جوزف براون سی بی ای، کوهنورد انگلیسی (26 سپتامبر 1930- 15 آوریل 2020) به عنوان یکی از پیشگامان کوهنوردی جهان در دهه های 1950 تا اوایل 1960 شناخته می شود. او به همراه همنورد خود دان ویلانز، از نسل جدید کوهنوردان بریتانیایی پس از جنگ جهانی دوم محسوب می شد که از طبقه کارگر برخاسته بودند. این برخلاف روال پیش از جنگ بود که در آن افراد طبقه متوسط و بالای جامعه بریتانیا به ورزش تسلط داشتند.
جو در سال 1955 به عنوان اولین کوهنورد توانست قله کانگچنجونگا، سومین قله بلند جهان را صعود کند.
اوایل
براون هفتمین و آخرین فرزند یک خانواده در اردویک، منچستر انگلستان بود. پدرش یک سازنده و دریانورد بازرگان بود که در زمان 8 ماهگی جو درگذشت. مادر براون در همین دوران مجبور شد برای تامین مخارج خانواده به کار نظافت و شستشو بپردازد. براون در زندگینامه خود با عنوان سالهای سخت، به خاطر می آورد که به دلیل امتناع از رژه کلیسا از شرکت در برنامه های پیشاهنگی محروم شده بود و در همین دوران بود که شروع به کاوش در حومه شهر کرد. این شامل نوعی کاوش، کمپینگ و کوهنوردی در معادن قدیمی این منطقه می شد. وی در سن 16 سالگی به کیندر داون فال رفت و با خواندن کتاب “بیایید کوهنوردی کنیم” اثر کالین کرکوس تصمیم گرفت کوهنوردی را آغاز کند. او ظاهرا از طناب رخشویی مادرش به عنوان طناب کوهنوردی شروع کرد، اما بعدا خود براون توضیح داد که در واقع طنابی را که برای کارهای جاده ای استفاده می شده است، دزدیده بود.
وی پس از ترک مدرسه به عنوان شاگرد لوله کش و استادکار ساختمانی آموزش دید و برای یک لوله کش و پیمانکار عمومی به نام آرچی کار کرد. در سالهای 1949-1950 بود که به مدت 18 ماه در سپاه مهمات ارتش سلطنتی خدمت اجباری انجام داد و در همانجا اوقات فراغتش را با دوستان خود به کوهنوردی گذراند. در همین دوران نیز پایش شکست اما پس از سه ماه مجددا به سراغ کوهنوردی رفت.
دوران کوهنوردی
براون با عناوین “استاد” و “مگس انسانی” شناخته می شد، در دهه 1950 به عنوان یک کوهنورد شهرت یافت. او عضو باشگاه کوهنوردی والکری و عضو موسس باشگاه صخره و یخ بود.
کن ویلسون درباره براون اینطور توضیح می دهد: او ترکیب نادری از ویژگی های برجسته یک کوهنورد بود: تیزبینی، صبر، قدرت، توانایی فنی، رقابت و از همه مهمتر کاریزمایی ظریف و اسرار آمیز.
اولین همنورد قدرتمند وی دان ویلانز از شهر همسایه، سالفورد بود. آنها در میان اولین نسل های جدید کوهنورد پس از جنگ از طبقه کارگر بودند که بر خلاف دوران پیش از جنگ از طبقه بالا و مرفه جامعه نمی آمدند. وی به قدری شهرت داشت که روی بسته های پستی که برایش ارسال می شد به سادگی می نوشتند: مگس انسانی!
براون تعدادی مسیر جدید را در اسنودونیا و منطقه پیک باز کرد که در لبه پیشروترین درجات در آن زمان قرار داشتند.
دستاوردهای کوهنوردی براون در رشته کوه های آلپ و هیمالیا شامل صعودهای زیادی در دهه 1950 با ویلانز و سایر اعضای باشگاه صخره و یخ و در سال 1955 اولین صعود از سومین کوه بلند جهان یعنی کانگچنجونگا به همراه جورج باند میشد. او در سال 1956 توانست اولین صعود قله غربی موستاق تاور در قراقوروم را به همراه مک نات دیویس باز کند. اعضای دیگر تیم، جان هارتوگ و تام پتی بودند که در روز بعد به قله رسیدند.
به غیر از اینها جو براون را می توان یک مخترع در دنیای کوه و صخره نیز به حساب آورد و هم او بود که اولین اشکال کیل را با گذراندن طناب از درون مهره ها و قطعات فلزی ایجاد کرد. وی شروع به ایجاد و بهبود تجهیزات کوهنوردی نمود و در سال 1966 یک فروشگاه نیز افتتاح کرد. بعد از آن هم فروشگاه ها را به سه شعبه در اسنودونیا و یک فروشگاه آنلاین توسعه داد.
زندگی شخصی
براون در سال 1957 با والری ملویل گری ازدواج کرد. اولین دختر او هلن در سال 1960 به دنیا آمد و شش سال بعد زوئی به دنیا آمد. براون در 15 آوریل 202 در خانه خود در لیانریس در سن 89 سالگی درگذشت.
افتخارات
براون به عضویت نظم امپراتوری بریتانیا (MBE) منصوب شد و در سال 2011 به دلیل خدمات به صخره نوردی و کوهنوردی به عنوان فرمانده نشان امپراتوری بریتانیا (CBE) در فهرست افتخارات سال نو انتخاب شد.پس از دریافت CBE، بی بی سی گزارش داد که او گفت: “دریافت CBE بسیار عجیب است، زیرا مانند این است که برای لذت بردن از زندگی خودم جایزه دریافت می کنم”
