راهنمای جامع ابزار حمایت (سنگنوردی، صخره‌نوردی)

سنگنوردی یا صخره نوردی ورزشیست که میتوان در آن با استفاده از ابزار حداقلی یا حداکثر تجهیزات اقدام به صعود کرد. البته که این تغییر رویه به سبک صعود شما ارتباط مستقیم دارد. برای یک صعود بلند شما به طناب و البته سیستم حمایت یا ابزار حمایت نیاز خواهید داشت.

نوع ابزار حمایت که شما انتخاب می کنید، به ترجیحات و نوع صعودتان بستگی دارد. شناخت انواع حمایت و ابزارها و نحوه استفاده از آنها نیز کلید ایمنی و موفقیت در کار با طناب خواهد بود.

یک گستره بزرگ از انواع ابزار حمایت در بازارهای امروزی وجود دارد، که باعث شده انتخاب ابزار قدری گیج کننده باشد. در ادامه با مهمترین نکات درباره ابزار و سیستم حمایت آشنا خواهید شد که باعث میشود بهتر بتوانید تصمیم گیری کنید.

انواع تکنیک‌ها و ابزار حمایت

حمایت روی بدن

اینروزها به توصیه نمیشود، اما قبل از اینکه انواع ابزار حمایت در سالهای ۱۹۷۰ اختراع شود یک سیستم همه گیر بوده است.

اساسا، شما طناب را دور کمر انداخته و از اصطکاک ایجاد شده با بدن برای حفظ و حمایت صعودکننده استفاده میکنید. ممکن است افراد را در حال استفاده از این تکنیک در مسیرهای کم شیبتر یا دست به سنگ دیده باشید، اما در صعودهای عمودی باید از ابزار حمایت استفاده شود. در دنیای امروز ابزارهای متنوع و با قیمت مناسبی وجود دارد، پس به طور کلی نیازی به استفاده از این روش نیست.

گره حمایت Munter Hitch

این هم یک سیستم فراگیر برای حمایت نیست. اما میتواند یک جایگزین خوب مثلا برای زمانی باشد که در طول شش مسیر ابزارتان از دستتان سقوط کرده و بدون ابزار حمایت مانده اید و البته باید ادامه دهید.

• از این گره در زمان فوریت برای فرود هم میتوان استفاده کرد.
• انواع گره ها را بارها روی زمین امتحان و تمرین کنید. ضمنا برای زدن این گره از کارابین پیچ استفاده نمایید.

مرتبط : انواع گره های کوهنوردی

ابزار حمایت شکل هشت یا هشت فرود Figure 8 Belay Device

ساده ترین ابزار حمایت در بازار که ما به آن هشت فرود می گوییم. این ابزار در اروپا همچنان رایج است و از آن برای فرود بیشتر استفاده میشود.

میزان اصطکاک ایجاد شده در ابزار به طور قابل توجهی کمتر از انواع مدرن ابزار حمایت می باشد، بنابراین به ایمنی این ابزارها نیست.

مکانیسم کارکرد ابزار شکل هشت به نسبه آسان است. یک پیچ طناب از سوراخ بزرگ رد کرده. سپس در پایین سوراخ کوچک یک لوپ ایجاد کرده و سپس آنرا به حلقه حمایت هارنس با یک کارابین پیچ متصل نمایید. می توانید طناب را به سمت خود (حالت ترمز) کشیده تا اصطحاک کافی برای کنترل طناب ایجاد شود.

از این ابزار بیشتر در عملیات امداد و نجات یا فرود در طنابهای ثابت در هیمالیا و کوههای بلند استفاده میشود. توجه داشته باشید که استفاده از این ابزار برای تازه کارها توصیه نمی شود.

نکته : بسیاری از مربیان در کشورمان اعتقاد دارند که از هشت فرود برای حمایت نمی توان استفاده کرد، چرا که دارای استانداردهای لازم نیست. اما بعضی از برندهای هشت هایی به بازار ارایه کرده اند که دارای مجوز حمایت از طرف سازنده هستند. قبل از استفاده از ابزار حتما دستورالعمل ها چک شوند.

ابزار حمایت لوله مانند Tubular Belay Devices

این نوع ابزارها در حال حاضر معمولترین و محبوبترین دربازار هستند. این ابزارها بادوام ، سبک، و نسبت به مدلهای اولیه مانند هشت ایمنتر هستند. یک گوناگونی از این نوع ابزار حمایت دربازار وجود دارد.(بلک دیامون ای تی سی ، پتزل ورسو و مانند آن) اما تکنیک حمایت در اینها یکسان است.

به سادگی حلقه لوپ طناب را از ابزار رد کرده، سپس آنرا به کارابین پیچ متصل می نمایید و کارابین پیچ را به هارنس متصل می کنید. بر خلاف شکل هشت در اینجا اصطکاک حداقلی می باشد، مگر اینکه دست ترمز را به عقب آورده تا اصطکاک بیشتری ایجاد نمایید.

این نوع ابزار حمایت را میتوان در انواع صعود مانند قرقره، اسپرت، تردیشنال، آلپاین، تک طول، چند طوله یا فرود به کاربست.

مرتبط : حمایت بهتر ، حمایت سرطناب

ابزار حمایت صفحه گاید Guide Plate Belay Devices

نوع صفحه گاید شباهت زیادی به مدل لوله ای دارد با یک تفاوت جزیی. در این مدلها دو نقطه اتصال ( یکی بزرگ و یکی کوچک ایجاد شده است.) بزرگترین مزیت برای این ابزارهای لوله ای مدل گاید این است که در صعودهای چند طوله می توان آنها را به کار برد.(در این حالت ابزار مستقیم به کارگاه متصل می شود و دستها به همین دلیل آزادی بیشتری خواهند داشت.

ابزار حمایت دارای پشتیبانی ترمز – منفعل Assisted Braking Belay Devices – Passive

دو نوع ابزار حمایت دارای پشتیبانی ترمز وجود دارد: فعال و منفعل

نکته مهم این است در استفاده از ابزار حمایت ها به هیچ عنوان نباید دستها کامل رها شوند. بنابراین این ابزارها به عنوان دارای پشتیبان ترمز ( نه ترمز کامل) شناخته میشوند.

دلیل اینکه این دسته ابزار پسیو یا منفعل خوانده میشود این است که هیچ قطعه متحرکی برای پشتیبانی از ترمز در اینها وجود ندارد. این دسته ابزارها سبک هستند و بعضی از مدلها در حالت گاید هم قابلیت استفاده دارند. (مانند مگاژول ادلراید)

ابزار حمایت دارای پشتیبان ترمز – فعال

ابزار حمایت دارای پشتیبان ترمز به شکل فعال دارای قسمتهای متحرکی میباشد که با پینچ کردن طناب بین دو قسمت کار میکند. گری گری پتزل یکی از شناخته شده ترین ابزارها در این دسته می باشد. این ابزارها برای تازه کارها مناسبتر می باشند، چرا که ریسک کمتری در حمایت وجود دارد. همچنین در صعود اسپرت طناب دادن و جمع کردن با آنها آسانتر است.

گری گری بیشتر برای صعودهای اسپرت دارد. از معایب این ابزار می توان به وزن بیشتر، هزینه بیشتر، و کاهش تطبیق پذیری در شرایط مختلف اشاره نمود.

مرتبط : باشگاه سنگنوردی موج

عوامل دیگر که باید در نظر داشته باشید:

سایز طناب

توجه به سایز طناب اهمیت دارد! همه ابزارها با همه قطرهای طناب کار نمیکنند. عدم تطابق بین طناب و ابزار میتواند باعث سختی کار در طناب دادن شود یا حتی باعث اصطکاک پایین در اثر سقوط گردد. تولید کننده ها در بروشور ابزار درباره سایز طناب توضیحات ارایه میدهند. بعلاوه بروشور همیشه قبل از استفاده در مسیر طناب و ابزار را روی زمین چک کنید تا از نحوه کار کردن آنها با یکدیگر اطمینان بیابید.

تک طناب یا جفت طناب

بیشتر ابزارهای صفحه ای شکل یا گاید با جفت طناب کار می کنند. اینها مناسب آلپاین هستند. شکل هشت هم برای فرود با جفت طناب کار می کند. ابزارهای اتومات معمولا تنها با تک طناب کار میکنند.

مرتبط : سیستمهای طناب در صعود

بیشتر درباره تجهیزات سنگنوردی بیاموزید:

• هارنس
• راهنمای انتخاب کفش سنگنوردی
• کلاه کوهنوردی
• راهنمای طناب