ارنست هنری شکلتون (متولد 15 فوریه 1874 – درگذشته 5 ژانویه 1922) یک کاوشگر انگلیسی-ایرلندی قطب جنوب بود که سه اکتشاف بریتانیایی را به قطب جنوب رهبری کرد. او یکی از شخصیت های اصلی دوره ای بود که به عنوان عصر قهرمانانه اکتشافات قطب جنوب شناخته می شد.

شاکلتون و خانواده از انگلیسی-ایرلندی اش در کیلکیا، شهرستان کیلدر، ایرلند، متولد شد و در ده سالگی به سیدنهام در حومه جنوب لندن نقل مکان کردند. اولین تجربه شکلتون از مناطق قطبی به عنوان افسر سوم در اکتشاف کاپیتان رابرت فالکون اسکات در اکتشاف دیسکاوری1901-1904 بود که از آنجا او به دلیل سلامتی به خانه فرستاده شد. البته این پس از آن بود که او به همراه کاپیتان اسکات توانستند به عنوان یک رکود جدید تا مدار 82 درجه جنوبگان به پیش روند.

در طول اکسپدیشن نمرود در سالهای 1907-1909، او و سه همراهش رکورد جدیدی را در دورترین عرض جنوبی در 88 درجه جنوبی یعنی تنها 180 کیلومتر مانده به نقطه قطب جنوب ثبت کردند که بزرگترین پیشروی به قطب در اکتشاف تا به آن روز محسوب می شد. در آن برنامه اعضای تیم او از کوه Erebus، فعال ترین آتشفشان قطب جنوب، صعود کردند. برای این دستاوردها بود که شکلتون در بازگشت به خانه از شاه ادوارد هفتم عنوان شوالیه را دریافت کرد.

در سال 1911 بود که رولد آموندسن به قطب جنوب رسید و این مسابقه رسیدن به قطب را پایان داد اما ارنست شکلتون از پا ننشست و توجه خود را به عبور از قطب به صورت دریا به دریا (از یک سوی جنوبگان به طرف دیگر) معطوف نمود. این اکسپدیشن در تاریخ ماجراجویی به اکسپدیشن استقامت یا اکسپدیشن امپراطوری ترنس آنتراکتیک معروف است و در سالهای 1914 تا 1917 انجام گرفت. اکسپدیشن استقامت به دلیل گیر کردن کشتی تیم در میان یخ های اقیانوس منجمد شمالی به یکی از جالب ترین داستان های بقا تبدیل شده است که حدود 2 سال به طول انجامید.

شکلتون در سال 1921 مجددا به قطب جنوب بازگشت اما در حالی که کشتیش در جورجیای جنوبی لنگر انداخته بود، بر اثر حمله قلبی جان خود را از دست داد.

شکلتون در دستیابی به اهداف اکتشافی و همچنین ایده هایش برای کسب ثروت موفق نبود اما به خصوص در قرن بیست و یکم به عنوان الگوی رهبری در شرایط بحرانی از وی یاد می شود و دیدگاه هایش را مطرح می کنند.

کودکی

خانواده شکلتون اصالتا بریتانیای بودند و پدرش هنری شکلتون در ابتدا به دنبال آن بود که وارد ارتش شود اما در عوض کشاورز شد و در کیلکیا ساکن گردید. ارنست دومین فرزند از ده فزند و اولین پسر در بین دو پسر خانواده بود. دومین پسر خانواده شکلتون، فرانک به عنوان یک مضنون به سرقت شناخته شده بود و در سال 1907 به عنوان مضنون سرقت جواهرات سلطنتی ایرلند تبرئه شد اما این بدنامی هیچ وقت از بین نرفت.

در سال 1880 بود که پدر ارنست به خاطر تحصیل پزشکی در کالج ترینیتی به دوبلین نقل مکان کرد، هرچند که در برخی منابع دلیل این مهاجرت را ترور لرد فردریک کاوندیش، وزیر ارشد بریتانیا در ایرلند دانسته اند. به این حال ارنست همیشه به ایرلندی بودن خود افتخار می کرد.

ارنست از همان دوران کودکی عاشق مطالعه کردن بود و همین موضوع بود که جرقه اشتیاق به ماجراجویی را در دلش بنا نهاد. او در 13 سالگی وارد کالج دالویچ شد هر چند که سیستم آموزش کلاسیک اصولا برایش جذابیتی نداشت.

نهایتا بی قراری شکلتون در مدرسه به حدی رسید که در 16 سالگی اجازه خروج و رفتن به دریا پیدا کرد. وی در این مرحله با سه گزینه روبرو شد: کشتی کادت نیروی دریایی که توان پرداخت هزینه های آنرا نداشت، کشتی های کادت تجاری دریایی، و یا کارآموزی در کشتی بادبانی. در نهایت گزینه سوم بود که در مسیر سرنوشت قرار گرفت.

در طول 4 سال بعد حرفه ی خود را آموخت و از نقاط دوردست زمین دیدن کرد و توانست مردم مختلف از گوشه و کنار جهان آشنا شود. در سال 1894 نیز امتحان خود را گذراند و به عنوان افسر سوم در یک کشتی بخار خط ولز-شایر پذیرفته شد. دو سال بعددهم به عنوان استاد دریانوردی گواهینامه دریافت کرد که واجد شرایط لازم برای فرماندهی یک کشتی بریتانیای در هر نقطه ای از جهان بود.

اما سال 1901 بود که شروع ماجراجویی شکلتون در قطب جنوب را رقم زد. ارنست در آن سال از آشنایی خود با یکی از مقامات استفاده کرد تا جایی در اکسپدیشن جنوبگان به دست آورد و سپس حضورش به عنوان افسر سوم در کشتی دیسکاوری تایید گردید.

اکسپدیشن دیسکاوری (1901_1903)

اکسپدیشن ملی بریتانیا که در سال 1901 با عنوان دیسکاوری به راه افتاد در حقیقت زاده فکر سر کلمنتز مارکهام بود. این اکسپدیشن توسط کاپیتان رابرت فالکون اسکات رهبری می شد و اهداف علمی و جغرافیایی را دنبال می کرد.

اگرچه دیسکاوری یک واحد نیروی دریایی سلطنتی نبود، اسکات از خدمه، افسران و کارکنان علمی خواست که از شرایط قانون انضباط دریایی تبعیت کنند، و کشتی و اکسپدیشن در خطوط نیروی دریایی سلطنتی اداره می شدند.

دیسکاوری در 31 ژوئیه 1901 لندن را ترک کرد و در 8 ژانویه 1902 از طریق کیپ تاون و نیوزلند به سواحل قطب جنوب رسید.

شکلتون با اینکه در رتبه افسر سوم قرار داشت به نوعی محبوب این اکسپدیشن بود و حتی در رقابت غیر رسمی رهبری اکسپدیشن با کاپیتان اسکات قرار گرفته بود. اسکات پس از رسیدن به خط ساحلی جنوبگان، ویلسون و شکلتون را برای همراهی خودش در عبور از قطب انتخاب کرد. با این حال هدف این برنامه رسیدن به مدار 90 درجه یا نقطه قطبی نبود.

این گروه حرکت خود را در 2 نوامبر آغاز کردند و توانستند تا مدار 82 درجه به پیش روند که یک رکورد به شمار می رفت. آنها پس از گذر از طوفان های بسیار و در حالی که ارنست تقریبا نیمه جان شده بود توانستند جان سالم به در برده و نهایتا در 4 فوریه 1903 این سه نفر به کشتی رسیدند. در آنجا بود که اسکات تصمیم گرفت شکلتون را با کشتی امدادی به خانه بفرستد و خود این موضوع هم بعدا دستمایه حاشیه هایی درباره رقابت درون این تیم شد.

اکسپدیشن نمرود (1907-1909)

ارنست شکلتون این بار خود سرپرست اکپسدیشن بود و هدف آنها این بود که به نقطه قطب جنوب دست یابند. کشتی نمرود در 1 ژانویه 1908 از بندر لیتلتون به سمت جنوبگان حرکت کرد. برنامه اولیه شکلتون استفاده از پایگاه قدیمی ایجاد شده در اکسپدیشن دیسکاوری بود. اما قبل از ترک انگلستان تحت فشار قرار گرفته بود که حق استفاده از آن پایگاه را ندارد. شکلتون هم در ابتدا قبول کرد و با رسیدن به خط ساحلی جنوبگان و جستجو به دنبال یک پایگاه جدید، سرانجام ناامید شد و مجبور شد تعهد خود به اسکات را شکسته و به سمت کمپ قبلی برود.

سفر آنها در 29 اکتبر آغاز شد و در 9 ژانویه 1909 شکلتون و سه همراهش، وایلد، اریک مارشال و جیمسون آدامز به عرض جدید 88.23 درجه رسیدند که رکورد جدیدی در اکتشاف قطب جنوب محسوب می گردید. آنها در مسیر خود به عنوان اولین انسان ها از فلات قطبی نیز گذر کردند. سفر بازگشت این اکسپدیشن نیز تبدیل به یک مسابقه بقا شد و حتی کار به جایی رسید که هر نفر برای یک روز تنها یک بیسکوییت داشت.

دستاوردهای اصلی این اکسپدیشن اولین صعود به کوه اربوس و کفش محل تقریبی قطب مغناطیسی جنوب بود. شکلتون پس از پایان این سفر به همسرش نوشت:”الاغ زنده بهتر از شیر مرده است!”

اکسپدیشن استقامت (1914-1917)

اکسپدیشن ترنس آرکتیک امپراطوری که با عنوان اکسپدیشن استقامت نیز شناخته می شود جالبترین سفر شکلتون محسوب می گردد. ارنست شکلتون توانست در بحبوبه شروع جنگ جهانی اول بودجه مناسبی جهت گذر از یک سوی قطب به سوی دیگر تامین کند و در سال 1914 به راه افتاد.

کشتی استقامت در 5 دسامبر از جورجیای جنوبی به سمت دریای ودل حرکت کرد. همانطور که کشتی در یحال حرکت در میان یخ به سمت جنوب بود شرایط به تدریج بدتر شد و کشتی در 19 ژانویه 1915 در میان یخها گیر کرد.

در 24 فوریه شکلتون متوجه شد که تا بهار گیر افتاده اند و بنابراین کشتی تبدیل به یک پایگاه زمستانی شد. با فرا رسیدن بهار در سپتامبر شکستن یخها باعث فشار به بدنه کشتی شد و نهایتا شکلتون نیز مجبور شد فرمان ترک کشتی را صادر کند. کشتی استقامت در 21 نوامبر 1915 غرق شد.

نفرات تیم برای تقریبا دو ماه روی یک تکه یخ شناور بزرگ به امید امداد کمپ زدند و امید داشتند که یخ به سمت جزیره پائولت حرکت کند اما نهایتا با تکه شدن یخ بزرگ قایق های نجات را به آب انداخته و پس از سختی بسیار خود را به جزیره الفنت آیلند رساندند. این اولین باری بود که پس از 497 روز به زمین سفت رسیده بودند.

این جزیره بدون سکنه بود و پس از مدتی شکلتون تصمیم گرفت برای امداد گرفتن به همراه 5 نفر دیگر و فقط با استفاده از قایق به جزیره دیگری برود و بقیه 22 نفر اعضای تیم در جزیره الفنت منتظر ماندند. آنها پس از 1200 کیلومتر سفر دریایی آنهم با قایق نهایتا موفق شدند و توانستند بعد از چهار ماه تلاش سایر نفرات مانده در جزیره را نیز نجات دهند.

پایان

پس از بازگشت به بریتانیا بود که شکلتون مجددا تصمیم به راه انداختن سفر دیگری به قطب جنوب کرد و هدف این اکسپدیشن را شناسایی مناطق ناشناخته در جنوبگان اعلام کرد. کشتی در 4 ژانویه به جرجیای جنوبی رسید و در ساعت 2 بامداد روز 5 ژانویه 1922 بود که ارنست شکلتون به دلیل حمله قلبی درگذشت. به خواست همسر وی جسدش در همان جورجیای جنوبی، جایی که دوست داشت دفن شد.