قله سرکچال کجاست؟ معرفی و راهنمای 4 مسیر صعود

قله سرکچال یکی از قلل محبوب در رشته‌کوه‌های البرز مرکزی است که به دلیل موقعیت استراتژیک و چشم‌اندازهای زیبا، هر ساله کوهنوردان بسیاری از تهران و دیگر نقاط ایران را به خود جذب می‌کند. دسترسی آسان از پایتخت، امکان صعود یک‌روزه و مناظر باشکوهی که از این قله به دیگر قله‌های البرز مرکزی قابل مشاهده است، از دلایل محبوبیت سرکچال به شمار می‌آیند.

موقعیت جغرافیایی سرکچال

قله سرکچال در شمال روستای شمشک و در منطقه رودبار قصران در استان تهران قرار دارد. این قله از سمت شمال به دره دریوک و خط‌الرأس هرزه‌کوه‌ها، از سمت جنوب به منطقه فشم و قلل سرلجنی و آبک، از سمت غرب به قله کلون‌بستک و از سمت شرق به منطقه لالون ختم می‌شود. سرکچال به دلیل قرار گرفتن بر روی خط‌الرأس اصلی البرز مرکزی، یک موقعیت استراتژیک و دیدنی دارد.

ارتفاع قله سرکچال

قله سرکچال شامل سه قله به نام‌های سرکچال یک، سرکچال دو و سرکچال سه است:

• سرکچال یک: 4210 متر
• سرکچال دو: 4152 متر
• سرکچال سه: 4124 متر

این سه قله از طریق دو زین اسبی نسبتاً کوتاه به یکدیگر متصل هستند و در هنگام صعود از مسیرهای رایج، ابتدا به قله سرکچال سه می‌رسید و سپس با تراورس به سمت قله دوم و در نهایت به قله اصلی (سرکچال یک) می‌روید.

مسیرهای صعود به قله سرکچال

سرکچال دارای چندین مسیر برای صعود است که هر کدام از این مسیرها در فصول مختلف سال و بسته به شرایط آب و هوایی متفاوت هستند. در ادامه به معرفی مسیرهای اصلی دسترسی به سرکچال می‌پردازیم:

1. مسیر استاندارد از روستای شمشک

این مسیر، رایج‌ترین و آسان‌ترین مسیر برای صعود به قله سرکچال است. مسیر از روستای شمشک در منطقه رودبار قصران شروع می‌شود و معمولاً یک کوهنورد با آمادگی جسمانی متوسط می‌تواند این مسیر را در یک روز طی کند. در این مسیر، از میدان سپیدستان در ارتفاع 2700 متری حرکت می‌کنید و از طریق پاکوب مشخصی که بر دامنه‌های جنوبی قله سرکچال امتداد دارد، به سمت پناهگاه لجنی در ارتفاع 3540 متری صعود می‌کنید. پناهگاه لجنی در یک بخش سنگی از مسیر قرار گرفته و ظرفیت اقامت 15 تا 20 نفر را دارد. از اینجا، مسیر به سمت شمال تغییر جهت داده و به یال قله سرکچال یک می‌رسید.

2. مسیر زمستانی از یال پیست شمشک

به دلیل خطر بهمن در مسیر تابستانی، در فصل زمستان کوهنوردان از مسیر متفاوتی استفاده می‌کنند. در این مسیر از جاده شمشک-دیزین خارج شده و وارد جاده روستای شمشک می‌شوید. پس از عبور از یک پل روی رودخانه و ادامه مسیر به سمت یال مشرف به پیست اسکی شمشک، از یال بین پیست و سرکچال بالا رفته و به قله سرلجنی (3500 متر) می‌رسید. پس از عبور از چند تخت سنگ و شیب‌های تند، به پناهگاه لجنی می‌رسید و از آنجا ادامه مسیر مشابه مسیر تابستانی خواهد بود.

جشنواره صعودهای برتر؛ تجلیل از اولین بانوی ایرانی ۱۴×۸۰۰۰ متری‌

پالس اکسیمتر در کوهنوردی؛ ابزاری کوچک برای تصمیم‌های بزرگ

3. خط‌الرأس کلون‌بستک به سرکچال

این خط‌الرأس از گردنه دیزین شروع شده و به قله کلون‌بستک به ارتفاع 4150 متر می‌رسد. از اینجا، یک خط‌الرأس سنگی به سمت سرکچال امتداد می‌یابد که در زمستان نیاز به استفاده از تجهیزات فنی مانند کرامپون و کلنگ دارد. در این مسیر، عبور از بخش‌های سنگی و پرشیب شمالی نیازمند دقت و مهارت است.

4. مسیر شانه شرقی از روستای لالون

این مسیر از روستای لالون شروع می‌شود و پس از عبور از یک یال پرشیب و طی تیغه‌هایی باریک، به سمت قله سرکچال سه حرکت می‌کند. این مسیر در فصل زمستان نیز پیمایش می‌شود و در برخی قسمت‌ها نیاز به استفاده از تجهیزات فنی وجود دارد.

راهنمای صعود به سرکچال از روستای شمشک

صعود به قله سرکچال از طریق روستای شمشک یکی از رایج‌ترین و پرطرفدارترین مسیرهای دسترسی به این قله محسوب می‌شود. این مسیر به دلیل نزدیکی به تهران، دسترسی راحت و چشم‌اندازهای زیبا، همواره مورد توجه کوهنوردان قرار گرفته است. در این راهنمای صعود به سرکچال از شمشک، به بررسی جزئیات مسیر، نکات فنی، تجهیزات لازم و موارد ایمنی پرداخته می‌شود.

1. آغاز مسیر از روستای شمشک

روستای شمشک در منطقه رودبار قصران و در شمال شرق تهران واقع شده است. برای شروع صعود به سرکچال از این روستا، باید ابتدا خود را به میدان سپیدستان در ارتفاع 2700 متری برسانید. این نقطه شروع مسیر است و از اینجا کوهنوردان به سمت کوچه‌باغ‌های شمشک حرکت می‌کنند.

2. پیمایش در دامنه‌های جنوبی سرکچال

پس از خروج از روستای شمشک، مسیر صعود از کوچه‌باغ‌ها به سمت دامنه‌های جنوبی سرکچال ادامه می‌یابد. این بخش از مسیر دارای یک پاکوب مشخص است که در زیر دیواره سرکچال و در امتداد دره‌های کوچک و بزرگ به سمت بالا حرکت می‌کند. شیب مسیر در این بخش متوسط بوده و به راحتی قابل پیمایش است.

3. عبور از پناهگاه لجنی

یکی از نقاط مهم در این مسیر، پناهگاه لجنی است که در ارتفاع 3540 متری قرار دارد. این پناهگاه که ظرفیت اقامت 15 تا 20 نفر را دارد، مکان مناسبی برای استراحت کوتاه یا شب‌مانی است. پناهگاه لجنی بر روی یک بستر سنگی قرار گرفته و از طریق مسیری شیب‌دار قابل دسترسی است. این نقطه یکی از مکان‌هایی است که کوهنوردان می‌توانند به دور از باد و سرما، استراحت کنند.

4. ادامه مسیر به سمت قله سرکچال یک

پس از عبور از پناهگاه لجنی، مسیر به سمت شمال و یال اصلی قله تغییر جهت می‌دهد. در این مرحله از صعود، کوهنوردان به سمت قله سرکچال یک حرکت می‌کنند. مسیر از پناهگاه لجنی تا قله دارای شیب‌های تندتری است، اما همچنان از طریق پاکوب قابل صعود است. در این بخش از مسیر، بادهای شدید و برف‌های باقیمانده ممکن است شرایط صعود را دشوارتر کند.

5. رسیدن به قلل سرکچال

با ادامه مسیر از یال، ابتدا به قله سرکچال سه در ارتفاع 4124 متری می‌رسید. پس از آن، با یک تراورس کوتاه به سمت راست، به قله سرکچال دو در ارتفاع 4152 متر خواهید رسید و در نهایت به قله اصلی سرکچال یک به ارتفاع 4210 متر می‌رسید. این قله بلندترین نقطه مجموعه سرکچال است و از آنجا می‌توانید چشم‌اندازهای زیبایی از قلل اطراف و مناطق البرز مرکزی داشته باشید.

6. زمان‌بندی صعود

• شروع حرکت از روستای شمشک تا پناهگاه لجنی: حدود 3 تا 4 ساعت پیاده‌روی.
• پناهگاه لجنی تا قله سرکچال یک: حدود 2 تا 3 ساعت.
• زمان کلی برای صعود و بازگشت: حدود 8 تا 10 ساعت (بسته به آمادگی جسمانی و شرایط مسیر).

7. نکات ایمنی

• خطر بهمن: در فصل زمستان، این مسیر در معرض خطر بهمن قرار دارد. در صورت بارش سنگین برف و شرایط نامساعد جوی، از صعود به این قله از این مسیر خودداری کنید.
• تجهیزات فنی: برای صعود زمستانی به سرکچال، همراه داشتن تجهیزات فنی مانند کرامپون، کلنگ و طناب ضروری است.
• آب و غذا: آب کافی و مواد غذایی مناسب همراه داشته باشید، زیرا در طول مسیر منابع آب آشامیدنی محدود است.

راهنمای صعود زمستانی به قله سرکچال

صعود به قله سرکچال در زمستان یکی از چالش‌برانگیزترین و در عین حال زیباترین تجربه‌های کوهنوردی در البرز مرکزی است. این صعود نیازمند آمادگی جسمانی بالا، تجربه کوهنوردی زمستانی، و استفاده از تجهیزات فنی کوهنوردی است. زمستان در منطقه سرکچال به دلیل بارش سنگین برف، سرمای شدید و وجود خطرات بهمن، شرایط خاصی را به همراه دارد که کوهنوردان باید به آن توجه ویژه داشته باشند. در این راهنما، به نکات مهم و مراحل صعود زمستانی به سرکچال می‌پردازیم.

1. آغاز صعود از شمشک

صعود زمستانی به قله سرکچال معمولاً از روستای شمشک یا پیست اسکی شمشک آغاز می‌شود. در زمستان به دلیل خطر بهمن در مسیر تابستانی، کوهنوردان از یال‌هایی استفاده می‌کنند که نسبت به سقوط بهمن ایمن‌تر هستند. ابتدا از روستای شمشک یا جاده شمشک-دیزین به سمت پیست اسکی شمشک حرکت کنید و سپس از آنجا صعود به سمت یال کوه را آغاز نمایید.

2. مسیر زمستانی از پیست شمشک

یکی از رایج‌ترین مسیرهای زمستانی صعود به سرکچال از یالی آغاز می‌شود که بین پیست شمشک و منطقه سرکچال قرار دارد. برای دسترسی به این یال، باید از پل روی رودخانه عبور کنید و پس از دور زدن یک یال، مسیر صعود را از میان ویلاها و جاده‌های پیست ادامه دهید. این مسیر به یال اصلی منتهی به قله سرلجنی (3500 متر) ختم می‌شود.

3. صعود به قله سرلجنی

مسیر به سمت قله سرلجنی در زمستان معمولاً با حجم سنگین برف پوشیده شده و کوهنوردان باید از تجهیزات فنی مانند کرامپون و کلنگ استفاده کنند. پس از صعود به سرلجنی، یک گردنه نسبتاً عمیق را در پیش خواهید داشت که باید حدود 100 متر ارتفاع کم کرده و سپس دوباره به سمت بالا به سمت پناهگاه لجنی حرکت کنید. این گردنه به دلیل برف سنگین و شیب زیاد، نیاز به دقت و احتیاط دارد.

4. پناهگاه لجنی

پس از عبور از گردنه، به پناهگاه لجنی می‌رسید که در ارتفاع 3540 متری قرار دارد. این پناهگاه مکان مناسبی برای استراحت و شب‌مانی است و ظرفیت آن 15 تا 20 نفر است. در زمستان، برف‌های سنگین ممکن است اطراف پناهگاه را کاملاً بپوشاند، اما داخل پناهگاه معمولاً امکان اقامت و استراحت فراهم است.

5. ادامه صعود به سرکچال از پناهگاه لجنی

پس از استراحت در پناهگاه لجنی، مسیر صعود به سمت قله سرکچال از طریق یال اصلی ادامه می‌یابد. این مسیر در زمستان به دلیل شیب‌های تند و حجم برف، نیازمند استفاده از کرامپون، کلنگ و طناب است. کوهنوردان باید از یال‌هایی که نسبت به بهمن ایمن‌تر هستند عبور کنند و در نقاط خطرناک از تجهیزات حمایتی استفاده نمایند.

6. رسیدن به قله سرکچال

در نهایت، با عبور از یال‌ها و شیب‌های نهایی، به قله سرکچال یک به ارتفاع 4210 متر خواهید رسید. در صورت داشتن زمان و انرژی کافی، می‌توانید قلل سرکچال دو و سه را نیز صعود کنید. این قلل از طریق زین اسبی به یکدیگر متصل هستند و پیمایش بین آن‌ها در زمستان نیز ممکن است، اما نیازمند دقت و آمادگی بالا است.

7. زمان‌بندی صعود زمستانی

• روستای شمشک تا پناهگاه لجنی: حدود 5 تا 6 ساعت (بسته به شرایط برف و هوا).
• پناهگاه لجنی تا قله سرکچال یک: حدود 3 تا 4 ساعت.
• زمان کلی برای صعود و بازگشت: حدود 10 تا 12 ساعت (در صورتی که شب‌مانی نداشته باشید).

8. نکات ایمنی برای صعود زمستانی

• خطر بهمن: مسیرهای زمستانی در سرکچال، به‌ویژه در بخش‌های شیب‌دار، در معرض خطر بهمن قرار دارند. قبل از صعود، حتماً از وضعیت برف و احتمال بهمن مطلع شوید. در برخی از نقاط مسیر، استفاده از تجهیزات مانند کرامپون، کلنگ و آروا (دستگاه‌های فرستنده و گیرنده برای ردیابی در بهمن) ضروری است.
• تجهیزات فنی: در زمستان، تجهیزات فنی نظیر کرامپون، کلنگ، طناب و لباس‌های گرم و ضدآب حیاتی است. همچنین داشتن کوله‌پشتی سبک اما حاوی لوازم ضروری برای یک صعود زمستانی بسیار مهم است.
• پیش‌بینی آب‌وهوا: قبل از صعود، حتماً پیش‌بینی آب‌وهوای منطقه را چک کنید و در صورت پیش‌بینی طوفان، بارش سنگین برف یا بادهای شدید، صعود را به تعویق بیندازید. هوای زمستانی می‌تواند به سرعت تغییر کند و در صورت وقوع طوفان، دید به شدت کاهش یابد و مسیر گم شود.
• استفاده از GPS و نقشه: به دلیل برف سنگین و پوشیده شدن پاکوب‌ها، ممکن است مسیر مشخص نباشد. به همراه داشتن نقشه و GPS برای پیدا کردن مسیر در شرایط نامساعد ضروری است.
• مراقبت از انرژی و گرما: در زمستان، حفظ گرمای بدن از اهمیت بالایی برخوردار است. لباس‌های لایه‌ای بپوشید و از تجهیزات ضدآب استفاده کنید تا از سرمازدگی و از دست دادن انرژی جلوگیری کنید. همچنین آب و مواد غذایی کافی همراه داشته باشید.

9. تجهیزات لازم برای صعود زمستانی

• کرامپون و کلنگ
• لباس گرم و ضدآب (لایه‌های چندگانه)
• چادر و کیسه خواب مناسب (در صورت شب‌مانی)
• عینک آفتابی و کرم ضدآفتاب
• غذا و آب کافی (آب در مناطق بالا دسترسی محدودی دارد)
• چراغ پیشانی و باتری اضافی
• کیت کمک های اولیه
• دستکش کلاه و …

10. شب‌مانی و استراحت در مسیر

اگر قصد شب‌مانی در پناهگاه لجنی یا در مسیر را دارید، باید تجهیزات مناسبی مانند چادر زمستانی و کیسه خواب گرم همراه داشته باشید. همچنین به دلیل سرمای شدید در شب، حتماً باید در مکانی مناسب برای جلوگیری از باد و سرمای شدید استراحت کنید.

خط الراس کلون بسته سرکچال

صعود از خط‌الرأس کلون‌بستک به سرکچال یکی از مسیرهای زیبا، چالش‌برانگیز و نسبتاً فنی در منطقه البرز مرکزی است. این مسیر که شامل پیمایش یک خط‌الرأس بلند با چشم‌اندازهای بکر از قلل البرز است، نیازمند آمادگی جسمانی بالا و استفاده از تجهیزات فنی است. در این راهنما، به بررسی جزئیات مسیر، نکات فنی و تجهیزات مورد نیاز برای صعود این خط‌الرأس می‌پردازیم.

1. آغاز صعود از گردنه دیزین

صعود به خط‌الرأس کلون‌بستک از گردنه دیزین شروع می‌شود. برای شروع این مسیر، ابتدا باید از جاده کرج-چالوس یا تهران-شمشک به سمت گردنه دیزین حرکت کنید. این گردنه در ارتفاع 3300 متری واقع شده است و نقطه آغازین پیمایش به سمت قله کلون‌بستک است.

2. صعود به قله کلون‌بستک (4150 متر)

پس از رسیدن به گردنه دیزین، صعود خود را به سمت قله کلون‌بستک آغاز کنید. مسیر به سمت قله کلون‌بستک در ابتدا شیب متوسطی دارد و از طریق پاکوب مشخصی قابل پیمایش است. این مسیر در تابستان به نسبت ساده است، اما در زمستان و فصول سرد نیاز به تجهیزات فنی بیشتری دارد. در طول مسیر، می‌توانید مناظر زیبای پیست دیزین و دیگر قلل البرز مرکزی را تماشا کنید.

3. پیمایش خط‌الرأس به سمت سرکچال

پس از رسیدن به قله کلون‌بستک (4150 متر)، مسیر اصلی پیمایش خط‌الرأس به سمت سرکچال آغاز می‌شود. این خط‌الرأس یکی از چالش‌برانگیزترین بخش‌های مسیر است، زیرا در برخی قسمت‌ها شیب‌های سنگی و تیغه‌هایی وجود دارد که نیازمند دقت و استفاده از تجهیزات فنی است.

پس از فرود از قله کلون‌بستک و ورود به خط‌الرأس، قسمت‌های سنگی و پرشیب آغاز می‌شود. در این بخش، تیغه‌های باریک و شیب‌های سنگی قرار دارد که در زمستان به دلیل پوشش برف، عبور از آن‌ها به تجهیزات فنی مانند کرامپون، کلنگ و طناب نیاز دارد. در تابستان نیز برای عبور از این تیغه‌ها باید احتیاط کافی را به عمل آورد.

4. دست‌یابی به قلل سرکچال

پس از پیمایش خط‌الرأس و عبور از بخش‌های سنگی و فنی، در نهایت به قلل سرکچال خواهید رسید.

مسیر بین این سه قله از طریق دو زین اسبی به یکدیگر متصل است و پیمایش بین آن‌ها در فصول گرم نسبتاً آسان است. در زمستان، به دلیل پوشش برف و شرایط ناپایدار، این بخش نیازمند دقت و تجهیزات فنی است.

5. زمان‌بندی صعود خط‌الرأس کلون‌بستک به سرکچال

زمان کلی صعود و برگشت: حدود 8 تا 12 ساعت.

گردنه دیزین تا قله کلون‌بستک: حدود 3 تا 4 ساعت (بسته به شرایط آب‌وهوا و آمادگی جسمانی).

پیمایش خط‌الرأس کلون‌بستک تا قلل سرکچال: حدود 4 تا 5 ساعت.

مسیر شانه شرقی سرکچال (قله سرکچال از لالون)

این مسیر از روستای لالون در رودبار قصران آغاز می شود. چند صدمتر بالای روستا در سمت چپ یک خط الراس قرار دارد که ابتدای آن نسبتا پر شیب است. پس از صعود این قسمت پرشیب روی یک یال قرار می گیرید و به سمت غرب حرکت می کنید. در ادامه باید از یک قسمت پر شیب به سمت بالا حرکت کنید. سپس در امتداد یال قله هستید. در اینجا یال حالت تیغه ای پیدا کرده و کمی باریک می شود. البته تیغه های دشواری پیشروی شما نیستند. با گذار از این قسمت باریک تیغه ها شروع شده که معمولا از سمت چپشان در فصل گرم و از روی بدنه تیغه ها در زمستان امکان عبور هست. با پایان تیغه ها با طی یک شیب متوسط روی قله سرکچال سه قرار خواهید گرفت.

پیمایش زمستانی شانه شرقی سرکچال به خلنو زمستان 1391

در زمستان 1391 و بهمن ها حرکت به سمت شانه شرقی را از روستا آغاز کردیم. حجم برف در لالون روی دیوارها ده تقریبا نزدیک یک متر بود. و تقریبا از وسط ده برفکوبی ما شروع شد. پس از پایان ده به سمت چپ تغییر مسیر داده و از سمت جنوبی یال منتهی به شانه شرقی از یک دهلیز پرشیب و قدری درگیری با سنگ راه خود را به روی خط الراس باز کردیم. در عصر به یک کفی در ارتفاع 3500 متری رسیده و همین جا چادر زدیم. فردای آنروز مسیر را به سمت بالا ادامه دادیم . در این روز هوا طوفانی شده بود. با عبور از تیغه ها مسیر خودمان را به قله سرکچال رساندیم. شرایط دید طوری بود که تقریبا نیم ساعت روی خود قله دنبال تابلوی قله بودیم. در این قسمت سعی می کردیم که به دلیل شیب زیاد به سمت شمال کوه نزدیک نشویم. پس از پیدا کردن قله به سمت شمال منحرف شده و پنجاه متر زیر قله در پناه باد چادر زدیم تا آن شب را استراحت کنیم. برنامه ما این بود که از اینجا قله خلنو را صعود کرده و بازگردیم به همین دلیل فردای آنروز به استراحت درون چادر پرداختیم.

روز بعدی از آن در روز چهارم برنامه ساعت 4 صبح شروع به حرکت کردیم. پس از فرود به سمت دره دریوک شیب زیر هرزه کوه را صعود کرده و به سمت برج تغییر مسیر دادیم. در اینجا بعضی قسمتها یخ زده بود و در میان سنگ و یخ به پیش میرفت. با صعود قله برج به سمت قله خلنو تغییر مسیر دادیم. این قسمت نیاز به دقت زیادی دارد چرا که یال باریک می شود. پس از آنهم تیغه های ژاندارم(ژاندارک غلط است) از روی تیغه ها عبور کردیم. در حالی که نشسته بودم نفر جلو حرکت می کردم. در حین حرکت لازم بود روی تیغه را هم به همان شکل خرسواری جارو کنی! با پایان تیغه ها نهایتا در ساعت 10 و 30 دقیقه به قله خلنو بزرگ رسیدیم. پس از نیم ساعتی راه بازگشت در پیش گرفته و حالا مجددا تیغه ها این بار از سمت شرق و با حمایت طناب عبور کردیم. برف شل شده بود و احتمال رها شدن آن وجود داشت. نهایتا حدود ساعت 4 عصر در کنار چادرها بودیم. چادرها را جمع کرده و مسیر را به سمت پناهگاه لجنی ادامه دادیم تا در ساعت 7 و 30 به پناهگاه رسیدیم. با توجه به سفت بودن برف در شب روی یال لجنی ترجیح دادیم که مسیر را به سمت پایین ادامه بدهیم.

درنهایتا برنامه ما در روز چهارم پس از 19 ساعت تلاش در یازده شب در روستای لجنی به پایان رسید. در اینجا دوستانمان آقایان حسین عظیمی و ناصرظریفی به استقبال ما آمده بودند.

نفرات برنامه : نوید چیذری ، امیرباقری ، حامد ارشدی فر ، مهدی جباریان

لینک ویدیوی صعود زمستانی شانه شرقی سرکچال به خلنو

درجه سختی قله سرکچال

ارتفاع پای کار قله سرکچال از رایجترین مسیر صعود یعنی سپیدستان در شمشک 2600 متر می باشد. این به معنای آن است که برای صعود به قله باید 1600 متر ارتفاع بگیرید. مسافت پیمایش از شامل صعود و فرود نیز حدود 14 کیلومتر است. این مسیر دارای درگیری فنی خاصی نیست. از نظر سختی قله سرکچال را میتوان به صورت حدودی با قله توچال یا آزادکوه مقایسه نمود.

جدول مقایسه مسیرهای صعود به قله سرکچال