برای چندین دهه، نوار حرکت شناسی (با عنوان کینزیولوژی یا کینزیوتیپ نیز شناخته می شود) توسط ورزشکاران آماتور و حرفه ای، مربیان و متخصصان توانبخشی برای حمایت و فعال کردن عضلات، بهبود جریان خون، کاهش تورم و تسکین درد استفاده شده است. شواهد نشان می دهد استفاده از این نوارهای کشسان و تنفسی بر روی قسمت های آسیب دیده بدن دارای یک مزیت درمانی است. در این مقاله به بررسی جامع نوارهای حرکت شناسی، مزایای استفاده از این نوارها، نحوه استفاده و مهمترین نکات در این رابطه اشاره شده است.

تذکر: این مقاله جنبی آموزشی داشته و جنبه تجویزی ندارد. توصیه اکید ما این است که برای هر گونه فرآیند درمانی با پزشک ماهر و متخصص مشورت نمایید.

نوار حرکت شناسی چیست و چه کاربردی دارد؟

نوارهای کینزیو تیپ برای اولین بار توسط کنزو کاسه، یک متخصص کایروپراکتیک ژاپنی-امریکایی در دهه 1970 مورد استفاده قرار گرفت. او شرکتی با همین عنوان تاسیس نمود و شروع به ارایه انواع این نوارها به بازار کرد.

نوار حرکتی یک نوار نازک و انعطاف پذیر است که برای کمک به حرکت عضلات و افزایش عملکرد ورزشی ساخته شده است. اغلب برای تسکین درد، کاهش تورم و التهاب و حفاظت از مفاصل و عضلات استفاده می شود. 

خاصیت ارتجاعی یا کششی نوار امکان حرکت را فراهم می کند و باعث شده که آن را از چسب‌های بازتوانی سفت‌تر یا چسب‌هایی که هیچ کششی ندارند، متفاوت کند. این نوارها برای جلوگیری از حرکت عضلات و مفاصل و ایجاد حمایت پس از یک آسیب ورزشی و برای افرادی که فعال کردن عضلات یا کنترل انقباض عضلانی برای آنها دشوار است، استفاده می شود.

یک نظرسنجی در سال 2021 منتشر شده در مجله بین‌المللی ورزش فیزیوتراپی نشان داد که اکثر متخصصان از نوار حرکتی یا کینزیولوژی برای درمان پس از آسیب، کمک به کاهش درد و تحریک عضلات به عمل استفاده می‌ کنند. 

مزایای نوار حرکت شناسی

بهبود گردش خون و تخلیه لنفاوی:

نوار حرکتی به آرامی لایه های سطحی پوست را می کشد و فضایی بین پوست، فاسیا و بافت های زیرین ایجاد می کند. تصور می شود که این کار باعث بهبود گردش خون و تخلیه لنفاوی می شود و تورم و التهاب را کاهش می دهد.

یک مطالعه در سال 2018 به این نتیجه رسید که کینزیوتیپینگ همراه با تخلیه لنفاوی باعث بهبود احتقان مایع لنفاوی بعد از جراحی تعویض کامل زانو و همچنین بهبود گردش خون، تسکین درد و بهبود نتایج عملکردی پس از این نوع جراحی می‌ شود.

بهبود حس عمقی:

نوار حرکتی ممکن است گیرنده های مکانیکی در پوست، ماهیچه ها و مفاصل را تحریک کرده و بازخورد حسی را به مغز ارائه دهد.

این به طور بالقوه می تواند ورودی حس عمقی سیستم عصبی حسی را در عضلات، مفاصل و پوست تغییر دهد. حس عمقی حسی است که به شما امکان می دهد بدانید بدن شما در چه وضعیتی است (مثلاً بازوی شما تا چه حد بلند شده است).

تعادل و تون عضلانی را عادی می کند

همچنین تصور می‌ شود که نوار حرکت شناسی باعث مهار گیرنده‌ های درد (مسیر های درد) در عضلات، پوست و ساختار های مفصلی شما می‌ شود. تصور می‌شود کاهش ورودی دردناک به مغز تون عضلانی را عادی می‌ کند و منجر به کاهش درد و اسپاسم عضلانی می‌ شود.

برتری نسبت به کش های زانوبند

برخی بررسی ها نشان داده اند که نوارهای کینزیولوژی به جهت عدم محدود کردن جریان خون بهتر از کش های زانوبند و مانند آن هستند. استفاده از کش های زانوبند در بلند مدت جریان خون عضلات مجاور مفصل آسیب دیده را کاهش می دهد، در حالی که در نوارهای حرکت شناسی چنین موردی مشاهده نشده است.

استفاده از نوار حرکت شناسی سود برای چه کسانی مناسب است؟

یکی از دلایل اصلی که ما از نوار حرکتی استفاده می کنیم، کمک به افراد با تحریک عضلات پس از آسیب است. نوار نازک و کشسان، خاصیت ارتجاعی پوست را تقلید می کند، بنابراین بسیار طبیعی است. هنگامی که نوار را روی پوست می چسبانید، پوست سیگنال هایی را به اعصاب می فرستد تا ماهیچه ها را فعال کنند. هنگامی که ماهیچه ها این اطلاعات را دریافت می کنند، به تحریک پاسخ می دهند و منقبض می شوند. انقباضات عضلانی باعث ایجاد حرکت، حفظ وضعیت بدن می شود و به تثبیت مفاصل کمک می کند.

علاوه بر این، از نوار حرکتی برای تسکین درد ناشی از التهاب و لنف ادم (تورمی که در یکی از دست ها یا پاهای افراد ایجاد شود) استفاده می شود. به این صورت که پوست را به سمت بالا می کشد و فضایی در زیر پوست ایجاد می کند که جریان لنفاوی را در آن ناحیه بهبود می بخشد. همچنین ممکن است به جلوگیری از شعله‌ور شدن التهاب آرتریت کمک کند، اما شواهد کمی برای حمایت از آن وجود دارد و اگر این بیماری مزمن باشد یا تحرک مشکل‌ساز باشد، مفیدتر خواهد بود.

آیا استفاده از نوار حرکت شناسی ضرر دارد؟

نقطه ضعف اصلی این نوارها، تحریک پوست است. این نوار ممکن است تاول‌ها و آسیب‌های پوستی ایجاد کند، بنابراین نباید روی زخم‌های باز گذاشته شود یا روی افرادی که پوست بسیار ضعیفی دارند مانند بیماران مسن استفاده شود. 

ادعایی که شرکت های سازنده این نوارها دارند ضد حساسیت بودن آن هاست، اما بین 5 تا 15 درصد از مصرف کنندگان به مواد آن حساسیت دارند. یک راه خوب برای اطلاع از اینکه آیا آلرژی دارید یا نه این است که یک تکه از نوار را روی ساعد بمالید و حداقل یک ساعت صبر کنید. اگر در زیر یا اطراف پوست پوشیده شده توسط نوار احساس خارش کردید، بلافاصله نوار را بردارید و از آن استفاده نکنید. نوار حرکت شناسی می تواند چندین روز و تا سه هفته در جای خود باقی بماند.

نحوه نصب کردن نوار

قبل از شروع استفاده از نوار حرکتی، بهتر است فیزیوتراپیست یک ارزیابی برای تعیین استفاده از آن برای شرایط شما انجام دهد که آیا نوار برای شما ضروری است یا منع مصرفی برای استفاده از نوار دارید. در ادامه مرحله به مرحله طریقه نصب کردن نوار را توضیح می دهیم:

• پوست خود را تمیز کنید: ناحیه ای از پوست را که قرار است نوار حرکتی را بچسبانید تمیز کنید. مطمئن شوید که پوست خشک و عاری از لوسیون، روغن یا عرق است. اگر در آن نقطه مو دارید، بهتر است ناحیه مورد نظر را اصلاح کنید.
• اندازه گیری و برش: طول نواری را که برای پوشاندن ناحیه یا عضله ای که می خواهید هدف قرار دهید، اندازه گیری کنید. نوار را برش دهید، گوشه های نوار را گرد کنید تا از بالا آمدن گوشه ها جلوگیری کنید.
• چسب را فعال کنید: بسته به برند یا نوع نوار، ممکن است دستورالعمل خاصی برای فعال کردن چسب وجود داشته باشد. به طور کلی، باید نوار را با دستان خود مالش دهید یا حرارت ملایمی (مانند سشوار) وارد کنید تا چسب را قبل از استفاده روی پوست فعال کنید.
• نوار را بمالید: به آرامی نوار را روی ناحیه مورد نظر بمالید و آن را مطابق با تکنیک خاصی که استفاده می‌ کنید بکشید.
• روی نوار را ماساژ دهید: نوار را با دست خود روی پوست صاف کنید، از مرکز شروع کنید و به سمت بیرون حرکت کنید. نوار را مالش دهید تا مطمئن شوید که به خوبی به پوست می چسبد.

نحوه برداشتن نوار

برای برداشتن نوار با حداقل تحریک و آسیب پوستی، توصیه می کنیم هنگام حمام آن را خیس کنید، مقداری روغن روی آن ناحیه بمالید، پوست را نگه دارید و به آرامی نوار را جدا کنید. 

نوار کینزیوتیپ برای زانو

استفاده از نوار کینزیوتیپ برای زانو بسته به نوع آسیب دیدگی می تواند متفاوت باشد. با این حال دو نوع رایج آسیب دیدگی شامل زانوی دوندگان و زانوی پرشی(جامپر نی) در ورزشکاران هستند که برای استفاده از نوار حرکت شناسی به روش های زیر در منابع مختلف توصیه شده است.

نوار حرکت شناسی در عارضه زانوی دوندگان

در شکل زیر ملاحظه می کنید که از کینزیوتیپ به منظور تثبیت زانو و کاهش فشار روی مفصل استفاده شده است.

زانوی پرشی یا جامپرنی

در وضعیت زانوی پرشی تاندون زانو یا پتلا بیشتر تحت فشار است و به همین منظور هدف اصلی استفاده از نوار حرکت شناسی در اینجا محدود کردن حرکت این تاندون می باشد.

نوار حرکت شناسی برای شین اسپلینت

اصطلاح “شین اسپلینت” دردی را توصیف می کند که در جلوی ساق پا، در استخوان ساق پا احساس می شود. این درد در ساق پا بین زانو و مچ پا متمرکز می شود. این عارضه در پزشکی به عنوان سندرم استرس تیبیا داخلی (MTSS) شناخته می شود.

کینزیوتیپ برای تاندونیت آشیل

از نوار حرکت شناسی می توان برای تثبیت تاندون آشیل در پشت ساق پا نیز استفاده کرد. به تصویر زیر توجه کنید

برای نصب نوار باید به پزشک مراجعه کرد؟

افراد می توانند خودشان از نوار حرکت شناسی استفاده کنند. ویدئوهای آموزشی آنلاین وجود دارد که به شما نحوه چسباندن نوار را آموزش می دهند تا بتوانید خودتان آن را در خانه انجام دهید. اما اگر یک پزشک خبره آن را با تکنیک خوب بچسباند، نتیجه بهتری خواهید گرفت.

سوالات متداول

منابع: hss ,healthline