منطقه کرکس در استان اصفهان و نزدیکی شهر نطنز، بخشی از نیمه شمالی رشته کوه های مرکزی ایران به شمار می رود. این کوه ها در مساحتی به وسعت ۳۴۰۰ کیلومتر گسترده شده اند که از جهت شمال غرب به جنوب شرق در شهرستان های نطنز و کاشان امتداد دارند. دامنه شمالی این کوهستان به سمت کاشان و دامنه های جنوبی به سمت نطنز می باشد. تقریبا ۱۱۴ هزار هکتار از این منطقه به عنوان منطقه محافظت شده اعلام شده است.
وجه تسمیه قله کرکس به دلیل وجود کرکس هایی عنوان شده است که از جانوران بومی منطقه به شمار می روند.
قلل منطقه کرکس
این کوهستان تقریبا ۲۰ قله را در بر می گیرد که بلندترین آن کرکس است. قلل این منطقه به دلیل ارتفاع زیاد تقریبا نیمی از سال پوشیده از برف بوده و منبع اصلی چندین چشمه از جمله چشمه کامو، گزرتو، چورنکی هستند.
- کرکس ۳۸۹۵ متر
- شاهین ۳۸۰۰ متر
- کرگز (گرگش) ۳۵۸۸ متر
- دومیر اردهال ۳۵۰۳ متر
- مارفیون اسحق‌آباد ۳٬۵۰۰
- غلبه‌شاه ۳٬۴۹۳
- لالیوان ۳٬۳۵۰
- پنجهٔ علی ۳٬۲۲۵
- سیاه کوه (بام کاشان)۳۰۲۰
- ارشد ۳٬۱۹۹
- قلعهٔ تایین ۲٬۷۰۰
- کمرسیاه ۳٬۶۳۰
- زیرپل ۳۶۳۰
- هشاش ۳٬۲۱۰
- ریزنده ۲۹۸۰
- کش قبله ۲٬۶۰۰
- کوه کلنگ ۲٬۲۴۸
- اشک (اش) اسحق‌آباد ۳٬۲۰۰
مسیرهای صعود به کوه کرکس
کرکس دارای پنج مسیر صعود معمول است:
- مسیر جنوبی(روستای کشه): متداول ترین مسیر صعود.
- مسیر شرقی(روستای طامه)
- مسیر شمال شرقی (روستای اوره)
- مسیر شمال غربی(روستاهی بیدهند)
در برخی منابع به دو مسیر زیر نیز اشاره شده است:
- مسیر چشمه لاعشه از طریق چشمه اصفهانیها
- مسیر گله از طریق مسیر طامه.
مسیر روستای کشه
برای صعود از روستای کشه، باید از طریق جاده قدیم نطنز-مورچه خورت راهی روستای کشه شوید. فاصله کشه از نطنز حدودا ۲۵ کیلومتر است. نقطه شروع حرکت از چشمه اصفهانی ها یا دهکده توریستی رایان به ارتفاع ۲۱۶۰ متر می باشد. از کنار چشمه اصفهانی ها یک راه پاکوب وجود دارد که بعد از یک ساعت شما را به چشمه ای به نام لیاسن(درخت گردو) می رساند. از چشمه تا پناهگاه کرکس شیب مسیر تندتر میشود. پناهگاه در کنار چشمه آب و در کنار جانپناه قدیمی بنا شده است و از کنار آن یک پاکوب به سمت قله امتداد خواهد یافت. به نقل از wikiloc این مسیر دارای حدود ۱۷۰۰ متر ارتفاع گیری تا قله می باشد. مسیر روستای کشه دارای درگیری فنی نیست.
مسیر روستای طامه
برای صعود به قله کرکس از طامه باید ابتدا از طریق جاده امیریه به روستای طامه در ارتفاع ۲۰۵۰ متری برسید. مسیر از بند یا سد طامه گذذشته و سپس مسیر پاکوب گردنه در سمت چپ دره امتداد خواهد یافت. در این مسیر از باغ و چشمه دراشت می گذرد. در ادامه به گردنه مشرف به دره دراشت و سد طامه به ارتفاع ۲۷۵۰ متری می رسید. از نشانه های دیگر این مسیر می توان به سنگ عقاب و درخت چنار مجاور آن اشاره کرد. ادامه مسیر از سمت راست آبشار می گذرد.
این مسیر به طور کلی طولانی ترین راه برای صعود قله کرکس است و دارای سه مبدا حرکت است که طولانی ترین آن مسیر دره آبشار و چشمه طامه و گرده سنگ عقاب می باشد. مسیر دوم چال باقری دارای دست به سنگ و درگیری فنی در بخشی از مسیرهست.
مسیر صعود به کرکس از روستای اوره
برا صعود به کرکس از طریق روستای اوره باید پس از خروج از نطنز به سوی کاشان و سپس به سمت امامزاده سلطان گورآباد ادامه مسیر دهید. این جاده از بالای روستای اوره می گذرد. مسیر برای صعود به کرکس از پایین امامزاده سلطان گورآباد می گذرد. پس از ورود به دره حدود ۳۰ دقیقه بعد از کنار آبشار گذشته و در انتها به یک شیب تند شنی خواهید رسید که به قله منتهی می شود. برای صعود از مسیر روستای اوره ۱۷۰۰ متر ارتفاع گیری در پیش دارید.
صعود به کرکس از طریق روستای بیدهند
روستای بیدهند به نقل از denaesfahan در سی کیلومتری شهر نطنز واقع شده است. مسیر از قبل پل روستای هنجن از سمت چپ خارج شده و پس از آن روستای چیمه و در نهایت روستای بیدهند قرار دارد. محل شروع کوهپیمایی در یک کیلومتری بالای روستا در امتداد یک جاده خاکی و در کنار استخر آب به ارتفاع ۲۳۸۰ متر می باشد. قسمت ابتدای مسیر با شیب ملایمی به پیش می رود. سپس به مسیر عمومی معروف به گردنبند خواهید رسید. در بیشتر قسمت های این مسیر آنتن دهی موبایل وجود دارد.
پناهگاه کرکس
پناهگاه کرکس در سال ۱۳۸۴ به همت هیات کوهنوردی استان اصفهان ساخته شده است و تنها دارای یک سالن بزرگ می باشد که ظرفیت گنجایش ۶۰ کوهنورد را دارد. ارتفاع تقریبی این پناهگاه ۳۲۰۰ متر هست.
پوشش گیاهی جانوری
از گیاهان این منطقه می توان به انجیر کوهی، بادام کوهی، بید، زرشک، گون، باریچه، بادونه، گزنه، زیره سیاه و دیگر موارد اشاره کرد. جانوران وحشی ساکن این منطقه نیز بز کوهی، پلنگ، گراز، سمور کوهی، روباه، گرگ، شغال، جوجه تیغی، انواع مار، باز، عقاب، کبک…هستند.
درجه سختی قله کرکس
با توجه به میزان ارتفاع گیری و سایر شرایط از جمله بارش و ارتفاع قله، سختی صعود به کرکس را می توان قدری سبک تر از قله توچال در نظر گرفت.
