روستای افجه؛ راهنمای سفر و کوهنوردی در بهشت لواسان

اگر دل‌تان هوای فرار از دود و دم تهران را کرده، اگر به‌دنبال مقصدی نزدیک، آرام و پر از زیبایی طبیعی هستید که در کمتر از یک ساعت به آن برسید، روستای افجه همانجاست که باید بروید. جایی در دل کوه‌های البرز، جایی که صدای رود و آواز پرندگان جایگزین صدای بوق و ترافیک می‌شود، و درختان کهن‌سال افرا و باغ‌های گیلاس، خاطره‌ای ماندگار برایتان می‌سازند.

کجاست این افجه؟

روستای افجه در ۵ کیلومتری شمال شرقی شهر لواسان و حدود ۳۰ کیلومتری تهران قرار دارد. جزو دهستان لواسان کوچک از توابع شهرستان شمیرانات است و یکی از مقصدهای محبوب گردشگری و طبیعت‌گردی برای تهرانی‌هاست. با عبور از جاده لشگرک و گذر از لواسان، تابلوی روستای افجه به شما خوش‌آمد می‌گوید. مسیر آسفالته است و دسترسی بسیار راحت.

هوایی تازه، طبیعتی بکر

افجه در ارتفاع حدود ۲۰۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد و آب و هوایی سردسیر و مطبوع دارد. این روستا در دامنه دو قله‌ی بلند و معروف «ریزان» و «آتشکوه» قرار گرفته و همین موقعیت جغرافیایی، باعث تنوع زیستی و مناظر چشم‌نواز آن شده است.

در هر فصل از سال، چهره‌ای متفاوت دارد. بهار با شکوفه‌های گیلاس، تابستان با خنکای دلچسب، پاییز با رنگ‌های شعله‌ور و زمستان با سکوت برفی‌اش، هرکدام مخاطب را مجذوب خود می‌کنند.

دیدنی‌ها و جاذبه‌های افجه

۱. دشت هویج؛ قلب تپنده طبیعت افجه

دشت هویج یا «گرچال»، معروف‌ترین جاذبه روستای افجه است. دشتی وسیع، سرسبز و بکر که در بالادست روستا و در ارتفاع حدود ۲۴۰۰ متری واقع شده است. برای رسیدن به آن حدود دو ساعت پیاده‌روی لازم است، اما مسیر آن‌قدر زیباست که خستگی را احساس نمی‌کنید. دشت هویج در گذشته محل کشت هویج بوده و از همین‌رو به این نام خوانده می‌شود. امروزه این دشت محل پیک‌نیک و طبیعت‌گردی خانواده‌ها و کوهنوردان شده است.

۲. آبشار پسچویک

در دل دره‌های شمال شرقی افجه، آبشاری ۱۵ متری به نام پسچویک یا پسکوهک قرار دارد. مسیر رسیدن به آن حدود ۴۰ دقیقه پیاده‌روی از مرکز روستاست. اطراف آبشار را درختان افرا احاطه کرده‌اند و ترکیب صدای شرشر آب با سبزی اطراف، آرامشی ناب ایجاد می‌کند.

۳. آبشار موآب؛ مرتفع و باشکوه

در مسیر دشت هویج، یکی از زیباترین آبشارهای منطقه، یعنی آبشار موآب قرار دارد. ارتفاع این آبشار ۱۸۰ متر است و در فصول بهار و تابستان، به‌ویژه پس از بارندگی‌ها، بسیار پرآب و دیدنی می‌شود. اگر اهل کوهنوردی هستید، این آبشار در مسیرتان خواهد بود و نقطه‌ای عالی برای استراحت و عکاسی است.

الکساندر اودینتسوف؛ روایت یک اسطوره از راه روسی تا کلنگ طلایی

ماراتن اورست؛ دویدن در بلندترین ارتفاع جهان

۴. باغ‌های گیلاس و درختان گردو

افجه با باغ‌های فراوانش شناخته می‌شود. بهار و تابستان زمان شکوفه‌دهی و برداشت گیلاس است. این میوه از دیرباز یکی از محصولات اصلی روستاست و حتی به خارج از منطقه نیز صادر می‌شود. هنگام عبور از مسیرها، می‌توانید در باغ‌های محلی توقفی داشته باشید (با اجازه صاحبان باغ) و از فضای دل‌انگیزش لذت ببرید.

۵. قلعه ساکا؛ بازمانده‌ای از اعصار

یکی از آثار تاریخی مهم منطقه، قلعه ساکا یا قلعه سربند است که در ارتفاعات افجه قرار دارد. قدمت این قلعه به قرون دوم یا سوم هجری بازمی‌گردد. با وجود آنکه امروزه تنها بخش‌هایی از دیوارها باقی‌مانده، همچنان چشم‌انداز گسترده‌ای به روستاها و کوه‌های اطراف دارد.

۶. حمام تاریخی افجه

در مرکز روستا، حمامی تاریخی قرار دارد که قدمتش به اواخر دوره صفویه یا اوایل قاجار بازمی‌گردد. این حمام هنوز فعال است و اهالی روستا از آن استفاده می‌کنند. طاق‌های عرق‌چین، قوس‌های جناغی و فضای بومی آن، حس نوستالژیکی به بازدیدکننده منتقل می‌کند.

۷. محله چراغان؛ کوچه‌های قدیمی و درخت چنار ۴۰۰ ساله

یکی از بافت‌های قدیمی و دیدنی روستا، محله چراغان است. در این محله، سقاخانه حضرت ابوالفضل (ع) و درخت چناری با بیش از ۴۰۰ سال عمر قرار دارد. طبق روایتی محلی، در دل این چنار، زمانی قصابی به فروش گوشت مشغول بوده و چوب‌خط مشتری‌ها را روی تنه درخت نگه می‌داشته!

اقامت در افجه؛ چطور شب را بگذرانیم؟

افجه اقامتگاه‌های بوم‌گردی محدودی دارد. شناخته‌شده‌ترین آن اقامتگاه شخصی آقا جعفر است. اما اگر اهل کمپینگ هستید، زیر درختان دشت هویج یا اطراف رودخانه گزینه‌هایی دلپذیر هستند. فقط حتما وسایل گرمایشی و کیسه خواب استاندارد با خود ببرید، چون شب‌ها حتی در تابستان هوا سرد می‌شود.

کوهنوردی در روستای افجه

روستای افجه یکی از بهترین نقاط اطراف تهران برای شروع مسیرهای کوهنوردی متنوع و چشم‌نواز است. قرارگیری این روستا در دامنه کوه‌های بلند البرز مرکزی، آن را به یک پایگاه طبیعی برای صعود به قله‌های اطراف تبدیل کرده است. مسیرهای صعود از افجه برای کوهنوردان تازه‌کار تا افراد حرفه‌ای مناسب است و مناظری مانند دشت‌های سرسبز، آبشارهای خروشان و چشم‌اندازهای پانوراما، انرژی صعود را چندبرابر می‌کند.

یکی از رایج‌ترین مسیرهای کوهنوردی از افجه، صعود به دشت هویج و ادامه مسیر به سمت قله‌هایی نظیر آتشكوه، ساکا، مهرچال و ریزان است. مسیر ابتدا با شیب ملایم از دل باغ‌های گیلاس و دره‌ای پوشیده از درختان افرا آغاز می‌شود و سپس با عبور از کنار آبشار پسچویک و رسیدن به دشت وسیع هویج، فضایی باز و مسطح برای استراحت یا کمپ به کوهنوردان ارائه می‌دهد. از اینجا می‌توان مسیرهای جدی‌تر و فنی‌تر را برای صعود به قله‌ها انتخاب کرد که بسته به هدف و توانایی، بین ۲ تا ۶ ساعت زمان نیاز دارد.

مزیت بزرگ کوهنوردی در افجه نزدیکی آن به تهران است. شما می‌توانید در یک صبح زود از تهران حرکت کنید، مسیر دشت هویج را طی کرده، از یک یا دو آبشار بازدید کنید، و حتی اگر آمادگی فنی داشته باشید یکی از قله‌های اطراف را نیز صعود کنید و پیش از غروب آفتاب بازگردید. این دسترسی آسان در کنار چشم‌اندازهای زیبا، افجه را به یکی از محبوب‌ترین مقاصد یک‌روزه کوهنوردان تهرانی تبدیل کرده است. البته در فصول سرد، وجود یخ و برف در مسیرها ایجاب می‌کند که تجهیزات مناسب زمستانه به‌همراه داشته باشید.

نکات مهم برای سفر به افجه

• فصل مناسب: بهار (اردیبهشت و خرداد) و پاییز بهترین زمان سفرند. تابستان برای کمپ و خنکی هوا عالی است. زمستان، فقط برای کوهنوردان حرفه‌ای توصیه می‌شود.
• لباس مناسب: حتی در تابستان هم لباس گرم همراه داشته باشید. شب‌ها اختلاف دما زیاد است.
• امکانات: در خود روستا چند مغازه کوچک برای تهیه مایحتاج وجود دارد، اما حتما آب آشامیدنی و غذای کافی همراهتان باشد.
• مسیر دسترسی: جاده آسفالته و مناسب خودروهای سواری است، اما مسیر دشت هویج خاکی و پیاده‌روی دارد.
• حفظ طبیعت: افجه یک میراث طبیعی و فرهنگی است. از ریختن زباله، آسیب به درختان یا ورود به باغ‌های خصوصی بدون اجازه خودداری کنید.

چرا افجه خاص است؟

افجه جایی‌ست که تاریخ و طبیعت در هم تنیده شده‌اند. هم می‌توانید در سایه درختان افرا بنشینید و آبشار تماشا کنید، هم معماری قجری و صفوی را لمس کنید. هم می‌توانید گشتی در کوچه‌باغ‌ها بزنید، هم صعودی دلچسب به دشت هویج داشته باشید. اگر دنبال مقصدی برای سفر یک روزه از تهران هستید که هم بکر باشد، هم نزدیک، روستای افجه یک انتخاب بی‌نقص است.

جدول اطلاعات کامل روستای افجه