جی‌ریشانکا: چالش افسانه‌ای برای کوهنوردان فوق حرفه ای

جی‌ریشانکا، قله‌ای ۶۱۲۶ متری در رشته‌کوه آندهای پرو، ترکیبی از زیبایی طبیعی و چالش‌های فنی است که تنها کوهنوردان افسانه‌ای جرأت مقابله با آن را دارند. این قله، به‌دلیل مسیرهای سنگی و یخی پیچیده، دیواره‌های بلند آهکی و شرایط غیرقابل‌پیش‌بینی، یکی از دشوارترین اهداف کوهنوردی جهان به شمار می‌آید. داستان صعود موفق جاش وارتون و وینس اندرسون در سال ۲۰۲۳، پس از ۲۰ سال، نشان‌دهنده‌ی اهمیت مهارت، تجربه و شجاعت در مواجهه با چنین چالشی است.

جی‌ریشانکا: قله‌ای افسانه‌ای در آندهای پرو

جی‌ریشانکا، با ارتفاعی حدود ۶۱۲۵ متر (۲۰۰۹۵ فوت)(در منابع مختلف چند متر اختلاف وجود دارد)، یکی از قله‌های برجسته رشته‌کوه آند در منطقه “هواهوآش” پرو است. این قله به دلیل شکل خاص و چشمگیرش به “قله نوک مرغ مگس‌خوار” معروف است. جی‌ریشانکا دهمین قله مرتفع پرو و سومین قله بلند در رشته‌کوه هواهوآش پس از یروپاخا و سیولا گرانده محسوب می‌شود. این قله به دلیل شرایط دشوار و مسیرهای فنی پیچیده، مورد توجه کوهنوردان حرفه‌ای قرار گرفته و به نمادی از چالش و زیبایی در جهان کوهنوردی تبدیل شده است.

تاریخچه صعودهای برجسته

اولین صعود موفق جی‌ریشانکا در ۱۲ ژوئیه ۱۹۵۷ توسط دو کوهنورد اتریشی، تونی اگر و زیگفرید جونگمایر، انجام شد. این صعود که از مسیر شمال شرقی انجام گرفت، به‌عنوان یکی از جسورانه‌ترین صعودهای تاریخ کوهستان‌های آند شناخته می‌شود. این مسیر تاکنون تنها یک‌بار دیگر تکرار شده است. در سال‌های بعد، صعودهای مهمی انجام شد؛ از جمله صعود تیم آمریکایی در سال ۱۹۶۴ به قله فرعی شمالی و صعود موفق تیم ایتالیایی به رهبری ریکاردو کاسین از دیواره غربی در ۱۹۶۹. همچنین، تیم ژاپنی در سال ۱۹۷۳ توانست پس از ۴۹ روز تلاش، برای اولین‌بار از مسیر جنوب شرقی این قله را فتح کند.

چالش‌های فنی و مسیرهای صعود

جی‌ریشانکا یکی از سخت‌ترین قله‌های بالای ۶۰۰۰ متر در آند است. ساده‌ترین مسیر صعود به این قله دارای درجه دشواری TD (بسیار دشوار) است و مسیرهای دیگر شامل بخش‌هایی از یخ عمودی و زمین‌های ترکیبی پیچیده می‌شوند. یکی از معروف‌ترین مسیرها، مسیر “کاسین” است که شامل بخش‌هایی با یخ ۷۰ درجه و سنگ با درجه UIAA IV+ می‌باشد. چالش‌های فنی این قله به دلیل شرایط متغیر یخچال‌ها و خطر ریزش سنگ‌ها، با گذر زمان افزایش یافته است.

ویژگی‌های توپوگرافی و موقعیت جغرافیایی

جی‌ریشانکا در منطقه آنکاش پرو واقع شده و بخشی از رشته‌کوه هواهوآش است. این قله با ارتفاع چشمگیر خود، توپوگرافی خاصی دارد که شامل دیواره‌های سنگی بلند، یخچال‌های معلق و تاج‌های یخی است. فاصله توپوگرافی آن حدود ۳.۵ کیلومتر از قله مادر یعنی یروپاخا است. این قله با وجود ارتفاع بالای خود، به دلیل برجستگی توپوگرافی نسبتاً کم (۴۸۴ متر)، به‌عنوان بخشی از سیستم ارتفاعی غالب یروپاخا شناخته می‌شود. زیبایی منحصر‌به‌فرد و چالش‌های بی‌نظیر این قله، جی‌ریشانکا را به یکی از محبوب‌ترین اهداف کوهنوردان حرفه‌ای تبدیل کرده است.

چالشی برای بهترین ها

جاش وارتون، یکی از شناخته‌شده‌ترین کوهنوردان حرفه‌ای، جی‌ریشانکا را به‌عنوان هدفی بلندپروازانه در نظر گرفته بود. این قله به دلیل دیواره‌های آهکی مرتفع، بخش‌های یخی، و مسیرهای سنگی پیچیده، چالشی کم‌نظیر برای کوهنوردان محسوب می‌شود. همان‌طور که وارتون در فیلم جدید “جی‌ریشانکا” از کمپانی پاتاگونیا بیان می‌کند: «این کوه نماد واقعی یک کوه برای کوهنوردان حرفه‌ای است؛ شیب‌دار، ترسناک و جذاب.»

جی‌ریشانکا را نمی‌توان تنها یک قله توصیف کرد؛ این کوه نمادی از روح ماجراجویی، سخت‌کوشی و تسلط بر چالش‌های طبیعت است. وارتون که یکی از بهترین کوهنوردان چندمنظوره‌ی جهان است، از سال‌ها پیش این قله را به‌عنوان یکی از اهداف بزرگ خود انتخاب کرده بود. این مسیر شامل:

• دیواره‌های سنگی با درجه سختی 5.13: که نیازمند تکنیک‌های پیشرفته‌ی سنگ‌نوردی است.
• مسیرهای ترکیبی سنگ و یخ: که علاوه بر تجهیزات پیشرفته، مهارت بالا در هر دو شاخه کوهنوردی را می‌طلبد.
• سقف‌های یخی و برف‌نوردی شیب‌دار: که عبور از آن‌ها به تمرکز و استقامت زیادی نیاز دارد.

این ویژگی‌ها جی‌ریشانکا را به مسیری برای برترین‌های جهان تبدیل کرده است.

تغییرات آب‌وهوایی و دشواری‌های صعود

جی‌ریشانکا همیشه کوهی چالش‌برانگیز بوده، اما تغییرات آب‌وهوایی در دهه‌های اخیر شرایط را دشوارتر کرده است. ذوب یخ‌ها و برف‌های قدیمی باعث شده سنگ‌های عظیم که پیش‌تر توسط یخ محکم شده بودند، جدا شده و به پایین سقوط کنند. وارتون در این باره می‌گوید: «برخی از طول‌هایی که پیش‌تر با یخ و برف پایدار پوشیده شده بودند، اکنون به دیوارهای شکننده‌ای تبدیل شده‌اند که هر لحظه ممکن است فرو بریزند.» همین موضوع خطرات این صعود را چندین برابر کرده است.

---

مسیر صعود: ترکیبی از مهارت و تجربه

وارتون و اندرسون برای فتح جی‌ریشانکا از مسیری استفاده کردند که بیش از ۲۰ طول (Pitch) داشت. این مسیر شامل چالش‌های مختلفی بود:

1. دیواره اولیه آهکی: دیواره‌ای تقریباً عمودی که به تکنیک‌های پیشرفته سنگ‌نوردی نیاز دارد.
2. بخش‌های ترکیبی: جایی که کوهنوردان باید هم‌زمان روی سنگ‌های شکننده و یخ حرکت کنند.
3. سقف یخی معلق: عبور از یخ‌های معلق نیازمند دقت و تمرکز بالاست.
4. طول‌های برفی نهایی: مسیر نزدیک قله که برف و شیب‌های تند آن، آخرین مرحله چالش‌برانگیز صعود است.

این ترکیب از بخش‌های مختلف باعث شده جی‌ریشانکا به “مسیر کامل” برای کوهنوردان تبدیل شود.

---

تکنیک و تجهیزات پیشرفته

برای صعود جی‌ریشانکا، وارتون و اندرسون از تجهیزات پیشرفته‌ای استفاده کردند:

• کلنگ‌های یخ و کرامپون‌ها: برای عبور از یخچال‌ها و سقف‌های یخی.
• ابزارهای حمایت پیشرفته: برای ایمنی در مسیرهای سنگی و شکننده.
• طناب‌های مقاوم: برای تحمل شرایط سخت مسیر. این صعود نشان داد که حتی بهترین تجهیزات نیز بدون مهارت و هماهنگی تیمی کافی نخواهند بود.

---

شب‌مانی زیر سقف یخی: لحظه‌ای نفس‌گیر

یکی از به‌یادماندنی‌ترین بخش‌های صعود، زمانی است که وارتون و اندرسون زیر یک سقف یخی شب‌مانی کردند. با طلوع آفتاب، نور از میان یخ‌های شفاف عبور کرد و صحنه‌ای جادویی خلق شد. پس از استراحت، آن‌ها با کلنگ‌های خود از زیر سقف یخی عبور کردند و صعود را ادامه دادند. این لحظه، ترکیبی از زیبایی طبیعت و دشواری‌های فنی صعود بود که روح ماجراجویی را به تصویر کشید.

---

خطرات و مدیریت ریسک

وارتون و اندرسون به دلیل تجربیات گذشته و نگرش متعادل خود به ریسک، توانستند خطرات مسیر را مدیریت کنند. وارتون که اکنون پدر است، درباره ریسک می‌گوید: «ریسک بخشی از زندگی است که ما را رشد می‌دهد و تجربه‌های شگفت‌انگیزی به ما می‌بخشد. اما این ریسک‌ها باید با دقت و آگاهی مدیریت شوند.» همین نگرش باعث شد که آن‌ها تصمیمات هوشمندانه‌ای بگیرند و از خطرات جدی اجتناب کنند.

---

فتح قله: موفقیتی ساده اما بزرگ

پس از سه روز صعود طاقت‌فرسا، وارتون و اندرسون به قله جی‌ریشانکا رسیدند. واکنش وارتون به این موفقیت تنها یک “ووهو” ساده بود، که نشان‌دهنده عمق شخصیت او و رضایتی درونی بود. برای او، فتح قله چیزی بیش از یک موفقیت ورزشی بود؛ این تجربه‌ای بود که از تلاش و همکاری نشأت می‌گرفت.

---

فیلم “جی‌ریشانکا”: روایتی واقعی از کوهنوردی

فیلم مستند “جی‌ریشانکا”، ساخته کمپانی پاتاگونیا، با تصاویری بی‌نظیر و داستانی واقع‌گرا، سختی‌ها و زیبایی‌های این صعود را به تصویر می‌کشد. این فیلم، برخلاف بسیاری از مستندهای کوهنوردی، از اغراق و هیاهو دوری کرده و با تمرکز بر واقعیت، داستانی انسانی از تلاش و شجاعت ارائه می‌دهد.

جاش وارتون که اکنون پدری مسئولیت‌پذیر است، دیدگاه متفاوتی نسبت به خطرات صعود دارد. او در فیلم می‌گوید: «ریسک، بخشی ارزشمند از زندگی است. این ریسک‌ها هستند که ما را به رشد و تجربه‌های شگفت‌انگیز هدایت می‌کنند. من نمی‌خواهم دخترم در یک حباب زندگی کند و از ریسک‌ها دوری کند. به همین دلیل خودم هم نمی‌خواهم کاملاً از آن‌ها دست بکشم.»

این نگرش، نشان‌دهنده ارتباط عمیق و متعادل وارتون با چالش‌های کوهنوردی است. او و وینس اندرسون، به‌عنوان دو کوهنورد ماهر و محتاط، نشان می‌دهند که چگونه می‌توان با مهارت، تجربه و همکاری، خطرات را به حداقل رساند و موفقیت را تضمین کرد.

---

نتیجه‌گیری: جی‌ریشانکا، قله‌ای برای اسطوره‌ها

جی‌ریشانکا نه‌تنها یک قله، بلکه نمادی از روح کوهنوردی است؛ ترکیبی از زیبایی خالص و چالش‌های طاقت‌فرسا. داستان وارتون و اندرسون یادآور این است که کوهنوردی فراتر از فتح قله‌هاست؛ این سفری به عمق طبیعت و شناخت توانایی‌های انسانی است. برای عاشقان کوهنوردی و طبیعت، فیلم “جی‌ریشانکا” منبعی الهام‌بخش است که ارزش ریسک و تلاش را به زیبایی نشان می‌دهد.

ویدیوی این صعود را می توانید از اینجا در یوتوب تماشا کنید.