در میان محبوب‌ترین انواع دوچرخه، تضادی واضح‌تر از دوچرخه جاده‌ای به دوچرخه کوهستان وجود ندارد. قاب آنها کاملاً متفاوت به نظر می رسد، یکی دارای لاستیک های پهن است، در حالی که دیگری دارای لاستیک های لاغر می باشد، دسته ها شکل های بسیار متفاوتی دارند، و … البته سیستم تعلیق متفاوت می باشد.
تفاوت‌های بین دوچرخه‌های شهری یا جاده‌ای و دوچرخه‌های کوهستانی بیشتر از شباهت‌های آنها است، با این حال این دو یکی از محبوب‌ترین سبک‌های دوچرخه به شمار می روند. بسیاری از دوچرخه سواران نیز از هر دو استفاده می کنند(نه در یک زمان)، در این مقاله، تفاوت های شهری و دوچرخه‌های کوهستان را بررسی می‌کنیم، و اینکه چرا ممکن است یکی را بر دیگری ترجیح دهید.
هدف از دوچرخه های جاده و دوچرخه های کوهستان
دوچرخه های شهری یا جاده ای برای انواع سواری در سطح آسفالت طراحی شده اند. این به معنای خیابان های شهر، جاده روستایی، مسیرهای دوچرخه سواری، گذرگاه های کوهستانی آسفالته کم پیچ و غیره است. این دوچرخه‌ها سبک وزن و آیرودینامیک هستند و به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در یک خط مستقیم سریع و در سربالایی نیز سریع باشند. هندسه قاب، اجزاء و شکل فرمان آنها به آنها سرعت می بخشد – و شما هرگز نمی خواهید دوچرخه جاده خود را خارج از جاده و خاکی ببرید.
دوچرخه های کوهستان تقریباً برعکس دوچرخه های جاده ای برای سواری در خارج از جاده طراحی شده اند. لاستیک‌های ضخیم و آج‌های دوچرخه‌های کوهستانی آنها را در مسیر آسفالت بسیار کند می‌کند، گویی فریم سنگین به شکلی جلوی افزایش سرعت شما را می گیرد، هرچند که برای کمک به شما در در مسیرهای سنگی و گل‌آلود، کاملاً مناسب هستند. فرمان تخت و سیستم تعلیق در دوچرخه های کوهستانی به منظور افزایش هندلینگ و بهبود راحتی در خارج از جاده، و به ویژه در مسیرهای شیب دار و فنی طراحی شده است. هندسه قاب دوچرخه کوهستان برای کمک به کاهش ضربات و بهبود تعادل در بخش های ناهموار، همراه با ترمزهای دیسکی قدرتمند و محدوده دنده های عظیم برای همه انواع زمین های خارج از جاده طراحی شده است.
هندسه قاب
قاب دوچرخه‌های جاده‌ای به صورت آیرودینامیک و یکپارچه طراحی شده است، در حالی که فریم دوچرخه‌های کوهستانی که برای پایداری در زمین‌های ناهموار طراحی شده‌اند. یک دوچرخه شهری در مقایسه با دوچرخه کوهستانی دارای لوله نسبتاً بلند و بالایی است که به دوچرخه سوار جاده کمک می کند در هنگام دوچرخه سواری در وضعیت آیرودینامیک قرار گیرد.
دوچرخه های جاده چنگک کوتاهی دارند که منجر به دوشاخ شیب دار و هندلینگ تند می شود، در حالی که دوچرخه های کوهستان معمولاً چنگک بزرگتر و زاویه لوله سر بیشتری دارند که مرکز ثقل راکب را در فرودهای تند متعادل نگه می دارد. این جنبه به طور موثر چرخ جلو را جلوتر از قاب حرکت می دهد و اهرم و کنترل دوچرخه کوهستان را بهبود می بخشد.
دوچرخه‌های کوهستانی نسبت به دوچرخه‌های جاده‌ای دسترسی و لوله بالایی کوتاهتری دارند، که برای بهبود هندلینگ، فرمان را نزدیک‌تر به دوچرخه‌سوار نگه می‌دارد. این همچنین موقعیتی عمودی‌تر و با آئرودینامیک کمتر را در دوچرخه‌های کوهستان ایجاد می‌کند، اما موقعیتی به وجود می آید که برای پیچ‌های تنگ، هندلینگ خارج از جاده و پایین نگه داشتن مرکز ثقل شما بهتر است.
دنده
اکثر دوچرخه های کوهستانی این روزها با تنظیم ۱x عرضه می شوند، به این معنی که فقط یک رینگ زنجیر در جلو وجود دارد. این امر احتمال جدا شدن زنجیر را کاهش می دهد و نیازی به یک دایرکتور (طبق قامه) جلوی سنگین، گران قیمت و مشکل ساز را از بین می برد. دوچرخه های کوهستانی با داشتن تنها یک حلقه زنجیر جلو به یک کاست(خودرو) بزرگ در عقب با محدوده دنده وسیع نیاز دارند. برخی از کاست ها به دلیل اندازه عظیم خود نام “بشقاب شام” را به خود اختصاص داده اند، که گاهی اوقات تا یک چرخ دنده عقب ۵۰T می رسد. سازندگان در حال حاضر کاست های دوچرخه کوهستانی با ۱۱ سرعت و ۱۲ سرعت را از چرخ دنده ۱۰T تا ۵۰T و بزرگتر می سازند، بنابراین حتی با تنظیم ۱ برابری در جلو، می توانید به طیف وسیعی از دنده ها برای صعودهای شیب دار تک مسیر و فرودهای سریع دست پیدا کنید.
در مورد دنده دوچرخه جاده ای گزینه های بسیار بیشتری وجود دارد، از جمله مجموعه های فشرده و آماده مسابقه. بیشتر دوچرخه‌های جاده‌ای ۲ برابری تنظیم می‌شوند، به این معنی که دو چرخ دنده جلو با تنظیمات کلاسیک ۵۳/۳۹، ۵۲/۳۶ یا ۵۰/۳۴ وجود دارد. اکثر کاست‌های جاده‌ای ۱۱ سرعته با چرخ‌دنده‌های ۱۱ تا ۲۸ دندانه هستند، اگرچه بسیاری از سوارکاران گزینه‌های حتی بزرگ‌تری را برای کمک به صعودهای شیب دار انتخاب می‌کنند.
بسیاری از دوچرخه‌سواران جاده‌ای، به‌ویژه تفریحی، با مجموعه‌ای از زنجیرهای جمع و جور که از حلقه‌های زنجیر جلو کوچک‌تر و چرخ‌دنده‌های عقب بزرگتر تشکیل می شوند، سواری می کنند. این شما را در قسمت بالایی (در سرعت‌های بالا) محدود می‌کند، اما به شما امکان می‌دهد در صعودهای بسیار شیب‌دار با سرعتی راحت به پدال زدن ادامه دهید. با حلقه زنجیر جمع و جور، هنوز هم می توانید با سرعت ۸۰ دور در دقیقه رکاب بزنید.
ترمز
وقتی به ترمز فکر می کنیم، تنها یک پاسخ برای دوچرخه های کوهستان وجود دارد: ترمز دیسکی. ترمزهای دیسکی بزرگ، قدرتمند و با کارایی بالا در حالت زمین خیس، بهترین گزینه برای سواری در خارج از جاده هستند. ترمزهای دیسکی همچنین اجازه می دهد تا فاصله بیشتری از لاستیک ها ایجاد شود که برای دوچرخه های کوهستانی که لاستیک های پهن و ضربدری دارند، بهترین است. برای سواری در سراشیبی و دوچرخه‌سواری شدید کوهستانی، سوارکاران از ترمزهای دیسکی بزرگتر از حد معمول استفاده می‌کنند که به افزایش قدرت توقف و عملکرد و سرعت بالا کمک می‌کند.
پس از دهه‌ها مجهز شدن به ترمزهای رینگی، اکثر تولیدکنندگان دوچرخه جاده نیز به مزایای ترمزهای دیسکی در دوچرخه‌های جاده‌ای اذعان کرده‌اند و شروع به استفاده از آن در تمام مدل‌های جاده‌ای خود کرده‌اند. در حالی که بسیاری به دلیل وزن، آیرودینامیک و ایمنی شک داشتند، با این حال به نظر می رسد ترمز دیسکی در حال همه گیر شدن باشد.
هنوز هم می‌توانید دوچرخه‌های جاده‌ای با ترمزهای لبه‌ای پیدا کنید، که معمولاً سبک‌تر از ترمزهای دیسکی هستند، اما در آب و هوای مرطوب عملکرد خوبی ندارند. همچنین هیچ مدولاسیونی برای ترمزهای رینگ وجود ندارد و در کل قدرت کمتری دارند. بسیاری از سوارکارانی که با ترمزهای رینگی استفاده می‌کنند، آنها را برای راحتی و مقرون به صرفه بودن انتخاب می‌کنند. بیشتر فناوری دوچرخه برای دوچرخه‌های با ترمز رینگی تنظیم شده است، که در مقایسه با ترمزهای دیسکی، نصب و سرویس دهی آسان‌تر نیز دارند.
چرخ ها و تایرها
لاستیک‌های دوچرخه کوهستان پهن‌تر و بزرگتر از لاستیک‌های موجود در دوچرخه‌های شهری هستند که باعث می‌شود در زمین‌های ناهموار قوی‌تر و بادوام‌تر شوند. چرخ‌ها و لاستیک‌های دوچرخه کوهستان که برای جابجایی در صخره‌ها، خاک و شیارها طراحی شده‌اند، به گونه‌ای ساخته شده‌اند که روی زمین‌های ناهموار بادوام و چسبنده باشند. لاستیک‌های آنها نیز معمولا در برابر پنچر شدن با دیواره های محافظت شده و آج های ضخیم مقاوم می شوند.
الگوهای آج روی دوچرخه های کوهستان ضخیم و حجیم هستند و برای نوع خاصی از دوچرخه سواری کوهستان طراحی شده اند. تایرهای مسابقه با تایرهای گلی بزرگ تفاوت زیادی دارند، در حالی که تایرهای سراشیبی با تایرهای دوچرخه سواری کوهستانی متفاوت خواهند بود. این تفاوت ها واقعاً در لاستیک های جاده وجود ندارد، حداقل در مورد الگوهای آج. لاستیک‌های جاده عمدتاً لخت هستند و آج بسیار کمی از شیارهای کم عمق اطراف لاستیک دارند.
بهترین لاستیک های دوچرخه جاده ای به طور قابل توجهی باریک تر از لاستیک های دوچرخه کوهستانی هستند و در میلی متر (میلی متر) به جای اینچ (اینچ) برای لاستیک های دوچرخه کوهستان اندازه گیری می شوند. با عرض ۲۱ میلی‌متر، می‌توانید لاستیک‌های جاده‌ای را تا عرض ۳۸ میلی‌متر پیدا کنید، اما هنوز هم به طور قابل توجهی باریک‌تر از باریک‌ترین لاستیک‌های دوچرخه کوهستانی است که از حدود دو اینچ شروع می‌شوند.
لاستیک‌های دوچرخه جاده‌ای نیز به گونه‌ای طراحی شده‌اند که با فشار بسیار بالاتر، معمولاً بین ۵۰ تا ۱۰۰ psi کار کنند. اندازه بزرگتر لاستیک‌های دوچرخه کوهستان باعث می‌شود آنها بتوانند در فشارهای پایین (۲۰ تا ۳۵ psi) حرکت کنند که به معنای عملکرد بهتر در زمین‌های ناهموار و مرطوب است.
سیستم تعلیق
سیستم تعلیق یکی از منحصربه‌فردترین جنبه‌های دوچرخه کوهستان است و به ندرت آن را در دوچرخه‌های جاده پیدا می‌کنید. دو نوع دوچرخه کوهستانی وجود دارد که با سیستم تعلیق آنها مشخص می شود: هاردتریل و سیستم تعلیق کامل. دوچرخه های کوهستانی هاردتریل فقط دارای سیستم تعلیق جلو هستند که معمولاً در دوشاخ قرار دارند. این سیستم‌ها معمولاً ۱۰۰ تا ۱۷۰ میلی‌متر حرکت دارند و نسبت به دوچرخه‌های کوهستانی با تعلیق کامل سفت‌تر هستند. دوچرخه‌های کوهستانی هاردتیل بسیار سبک‌تر از دوچرخه‌های با سیستم تعلیق کامل هستند، که آنها را برای مسابقات دوچرخه‌سواری کوهستانی و مسیرهای کوتاه ایده‌آل می‌کند.
دوچرخه های کوهستانی با سیستم تعلیق کامل دارای سیستم تعلیق جلو و عقب هستند که راحتی کلی و هندلینگ را در زمین های ناهموار و فنی بهبود می بخشد. این دوچرخه‌ها به طور قابل توجهی سنگین‌تر و گران‌تر از دوچرخه‌های کوهستانی هاردتریل هستند، اما در مسیرهای ناهموار عملکرد بسیار بهتری دارند. دوچرخه‌های کوهستانی با سیستم تعلیق کامل می‌توانند بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلی‌متر جابجایی داشته باشند، که آنها را برای همه نوع دوچرخه‌سواری در مسیر، دوچرخه‌سواری کوهستانی و مسابقه‌ای ایده‌آل می‌کند.
فرمان
یکی از بزرگترین تفاوت های دوچرخه شهری و کوهستانی، فرمان آن است. دوچرخه‌های جاده‌ای دارای میله‌های دراپ هستند که مجموعه‌ای از دسته‌های منحنی هستند که سه موقعیت مختلف دست را برای سواری ارائه می‌دهند: کاپوت، دراپ و بالا. اهرم های ترمز و تعویض دنده روی کاپوت ها قرار دارند که رایج ترین حالت دست برای دوچرخه سواری جاده ای است. دوچرخه سواران از دراپ ها ها برای فرود، سرعت و مسابقه استفاده می کنند، در حالی که از بالا برای صعود و سواری معمولی استفاده می شود.
دوچرخه های کوهستانی از دسته های مسطح استفاده می کنند که از چپ به راست در جلوی دوچرخه امتداد دارند. فقط یک موقعیت سواری روی فرمان دوچرخه کوهستانی تخت وجود دارد و آن قرار گرفتن دستان شما در دو طرف میله تخت است. اهرم‌های تعویض دنده و ترمز در انتهای هر طرف میله قرار دارند و دسترسی به آنها را تنها با انگشت یا شست آسان می‌کنند.
میله‌های تخت عریض‌تر از میله‌های دراپ هستند، که – همراه با سبک آنها – به بهبود اهرم و هندلینگ در گردنه های پیچ دار تنگ کمک می‌کند. برای گوشه های شیب دار و سفت تک مسیر، میله های تخت به مراتب برتر از میله های دراپ هستند.
موقعیت سواری
تفاوت بین موقعیت دوچرخه سواری جاده و موقعیت دوچرخه سواری کوهستان بسیار زیاد است. در دوچرخه‌های جاده‌ای، کشیده تر می‌شوید و زاویه لگن بسته و حالت خمیده به جلو خواهید داشت. در حین دوچرخه سواری در کوهستان، به لطف دسترسی کوتاه به فرمان، زاویه لوله سر و دسته های صاف، در موقعیت بسیار عمودی تری خواهید نشست. لاستیک‌های پهن و سیستم تعلیق شما را در زمین‌های ناهموار راحت‌تر نگه می‌دارند و در دوچرخه‌سواری کوهستانی با سرعت کندتر نگران آیرودینامیک نخواهید بود.
دوچرخه‌های جاده‌ای استقامتی هندسه نرم تری دارند که آیرودینامیک کمتری دارد اما برای مسافت‌های طولانی راحت‌تر هستند. اینها دوچرخه‌هایی هستند که برای ماجراجویی‌های تمام روز طراحی شده‌اند و از موقعیت عمودی‌تری برای حفظ کمر و بازوها استفاده می‌کنند، در حالی که بسیاری از ویژگی‌های دوچرخه جاده‌ای را که باعث سریع و سرگرم‌کننده بودن می‌شوند، حفظ می‌کنند.
نحوه انتخاب
این یکی ساده است: در جاده و شهر رکاب می زنید یا در خاکی و کوهستان؟ دوچرخه های شهری برای جاده در نظر گرفته شده اند، در حالی که دوچرخه های کوهستانی اینگونه نیستند. اگر در زمین‌های مختلط دوچرخه سواری می کنید، یکی از دوچرخه‌های گراول احتمالاً بهترین گزینه شماست. هنگام خرید دوچرخه جدید، هندسه قاب متفاوت و نیازهای خود را به عنوان یک دوچرخه سوار در نظر داشته باشید.
منبع: cyclingnews
