کوه کرکس کجاست: راهنمای صعود و سایر نکات

منطقه کرکس در استان اصفهان و نزدیکی شهر نطنز، بخشی از نیمه شمالی رشته کوه های مرکزی ایران به شمار می رود. این کوه ها در مساحتی به وسعت 3400 کیلومتر گسترده شده اند که از جهت شمال غرب به جنوب شرق در شهرستان های نطنز و کاشان امتداد دارند. دامنه شمالی این کوهستان به سمت کاشان و دامنه های جنوبی به سمت نطنز می باشد. تقریبا 114 هزار هکتار از این منطقه به عنوان منطقه محافظت شده اعلام شده است.

وجه تسمیه قله کرکس به دلیل وجود کرکس هایی عنوان شده است که از جانوران بومی منطقه به شمار می روند.

قلل منطقه کرکس

این کوهستان تقریبا 20 قله را در بر می گیرد که بلندترین آن کرکس است. قلل این منطقه به دلیل ارتفاع زیاد تقریبا نیمی از سال پوشیده از برف بوده و منبع اصلی چندین چشمه از جمله چشمه کامو، گزرتو، چورنکی هستند.

• کرکس 3895 متر
• شاهین 3800 متر
• کرگز (گرگش) 3588 متر
• دومیر اردهال 3503 متر
• مارفیون اسحق‌آباد ۳٬۵۰۰
• غلبه‌شاه ۳٬۴۹۳
• لالیوان ۳٬۳۵۰
• پنجهٔ علی ۳٬۲۲۵
• سیاه کوه (بام کاشان)۳۰۲۰
• ارشد ۳٬۱۹۹
• قلعهٔ تایین ۲٬۷۰۰
• کمرسیاه ۳٬۶۳۰
• زیرپل ۳۶۳۰
• هشاش ۳٬۲۱۰
• ریزنده ۲۹۸۰
• کش قبله ۲٬۶۰۰
• کوه کلنگ ۲٬۲۴۸
• اشک (اش) اسحق‌آباد ۳٬۲۰۰

مسیرهای صعود به کوه کرکس

کرکس دارای پنج مسیر صعود معمول است:

• مسیر جنوبی(روستای کشه): متداول ترین مسیر صعود.
• مسیر شرقی(روستای طامه)
• مسیر شمال شرقی (روستای اوره)
• مسیر شمال غربی(روستاهی بیدهند)

در برخی منابع به دو مسیر زیر نیز اشاره شده است:

• مسیر چشمه لاعشه از طریق چشمه اصفهانیها
• مسیر گله از طریق مسیر طامه.

مسیر روستای کشه ( مسیر جنوبی)

مسیر جنوبی قله کرکس که از روستای کشه آغاز می‌شود، یکی از محبوب‌ترین و متداول‌ترین مسیرهای صعود به این قله مرتفع در استان اصفهان است. این مسیر به دلیل دسترسی آسان، پوشش گیاهی متنوع و مناظر زیبا، همواره مورد توجه کوهنوردان حرفه‌ای و آماتور بوده است. در ادامه به بررسی جزئیات این مسیر، ویژگی‌ها و نکات مهم آن پرداخته می‌شود.

نقطه شروع مسیر

• روستای کشه: این روستا در ۲۵ کیلومتری نطنز و ۵ کیلومتری طرق‌رود واقع شده است. دسترسی به روستای کشه از طریق جاده قدیم نطنز-مورچه خورت انجام می‌شود. این روستا به عنوان مبدا مسیر جنوبی قله کرکس شناخته می‌شود و دارای فضای مناسبی برای پارک خودرو و آماده‌سازی قبل از صعود است.

مراحل و نقاط مهم مسیر

1. چشمه اصفهانی‌ها:
   • ارتفاع: ۲۱۶۰ متر
   • توضیحات: این چشمه یکی از اولین نقاط مهم در مسیر جنوبی است و نقطه شروع واقعی صعود به شمار می‌آید. این چشمه در نزدیکی دهکده توریستی رایان قرار دارد و از آنجا یک راه پاکوب مشخص به سمت قله آغاز می‌شود.
2. چشمه لیاسن:
   • ارتفاع: حدود ۲۵۰۰ متر
   • توضیحات: پس از حدود یک ساعت پیاده‌روی از چشمه اصفهانی‌ها، به چشمه لیاسن می‌رسید. این چشمه به دلیل وجود یک درخت گردو معروف است و به عنوان نشانه‌ای برای کوهنوردان استفاده می‌شود. این نقطه مکان مناسبی برای استراحت کوتاه و نوشیدن آب است.
3. پناهگاه کرکس:
   • ارتفاع: حدود ۳۰۰۰ متر
   • توضیحات: پناهگاه کرکس یکی از نقاط مهم در این مسیر است و به کوهنوردان امکان استراحت و تجدید قوا می‌دهد. این پناهگاه در کنار چشمه آب و یک جانپناه قدیمی قرار دارد. از این نقطه، مسیر پاکوب به سمت قله ادامه می‌یابد.
4. قله کرکس:
   • ارتفاع: ۳۸۹۵ متر
   • توضیحات: از پناهگاه کرکس تا قله، مسیر دارای شیب تندتری است و حدود ۱۷۰۰ متر ارتفاع‌گیری دارد. با وجود این شیب، این مسیر درگیری فنی ندارد و برای کوهنوردان با تجربه و حتی آماتور مناسب است.

ویژگی‌های مسیر جنوبی

• پوشش گیاهی متنوع: این مسیر به دلیل قرارگیری در منطقه‌ای مرتفع و خوش آب و هوا، دارای پوشش گیاهی متنوعی شامل بوته‌ها، درختان گردو و گیاهان دارویی است.
• چشمه‌های متعدد: وجود چشمه‌های اصفهانی‌ها و لیاسن در این مسیر به کوهنوردان امکان تأمین آب مورد نیاز را می‌دهد.
• شیب متوسط: اگرچه مسیر در بخش‌های پایانی به سمت قله دارای شیب تندتری است، اما به دلیل نبود درگیری فنی و وجود پاکوب مشخص، نسبتاً ایمن است.
• مناسب برای گروه‌ها: این مسیر به دلیل راحتی دسترسی و وجود پناهگاه، برای کوهنوردی گروهی بسیار مناسب است.

مسیر روستای طامه

برای صعود به قله کرکس از طامه باید ابتدا از طریق جاده امیریه به روستای طامه در ارتفاع 2050 متری برسید. مسیر از بند یا سد طامه گذذشته و سپس مسیر پاکوب گردنه در سمت چپ دره امتداد خواهد یافت. در این مسیر از باغ و چشمه دراشت می گذرد. در ادامه به گردنه مشرف به دره دراشت و سد طامه به ارتفاع 2750 متری می رسید. از نشانه های دیگر این مسیر می توان به سنگ عقاب و درخت چنار مجاور آن اشاره کرد. ادامه مسیر از سمت راست آبشار می گذرد.

بازگشت فاتح: مسیر جدید اوربکو و کاردل روی نانگاپاربات

خواص هل برای کوهنوردی: آیا هل ارتفاع‌زدگی را درمان می‌کند؟

این مسیر به طور کلی طولانی ترین راه برای صعود قله کرکس است و دارای سه مبدا حرکت است که طولانی ترین آن مسیر دره آبشار و چشمه طامه و گرده سنگ عقاب می باشد. مسیر دوم چال باقری دارای دست به سنگ و درگیری فنی در بخشی از مسیرهست.

مسیر صعود به کرکس از روستای اوره

برا صعود به کرکس از طریق روستای اوره باید پس از خروج از نطنز به سوی کاشان و سپس به سمت امامزاده سلطان گورآباد ادامه مسیر دهید. این جاده از بالای روستای اوره می گذرد. مسیر برای صعود به کرکس از پایین امامزاده سلطان گورآباد می گذرد. پس از ورود به دره حدود 30 دقیقه بعد از کنار آبشار گذشته و در انتها به یک شیب تند شنی خواهید رسید که به قله منتهی می شود. برای صعود از مسیر روستای اوره 1700 متر ارتفاع گیری در پیش دارید.

صعود به کرکس از طریق روستای بیدهند

روستای بیدهند به نقل از denaesfahan در سی کیلومتری شهر نطنز واقع شده است. مسیر از قبل پل روستای هنجن از سمت چپ خارج شده و پس از آن روستای چیمه و در نهایت روستای بیدهند قرار دارد. محل شروع کوهپیمایی در یک کیلومتری بالای روستا در امتداد یک جاده خاکی و در کنار استخر آب به ارتفاع 2380 متر می باشد. قسمت ابتدای مسیر با شیب ملایمی به پیش می رود. سپس به مسیر عمومی معروف به گردنبند خواهید رسید. در بیشتر قسمت های این مسیر آنتن دهی موبایل وجود دارد.

پناهگاه کرکس

پناهگاه کرکس در سال 1384 به همت هیات کوهنوردی استان اصفهان ساخته شده است و تنها دارای یک سالن بزرگ می باشد که ظرفیت گنجایش 60 کوهنورد را دارد. ارتفاع تقریبی این پناهگاه 3200 متر هست.

پوشش گیاهی جانوری

از گیاهان این منطقه می توان به انجیر کوهی، بادام کوهی، بید، زرشک، گون، باریچه، بادونه، گزنه، زیره سیاه و دیگر موارد اشاره کرد. جانوران وحشی ساکن این منطقه نیز بز کوهی، پلنگ، گراز، سمور کوهی، روباه، گرگ، شغال، جوجه تیغی، انواع مار، باز، عقاب، کبک…هستند.

درجه سختی قله کرکس

با توجه به میزان ارتفاع گیری و سایر شرایط از جمله بارش و ارتفاع قله، سختی صعود به کرکس را می توان قدری سبک تر از قله توچال در نظر گرفت. قله کرکس با ارتفاع ۳۸۹۵ متر یکی از قله‌های مرتفع استان اصفهان است و درجه سختی آن برای کوهنوردان متوسط محسوب می‌شود. این قله با وجود شیب‌های تند در بخش‌های پایانی و نیاز به ارتفاع‌گیری قابل توجه (حدود ۱۷۰۰ تا ۱۸۵۰ متر بسته به مسیر)، اما به دلیل عدم وجود بخش‌های فنی و مسیرهای پاکوب مشخص، برای کوهنوردان آماتور و حرفه‌ای مناسب است. در مسیرهای مختلف آن مانند مسیر جنوبی (روستای کشه)، شرقی (روستای طامه)، شمال شرقی (روستای اوره) و شمال غربی (روستای بیدهند)، چالش‌های اصلی شامل تغییرات آب و هوا، شیب‌های تند و پیمایش طولانی است. این قله به عنوان یک مقصد مناسب برای کوهنوردان با آمادگی متوسط و افرادی که تجربه صعود به ارتفاعات بالا را دارند، توصیه می‌شود.

در ادامه، جدول کاملی درباره قله کرکس، مسیرهای صعود، ویژگی‌ها و نکات مهم این قله ارائه می‌شود: