

صعود به قله توچال از طریق شیرپلا و دربند

صعود به قله توچال از طریق شیرپلا و دربند، تجربه‌ای بی‌نظیر از کوهنوردی در یکی از محبوب‌ترین مسیرهای کوهستانی ایران را به شما هدیه می‌دهد. این مسیر با طول تقریبی 9 کیلومتر و شیب ملایم، برای افراد با سطح آمادگی جسمانی متوسط مناسب است و در طول آن می‌توانید از مناظر چشم‌نواز و طبیعت بکر کوهستان لذت ببرید.

مسیر صعود:

1. میدان تجریش: سفر خود را از میدان تجریش آغاز کنید. با تاکسی یا اتوبوس‌های خط تجریش – دربند به سمت دربند حرکت کنید.
2. دربند: از میان کوچه‌های باریک و پیچ‌درپیچ دربند عبور کنید و از تماشای مغازه‌های صنایع دستی و چایخانه‌های سنتی لذت ببرید. در انتهای دربند، به مسیر پاکوب مشخصی خواهید رسید که شما را به سمت شیرپلا هدایت می‌کند.
3. شیرپلا: پس از حدود 2 تا 3 ساعت پیاده‌روی، به شیرپلا خواهید رسید. این دشت سرسبز، مکانی مناسب برای استراحت و صرف صبحانه قبل از ادامه مسیر است. در شیرپلا، می‌توانید از چشمه آب خنک و سرویس بهداشتی نیز استفاده کنید.
4. یال: از شیرپلا، مسیر یال را به سمت قله توچال دنبال کنید. این مسیر دارای شیب ملایمی است و در طول آن می‌توانید از مناظر پانوراما از شهر تهران و رشته‌کوه البرز لذت ببرید.
5. قله توچال: پس از 2 تا 4 ساعت پیاده‌روی دیگر، به قله توچال خواهید رسید. بر فراز قله، می‌توانید از چشم‌اندازهای بی‌نظیر و غرق‌کننده کلانشهر تهران و قله‌های اطراف لذت ببرید.

نکات مهم:

• این مسیر دارای یک جانپناه به نام جانپناه امیری در ارتفاع 3450 متری می باشد.
• در فصول سرد سال از ارتفاع 3000 متری هوا به شدت متغیر و سرد خواهد بود.

صعود به توچال از طریق یال چهارپالون

صعود به قله توچال از طریق یال چهارپالون، مسیری چالش‌برانگیز و هیجان‌انگیز برای کوهنوردان باتجربه تر است. این یال در سمت راست یال استاندارد صعود توچال قرار دارد.

مسیر صعود:

1. میدان دربند: سفر خود را از میدان تجریش آغاز کنید. با تاکسی یا اتوبوس‌های خط تجریش – دربند به سمت دربند حرکت کنید.
2. دربند: از میان کوچه‌های باریک و پیچ‌درپیچ دربند عبور کنید و به سمت انتهای دربند بروید. در انتهای دربند، به مسیر پاکوب مشخصی خواهید رسید که شما را به سمت شیرپلا هدایت می کند.
3. شیرپلا: با رسیدن به شیرپلا مسیر یال چارپالون دقیقا از بالای پناهگاه و در سمت راست دره شروع می شود.
4. یال چهارپالون: مسیر یال چهارپالون را به سمت بالا دنبال کنید. این مسیر دارای شیب تندی است و در طول آن باید از میان صخره‌ها، دره‌ها و رودخانه‌ها عبور کنید.
5. خط الراس توچال: با پایان یافتن یال چهارپالون به خط الراس توچال می رسید در اینجا باید به سمت چپ تغییر جهت دهید تا روی یال قله قرار بگیرید.

نکات مهم:

• این مسیر در بین شیرپلا و قله فاقد جانپناه و پناهگاه می باشد.
• یال چهارپالون حدود 15% از مسیر استاندارد قله طولانی تر است.

مسیر کلکچال توچال

• این مسیر از دو مسیر قبلی طولانی تر و سنگین تر است.
• مسیر صعود: بوستان جمشیدیه، پناهگاه کلک‌چال، قله کلک‌چال، قله لزون شرقی (پیاز چال)، قله لزون غربی، قله برفچال، قله توچال
• مسافت تا قله: حدود 14 کیلومتر

قله توچال از طریق ولنجک

• این مسیر نیز حدود 15 کیلومتر طول دارد و از نظر طولانی بودن در حد مسیر کلکچال توچال است.
• مسیر توچال از طریق ولنجک فاقد دست به سنگ می باشد.
• مسیر صعود: بام ولنجک، جاده تله کابین، ایستگاه 2، ایستگاه 5، ایستگاه 7 تله کابین، قله توچال

قلل مشهور منطقه

خط الراس توچال مجموعه‌ای از قلل در رشته کوه‌های البرز در شمال تهران است. این خط الراس به طول تقریبی 25 کیلومتر از شرق به غرب امتداد دارد و شامل چندین قله مرتفع از جمله توچال، شاه‌نشین، پیازچال و لزون است.

1. کوه شاه نشین

قله شاه نشین دومین کوه از نظر بلندی بین کوه های تهران به ارتفاع 3885 متر می باشد. این قله بر روی خط الراس اصلی توچال قرار گرفته است. شاه نشین از طریق امام زاده داوود، شهرستانک، توچال، درکه و قله پلنگ چال قابل صعود میباشد. در دسترس ترین مسیر این قله از طریق ایستگاه هفت تله کابین توچال است. پس از رسیدن به محل تله کابین با گردش به سمت چپ و قرارگیری در مسیر جاده خاکی در مجاورت پیست به سمت غرب به یک گردنه کوچک خواهید رسید. با ادامه دادن این گردنه به سمت شرق و قرار گرفتن روی خط الارس پس از طی چند صد متر قله را صعود خواهید کرد.

2. سربازارک

قله سربازارک یکی از قله های تهران است که در سمت شرق قله شاه نشین و در امتداد خط الراس به ارتفاع 3840 متر میباشد. می توانید با صعود قله شاه نشین به سمت این قله ادامه دهید. راه دیگر برای صعود به این قله نیز از طریق گردنه اشترگردن است. برای دستیابی به گردنه اشترگردن نیز راههای چندی وجود دارد که یکی از این مسیرها از طریق درکه و پناهگاه پلنگ چال میباشد.

3. دارآباد

قله دارآباد یکی دیگر از قله های تهران واقع شده در منطقه دارآباد و دسترسی کوه نیز از همین منطقه میسر است. ارتفاع این قله دارآباد نیز حدود 3150 متر تا 3200 متر ذکر شده است. مسیر رفت و برگشت به این قله نیز حدود 12 کیلومتر میباشد. برای صعود به قله دارآباد می بایست از پارکینگ واقع در مجاور رودخانه حرکت خود را شروع کنید.

مسیر با عبور از یک پل آغاز شده و با چند پیچ به قسمت کفی در جوار قهوه خانه میرسد. پس از طی چند صد متر به سمت راست منحرف شده و در دامنه کوه صعود به سمت بالا روی یال ادامه می یابد. پس از صعود 300 تا 400 متر ارتفاعی از این قسمت از یک جاده خاکی عبور خواهید کرد. پس از آن یک سربازخانه کوچک قدیمی قرار دارد. با عبور از سربازخانه و بالا رفتن از یک شیب دیگر بر روی خط الراس قرار خواهید گرفت. پس از طی چند شیب و پیمایش به پناهگاه کوچک قله دارآباد می رسید.

4. سیاه بند

سیاه بند بعد از قله درآباد قرار دارد، پس از گذر از یک قسمت تیغه ای در پس از قله دارآباد حدود دو کیلومتر جلوتر میتوان به قله سیاه بند به ارتفاع 3320 متر دست یافت. مسیر صعود به قله در زمستان نیازمند دقت زیاد در عبور از قسمتهای تیغه ای می باشد. مسیر دیگر دسترسی به این قله نیز از روستانی حاجی آباد و اوشان می باشد.

5. لزون (پیازچال)

قله لزون به ارتفاع تقریبی 3500 متر، شامل لزون غربی و شرقی روی خط الراس اصلی توچال در بین قله دارآباد و توچال قرار گرفته اند. بهترین مسیر دسترسی به این قلل از طریق اردوگاه کلکچال ، گردنه اسپیلت و سپس تراورس از پشت قله کلکچال به سمت گردنه پیازچال می باشد. پس از دستیابی به گردنه پیازچال این مسیر از طریق مسیری به شیب نسبی زیاد به قله لزون خواهد رسید. تراورس پشت قله کلکچال در فصل زمستان به دلیل خطر بهمن امکان پذیر نیست.

6. کلکچال

قله کلک چال یکی از در دسترس ترین کوه های تهران می باشد. مسیر این کوه از طریق پارک جمشیدیه آغاز شده و با پیچ و تاب در یک مسیر پاکوب به سمت اردوگاه ایستگاه چهارم کلک چال بالا میرود. پس از اردوگاه مسیر در زیر دامنه قله کلک چال به سمت چپ و غرب ادامه پیدا کرده و سپس به گردنه 3000 متری اسپیلت خواهید رسید. در اینجا سوار یال قله خواهید شد. ابتدای این یال قدری سنگی بوده و سپس یک شیب تند قرار دارد. در ادامه شیب به قله کلک چال خواهید رسید. ارتفاع این قله حدودا 3350 متر است.

7. اسپیلت

قله 3100 متری در شمال منطقه بندیخچال و بالای دیواره بند یخچال که این روزها گاها با عنوان دیواره شروین نیز خوانده میشود. عمومی ترین مسیر برای رفتن به قله اسپیلت مسیر کلکچال است که از پارک جمشیدیه آغاز شده و با رسیدن به پناهگاه به سمت گردنه اسپیلت (گردنه کلک چال) ادامه می یابد. با رسیدن به گردنه کلک چال در سمت جنوب گردنه قله اسپیلت به شکل یک توده سنگی خودنمایی می کند. مسیرهای دیگر صعود به اسپیلت شامل گرده اسپیلت، دیواره شروین هستند که فنی تر بوده و نیاز به دست به سنگ یا صعود چند طول طناب دارند.

پناهگاه های کوه توچال

• شیرپلا
• پناهگاه کلک چال
• ایستگاه پنجم تله کابین
• پناه گاه پلنگ چال

جانپناه‌های مشهور منطقه توجال

1. جانپناه فلزی – قله توچال
2. جانپناه کارگر – قله اصلی
3. جانپناه امیری – یا سیاه سنگ – در مسیر دست یابی به قله
4. جانپناه قله دارآباد
5. جانپناه شروین – پای دیواره بند یخچال
6. جانپناه اسپیدکمر – اولین جانپناه کوهستانی کشور

هتل توچال

ابن هتل یکی از مرتفع ترین هتل های کوهستانی جهان می باشد. این هتل در منطقه پیست قرار گرفته است. مسیری کوهستانی تهران به شهرستانک نیز از اینجا می گذرد.

پیست اسکی

سایت سنگنوردی بند یخچال

دسترسی منطقه بندیخچال از میدان سربند می باشد. در این منطقه مسیرهای سنگنوردی متنوع با درجه سختی های گوناگون موجود هستند که فضای بسیار عالی برای تمرین و آموزش سنگنوردی و دیواره نوردی را ایجاد کرده است.