سنگنوردی برای اولین بار در ورزشهای المپیکی حضور یافته است. این باعث میشود که توجه بسیار بیشتری در سطح جهان به این ورزش جلب شود. جدا از مسابقات سخت مقدماتی، سوال مطرح شده در اینجا این است که رزومه سنگنوردان المپیکی و ویژگی هایی برتر آنها چیست؟
البته همیشه اختلافاتی بین ورزشکاران وجود خواهد داشت. هر سنگنورد سبک و روش تمرینی خاص به خود را دارد. اما در اینجا به چند ویژگی مشترک اشاره می شود که به نوعی در همه المپیکی های این رشته مشترک است.
در ادامه سعی می کنیم به چند سوال متداول در این زمینه پاسخ دهیم: میانگین قد نفرات چقدر است؟ در چه سنی سنگنوردی را شروع کردند؟ درجه صعود این سنگنوردان چیست؟
مسلما منظور ما در اینجا این نیست که برای تبدیل شدن به یک سنگنورد خوب باید این ویژگی ها را داشته باشید. هر کسی در هر سنی و با هر شرایطی می تواند از سنگنوردی لذت ببرد. یافته های زیر بر اساس 40 سنگنورد اعزامی المپیک توکیو ارایه میشود.
صفات ذاتی
سن شاید ساده ترین معیار برای مقایسه سنگنوردان در این بخش است. دامنه سنی برای 40 سنگنورد المپیکی به طرز شگفت انگیزی متنوع است. کمترین سن مربوط به کالین دافی(17 ساله) و بیشترین سن مربوط به باسا موعم فرانسوی (36 ساله) می باشد. متوسط سنی مردان کمی بیشتر از 26 سال است. میانگین سنی زنان قدری بیشتر از 23 سال است. البته تعداد زنان زیر 21 سال به طور چشم گیری بالاست.
زنان سنگنورد تقریبا در 7.5 سالگی صعود را شروع کرده اند که تقریبا دو سال زودتر از همتایان مرد آنهاست.
با این حال شاید بارزترین شباهت قدی بین رقبا مربوط به زنان باشد. به قول بسکتبالیست ها”شما نمی تواند قد را تمرین دهید” و به نظر میرسد این برای سنگنوردان المپیکی نیز صدق می کند.
میانگین قد زنان المپیکی 163 سانتیمتر است و به طور شگفت انگیزی 75 درصد زنانی که به توکیو می روند در فاصله 3 سانتیمتری این قد(بیشتر یا کمتر) قرار دارند. البته این به معنای قطعیت نیست. به طور مثال لورا روگورا 20 سانتیمتر از بلندترین رقیب خود کوتاهتر است.
میانگین قد مردان سنگنورد المپیکی نیز 176 سانتی متر می باشد. 40% از شرکت کنندگان اختلاف قد 5 سانتی نسبت به این میانگین دارند.
تغییرات
خوب یا بد، هنگامی که قالب کمباین یا ترکیبی برای اولین بار در اوایل سال 2018 مطرح شد، تقریبا هر ورزشکاری مجبور به تنظیم مجدد تمرینات خود گردید.
اکثر سنگنوردانی که به المپیک راه یافتند، متخصصان یک رشته بوده و تعداد کمی در هر سه گرایش سرعت، سرطناب و بولدر به یک اندازه توانمندی داشتند. گروههایی که بولدر یا سرطناب متخصص بودند شانس بیشتری برای صعود داشتند، این درحالی بود که صعودکننده های برتر سرعت نتوانستند جواز حضور در این مسابقات را کسب کنند.
یک نکته جالب اینک از هر سه المپیکی یک نفر سنگنورد نسل دوم است. اگرچه نیمی از ورزشکاران از طریق خانواده های خود به این ورزش معرفی شده اند. بیش از 15% از رقبا نیز پس از 12 سالگی سنگنوردی را شروع کردند. الکسی روبتسوف روس آخرین نفر در این رقابتها از این نظر است که در سن 17 سالگی سنگنوردی را شروع کرد.
از هر چهار سنگنورد المپیکی 3 نفر صعودهای سطح بالا در طبیعت داشته و صعودهای جدی انجام داده اند. درجه این صعودها نیز حدودا 8c – 9a بوده است. بولدرکاران المپیکی نیز در درجه V12 برای زنان و درجه V14 برای مردان صعود می کنند. البته سنگنوردان برجسته تری مانند آدام اوندرا، آلکس مگوس… نیز در این لیست دیده میشوند.
ذهنیت برنده
شاید مهمترین ویژگی که هر رقیب می تواند داشته باشد، ذهنیت یک برنده است. نحوه برخورد ورزشکاران با فشار یا سازگاری با شرایط غیرمنتظره، صرف نظر از ورزش، برای موفقیت بسیار مهم است.
سنگنوردان المپیکی تمرینات زیادی در زمینه مقابله با فشار سنگنوردی در مسابقات انجام داده اند. به طور متوسط این ورزشکاران در 85 مسابقه رسمی فدارسیون جهانی سنگنوردی حضور داشته و 40% از دوران ورزشی خود را به عنوان یک سنگنورد مسابقه ای سپری کرده اند.
مطمئنا، این ورزشکاران هر کدام سبک های سنگنوردی و رشته های ترجیحی خاص خود را دارند، اما یک چیز مشترک در بین آنان توانایی خوب در خواندن مسیر است.
یکی از راههای به کار رفته در سنجش این توانمندی استفاده از مکعب روبیک بود. برای حل مکعب قطعا نبوغ لازم نیست، اما توانایی تکمیل آن مقدار استدلال فضایی، تشخیص الگو و تجسم را نشان می دهد. همه اینها برای مسابقات سنگنوردی ضروری هستند.
بیش از 30% از سنگنوردان المپیکی می توانند مکعب روبیک را حل کنند. این میزان، 6 برابر بیشتر از میانگین جهانی تخمین زده میشود. جای تعجب نیست که دغدغه کسانی مثل آدام اوندرا و یانیا گارنبرت حل بازی کودکان نیست، اما این مقایسه تا حدودی نشان دهنده توانایی حل مساله در این گروه سنگنوردان نخبه می باشد. جالب اینجاست که تعدادی از سنگنوردان المپیکی نیز علاقمند به بازی شطرنج هستند.
آیا توانایی انجام این کار را دارید؟
حالا شاید بتوانید قضاوت کنید که این خصوصیات ذاتی و تمرینی تا چه اندازه بر توانایی صعود در سطح المپیک تاثیر می گذارد.
شباهت های بسیار دیگری نیز وجود دارد که در اینجا ذکر نشده است. بیشتر، البته نه همه سنگنوردان المپیکی دارای شبکه ای کاملا حمایتی از خانواده، دوستان و مربیان هستند که از آنها در طول زندگی ورزشی حمایت جسمی و روحی کرده اند. به نظر میرسد هر کدام از این ورزشکاران دارای برنامه تمرینی سخت و کاملا جدی می باشند. از همه مهمتر اینکه همه آنها کاملا برای رسیدن به هدف خود برای رقابت در بالاترین سطح فداکاری کرده اند.
نهایتا اینکه همه ما نمی توانیم سنگنورد المپیکی شویم. راه دیگر هم این است که از ورزشمان لذت ببریم و در زمان بازیهای المپیکی پای تلویزیون بنشینیم و از دیدن مسابقات لذت ببریم.
