اگر محل تولد کوهنوردی فنی ماترهورن در رشته کوه های آلپ باشد، پس در مورد روسیه و گرجستان بدون شک می توان گفت که کوه نوردی فنی از کوه اوشبا در قفقاز آغاز شده است. طرح کلی با شکوه این کوه، چشمان شما را مجذوب می کند. دقت هندسی فرم ها و تناسبات فوق العاده این کوه معروف قفقازی در سراسر جهان جای هیچ شک و شبهه ای را باقی نمی گذارد – اینجا او ملکه قفقاز است، کوهی با شکوه، غیرقابل دسترس و البته نمونه از وقار طبیعت.

اوشبا، زیباترین و دشوارترین کوه قفقاز، ملکه ای که با افتخار بر فراز رشته کوه اصلی قفقاز سلطنت می کند. تاریخ بیش از صد ساله صعود به این کوه، اپیزودهای قهرمانانه و دراماتیک زیادی را در خود جای داده است. تمام تاریخ کوهنوردی روسیه عمیقاً با این کلمه عجیب پیوند خورده است – کوهی با نام عجیب و به نوعی نگران کننده که حتی مردم محلی – که در پای آن زندگی می کنند، نمی توانند به وضوح حس خود نسبت به آن را توضیح دهند …

معنی نام اوشبا در زبان محلی “جاده به ناکجاآباد” است، که به تعابیر”مکان بدبخت” یا “مکان جادوگران سبت” تفسیر می شود. در تعریف دیگر “اوش” به معنای وحشتاک و “با” به معنای کوه ذکر شده است.

صعود از به این کوه هم از نظر فنی و هم از نظر روانی دشوار است، کوه روبروی کوهنورد قرار می گیرد، سعی می کند او را بشکند تا او را مجبور به تسلیم شدن قبل از قله کند. در اینجا به نوعی بازی روانی و فنی بین کوه و کوهنورد شکل می گیرد.

برای مدت طولانی مسیر عادی شمالی اوشبا(با درجه سختی 4a روسیه) محبوب ترین و پرصعودترین مسیر این کوه به شمار می رفت. صعود این مسیر معمولاً از طریق آبشار یخی اوشبا از شمال (روسیه) انجام می شد. اکنون این مسیر فوق‌العاده زیبا از سمت شمال غیرقانونی شده است – زیرا اوشبا در جنوب رشته کوه قفقاز و در قلمرو گرجستان قرار دارد، بالا رفتن از این کوه به معنای عبور از مرز روسیه و نقض قانون محسوب می شود. صعود به اوشبا از روسیه 5-7 روز طول می کشد. همین مسیر توسط خط الراس شمالی در حال حاضر (تا سال 2018 ثبت شده است) به طور مکرر از گرجستان از طریق یخچال اوشبا صعود می شود.

قلل اوشبا

قله جنوبی اوشبا کمی مرتفع تر از قله شمالی آن است که دارای ارتفاع 4690 متری (15387 فوت) می باشد. ارتفاع قله شمالی در منابع مختلف بین 4704 تا 4710 متر ذکر شده است.

قله شمالی از قله جنوبی قابل دسترسی تر است: مسیر استاندارد، خط الراس شمال شرقی، از سمت روسیه به یک فلات مرتفع رسیده و از آنجا به قله صعود می کند. (از این رو صعود قله در این مسیر از نظر فنی شامل عبور از مرز می شود.) این مسیر دارای درجه بندی فرانسوی AD+ یا روسی 4a است. مسیرهای قله جنوبی، از سمت گرجستان، شامل دو مسیر با درجه ED فرانسوی میشود.

تاریخچه صعود اوشبا

قله شمالی اوشبا (4690 متر) اولین بار در سال 1888 توسط جان گارفورد کوکین و راهنمای کوهستان اولریش آلمر صعود شد. قله جنوبی (4710 متر) 15 سال پس ازاولین صعود شمالی – در سال 1903 توسط تیمی متشکل از کوهنوردان آلمانی، سوئیسی و اتریشی به سرپرستی ریکمر صعود شده است.

مسیرهای صعود

اوشبا بیش از 50 مسیر مختلف کوهنوردی دارد.

در آگوست 2010 آبشار یخی اوشبا از قسمت میانی به سمت فلات فوقانی فرو ریخت و تلاش برای صعود از شمال مطمئناً بسیار خطرناک خواهد بود. به عبارت دیگر دسترسی از سمت روسیه دیگر امکان پذیر نیست.

تا سال 2010 دو راه اصلی برای رسیدن به پای اوشبا وجود داشت – اولین و محبوب ترین راه از روسیه بود (اگرچه به دلیل عبور از مرز روسیه و گرجستان امروزه غیرقانونی است.) و راه دیگر از گرجستان می باشد.

از مینرالنی وادی”Mineralnye Vody” (روسیه) با تاکسی یا اتوبوس معمولی به دره آدیل سو”Adyl-Su” (تقریباً 200 کیلومتر) بروید. برخی از کمپینگ ها و هتل ها از ارزان تا بسیار گران در دره قرار دارند، کمپینگ در هر مکان دیگری رایگان است، اما باید همیشه مراقب کیف یا چادر خود باشید. این سفر از بیس کمپ شلدا آغاز می شود. شما می توانید تمام اطلاعات لازم را در ایستگاه نجات نزدیک به دست آورید، اما اگر تصمیم خود را برای صعود به اوشبا به آنها اطلاع دهید، به احتمال زیاد این اطلاعات به مرزبانان منتقل می شود. این منطقه می تواند برای خارجی ها خطرناک باشد.

از تفلیس (گرجستان) با ماشین یا اتوبوس معمولی 400 کیلومتر تا مستیا از طریق یک جاده بد راه است که حدودا 8 تا 10 ساعت به طول می انجامد.

اگر اوشبای شمالی هدف شماست، با تاکسی از مستیا به روستای ماسری بروید، سپس با یک مسیر مشخص که کوهنوردان برای رفتن به آبشارها از آن استفاده می‌کنند، به سمت یخچال اوشبا صعود کنید. آخرین مکان برای بیواک “محل شکار” در ارتفاع 3200 متری است. از این بیواک به دنبال مسیر بین شکاف ها باشید و از طریق گذرگاه اوشبا به فلات اشوبای بالایی صعود کنید.

یکی دیگر از گزینه‌های دیگر برای صعود به اوشبای جنوبی این است که با تاکسی به روستای چوهولدی بروید، سپس مسیر را به سمت «Gul bivouac» دنبال کنید.

مسائل قانونی

از آنجایی که اوشبا در بخش جنوبی رشته کوه اصلی قفقاز قرار دارد که مرز روسیه و گرجستان از آن عبور می کند، صعود رسمی اوشبا از شمال نقض قوانین روسیه به شمار می رود و امکان مجازات و سایر دردسرها وجود دارد.

همچنین به خاطر داشته باشید که مقررات مرزی روسیه (از سال 2009) هم از خارجی ها و هم بازدیدکنندگان روسی می خواهد برای ورود به دره های آدل سو یا آدیر سو مجوز دریافت کنند. مدت زمان لازم برای انجام کلیه تشریفات این مجوز 60 روز می باشد.

فصل صعود

صعود اوشبا از گرجستان در پایدارترین دوره آب و هوایی – جولای – آگوست و سپتامبر – بهتر است. صعود زمستانی ممکن است اما بسیار سخت خواهد بود. دمای هوای قله در فصل تابستان به طور میانگین حدود 10- تا 15- درجه سانتیگراد می باشد.

اوشبا شرایط آب و هوایی محلی خود را دارد. به طور معمول از مناطق نزدیک خود بدتر است. توده اوشبا یکی از مرتفع‌ترین و یخبندان‌ترین بخش‌های رشته کوه اصلی قفقاز است و به نوعی هوای بد را به خود جذب می‌کند. این منطقه را کوهنوردان به دلیل شرایط آب و هوایی غیرقابل پیش بینی و سخت، The Rotten Corner می نامند. آب و هوا در دوره های ماه کامل بهتر و پایدار است.

منایع: امریکن آلپاین جورنال، سامت پست