قله شاخک : سیاه روی زیبای علم کوه و چهارمین قله ایران

قله شاخک با ارتفاع 4795 متر از سطح دریا، یکی از قلل بلند و مهم رشته‌کوه البرز و ناحیه شمالی علم‌کوه به شمار می‌رود. این قله که در حقیقت ترکیبی از پنج قله است، به دلیل شرایط فنی خاص، صعود دشوار و مسیرهای سنگی و یخچالی، کمتر توسط کوهنوردان معمولی پیموده می‌شود. دیواره‌های شیب‌دار، سنگ‌های سست و خط‌الراس فنی میان قلل، از ویژگی‌های بارز این مجموعه هستند.

موقعیت جغرافیایی و اهمیت قله

قلل شاخک در منطقه تخت سلیمان و کلاردشت و در جبهه شرقی قله علم‌کوه قرار گرفته‌اند. شاخک ها مشرف به دره هسارچال در سمت جنوب خود و یخچال علم چال در سمت شمال خود هستند. این کوه از سمت شرق به قلل سیاه سنگ، چالون، سیاه کمان و پسندکوه متصل می شود. از دیگر یخچال های نزدیک شاخک می توان به یخچال مرجیکش در دامنه جنوبی آن اشاره کرد و البته مشهورترین سازه سنگی در آن نزدیکی دیواره شمالی 650 متری علم کوه می باشد.

این مجموعه قلل علاوه بر زیبایی طبیعی، از منظر کوهنوردی نیز اهمیت زیادی دارند و صعود آن‌ها نیازمند مهارت‌های فنی و تجهیزات کامل کوهنوردی است. دیواره شمالی علم‌کوه که یکی از بلندترین دیواره‌های سنگی ایران محسوب می‌شود، در مسیر صعود به این قلل قرار دارد.

در این ناحیه، یخچال‌های طبیعی و برف‌چال‌ها از مهم‌ترین منابع آبی محسوب می‌شوند که در فصل تابستان با ذوب شدن، رودخانه‌های پراچان، الموت، سردآبرود و ناریان را تغذیه می‌کنند. شرایط جوی منطقه در زمستان بسیار سخت و خطرناک است، به‌طوری‌که صعود در این فصل تنها برای کوهنوردان حرفه‌ای ممکن خواهد بود.

مرتفع‌ترین این قله‌ها، “شاخک یک” با ارتفاع 4795متر می‌باشد. به ترتیب قرارگیری قلل از ناحیه غربی به شرقی دومین قله دارای 4750متر ارتفاع می‌باشد. “شاخک سه” که در واقع همان شاخک غربی است دارای 4780متر ارتفاع می‌باشد. “شاخک چهار” نیز 4750متر ارتفاع دارد و آخرین قله که شاخک شرقی می‌باشد، دارای 4700متر ارتفاع است.

بهترین زمان صعود

بهترین زمان برای صعود به قلل شاخک از اواخر بهار تا پایان تابستان است. در این بازه زمانی، آب و هوا مناسب‌تر بوده و خطرات ناشی از یخ‌زدگی یا بارش سنگین برف به حداقل می‌رسد. با این حال، صعود در هر زمانی نیازمند آمادگی جسمانی بالا و تجهیزات کامل است.

مسیرهای دسترسی

مسیر رایج صعود به قله شاخک از طریق جبهه شمالی علم کوه و مسیر سیاه سنگ انجام می شود. برای رسیدن به این مسیر باید ابتدا خودتان را به مرزن آباد در جاده چالوس برسانید و سپس راهی کلاردشت شوید. ادامه مسیر شما را به حسن کیف و رودبارک می رساند. با عبور از رودبارک و طی جاده آسفالت-خاکی به قرارگاه ونداربن خواهید رسید.

الکساندر اودینتسوف؛ روایت یک اسطوره از راه روسی تا کلنگ طلایی

ماراتن اورست؛ دویدن در بلندترین ارتفاع جهان

1. شروع از ونداربن

مسیر اصلی صعود به قله شاخک از قرارگاه ونداربن در ارتفاع 2200 متری آغاز می‌شود. این قرارگاه نقطه شروع اکثر برنامه‌های کوهنوردی در منطقه علم‌کوه است.

2. پناهگاه سرچال

با پیاده‌روی از ونداربن و عبور از ناحیه کشتی سنگ و کنگلک‌ها، به پناهگاه سرچال در ارتفاع 3800 متری خواهید رسید. بسیاری از تیم‌ها برای شب‌مانی از این پناهگاه استفاده می‌کنند.

3. علم‌چال و یخچال چالون

از سرچال، مسیر به سمت علم‌چال ادامه می‌یابد. در اینجا با عبور از یخچال چالون و شن‌اسکی‌های دشوار، به گردنه چالون می‌رسید. دقت کنید که مسیر شن‌اسکی‌ها را اشتباه نروید. معمولا شن اسکی دوم برای صعود بهتر است و شن اسکی سوم هم برای فرود بهتر خواهد بود. (اولین دهلیز چسبیده به سیاه سنگ مناسب صعود و فرود نیست)

4. جان‌پناه سیاه سنگ

پس از گردنه چالون، مسیر به سمت قله سیاه سنگ با عبور از بخش‌های فنی و دست‌به‌سنگ ادامه پیدا می‌کند. سپس از طریق یک تراورس، به جان‌پناه سیاه سنگ در ارتفاع 4560 متری خواهید رسید.

صعود به قله شاخک شرقی

صعود قله شاخک شرقی از جان‌پناه سیاه سنگ آغاز می‌شود. مسیر یال مستقیم این قله شامل بخش‌های دست به سنگ و ریزشی است اما معمولا به تجهیزات فنی خاصی نیاز ندارد. هر چند که صعود آن برای افراد مبتدی مناسب نیست. قله شاخک شرقی با ارتفاع تقریبی 4750 متر یکی از مرتفع‌ترین قلل این مجموعه است.

مسیر خط‌الراس بین قلل شاخک

خط‌الراس بین قلل شاخک فنی و چالش‌برانگیز است. عبور از این مسیر نیازمند مهارت‌ در سنگ‌نوردی و تجربه کافی در صعودهای طولانی و فنی است. این خط‌الراس شامل تیغه‌هایی باریک و شکننده می باشد.

دسترسی از هسارچال

روش دیگری برای دستیابی به قله شاخک وجود دارد و آنهم این است که از طریق هسارچال خود را به گردنه مرجیکش برسانید و سپس راهی قله شاخک شوید.

تجهیزات مورد نیاز

برای صعود به قلل شاخک، به تجهیزات زیر نیاز خواهید داشت:

• کلاه ایمنی
• هارنس و طناب دینامیک
• ابزارهای حمایت و کارگاه‌سازی
• یخ‌شکن و کرامپون
• پوشاک مناسب ارتفاعات بالا
• دستکش ضدآب و گرم
• کفش کوهنوردی حرفه‌ای
• کیت کمک‌های اولیه
• دستگاه GPS و نقشه منطقه

نکات ایمنی

1. برنامه‌ریزی دقیق: قبل از شروع صعود، برنامه دقیق صعود و فرود تهیه کنید.
2. اطلاع‌رسانی: زمان و مسیر صعود خود را به دوستان یا خانواده اطلاع دهید.
3. شرایط جوی: پیش‌بینی وضعیت هوا را بررسی کرده و در صورت نامساعد بودن شرایط، از صعود خودداری کنید.
4. مهارت‌های فنی: داشتن تجربه کافی در صعودهای فنی و کار با ابزارهای کوهنوردی ضروری است.
5. تیم حرفه‌ای: صعود به قلل شاخک به‌ویژه مسیر خط‌الراس، به تنهایی توصیه نمی‌شود.

جمع‌بندی

قله شاخک و مجموعه قلل آن یکی از زیباترین و چالش‌برانگیزترین نقاط کوهستانی ایران است که هر ساله میزبان کوهنوردان حرفه‌ای می‌باشد. برای صعود موفق به این قلل، آمادگی جسمانی، تجهیزات کامل و تجربه کافی در صعودهای فنی لازم است. اگرچه این منطقه برای بسیاری از علاقه‌مندان به کوهنوردی جذابیت دارد، اما به دلیل خطرات بالقوه، تنها به کوهنوردان حرفه‌ای توصیه می‌شود.

اطلاعات کلی درباره قله شاخک