تراژدی پردانوف در اورست 1984؛ جبهه غربی تو را می خواند.

در بهار ۱۹۸۴، کوه اورست شاهد یکی از شجاعانه‌ترین و در عین حال تراژیک‌ترین صعودهای تاریخ خود بود. “هیستو پردانوف”، کوهنورد افسانه‌ای بلغاری، پس از فتح قله اورست از مسیر دشوار ریج غربی بدون استفاده از اکسیژن کمکی، در حین بازگشت ناپدید شد؛ جسد او هرگز پیدا نشد.

صعودی از دل مهندسی تا قله‌ها

پردانوف در ۲۴ فوریه ۱۹۴۳ در شهر کارلوو بلغارستان به دنیا آمد. او مهندس متالورژی بود اما دل در گرو کوه‌ها داشت. فعالیت کوهنوردی‌اش را از سال ۱۹۵۸ در رشته‌کوه پیرین بلغارستان آغاز کرد و به‌سرعت به یکی از چهره‌های مطرح بلغارستان در دنیای ارتفاعات بدل شد.

بین سال‌های ۱۹۶۷ تا ۱۹۷۷، او صعودهای چشمگیری در آلپ انجام داد: از جمله دیواره شمالی گراند ژوراس از مسیر واکر ، ستون بوناتی در پتی درو، مسیر فرنی در مون‌بلان، دیواره شمالی ماترهورن و مسیر گایدز در پتی درو.

در قفقاز نیز مسیرهای برجسته‌ای چون ستون اوشبا در ۱۹۷۰ و تراورس شخلدا در ۱۹۷۳ را صعود کرد. از سال ۱۹۷۵ نیز سراغ قلل ۷۰۰۰ متری رفت. قله‌های لِنین (۷۱۳۴ متر)، نوشاخ (۷۴۹۲ متر)، کورژنفسکایا (۷۱۰۵ متر) و پیک کمونیسم (۷۴۹۵ متر) از جمله دستاوردهای او بودند.

در آوریل ۱۹۸۱، پردانوف اولین بلغاری شد که موفق شد قله ۸۵۱۶ متری لوتسه را بدون اکسیژن کمکی فتح کند. این تجربه، گامی بزرگ برای آمادگی نهایی‌اش برای اورست بود.

صعود اورست از مسیر مستقیم ریج غربی

در بهار ۱۹۸۴، هیئتی متشکل از ۲۴ بلغاری به رهبری آورام آوریاموف راهی اورست شد. پردانوف در این تیم به‌عنوان معاون رهبر حضور داشت. تیم تصمیم گرفت مسیر دشوار و کمتر پیموده‌شده ریج غربی مستقیم را صعود کند. این مسیر تنها یک‌بار توسط تیم یوگسلاوی در ۱۹۷۹ پیموده شده بود.

در ۱۸ مارس، کمپ اصلی در پای کوه برقرار شد. تا ۲۱ مارس، کمپ ۱ در ارتفاع ۶۰۵۰ متر (لهو لا) برپا شد. در ۲۷ مارس، کمپ ۲ در ارتفاع ۶۷۷۰ متر با حفر غاری برفی بزرگ به اندازه ۱۵ نفر احداث شد.

معرفی ۱۲ فاکتور کلیدی انتخاب کیسه خواب مناسب و حرفه ای

افسانه حسامی‌فرد؛ اولین زن ایرانی بر فراز ۱۴ قله‌ ۸۰۰۰ متری جهان

در ۳ آوریل، کمپ ۳ در ارتفاع ۷۱۷۰ متر با یک غار برفی جدید برای ۶ نفر برپا شد. کمپ ۴ در ۱۸ آوریل در ارتفاع ۷۵۲۰ متر توسط پردانوف و چوآنگ رینزی تأسیس شد. روز بعد، این دو نفر کمپ ۵ را در ارتفاع ۸۱۲۰ متر بنا کردند.

صعود انفرادی پردانوف به قله

در ۲۰ آوریل ساعت ۵:۴۵ صبح، پردانوف و چوآنگ رینزی بدون اکسیژن کمکی از کمپ ۵ راهی قله شدند. حوالی ظهر، چوآنگ به دلیل سختی مسیر بازگشت، اما پردانوف به‌تنهایی ادامه داد.

در ساعت ۱۱:۱۰ صبح، او از ارتفاع ۸۵۵۰ متری با بیس‌کمپ تماس گرفت. ساعت ۱۸:۱۰، پردانوف از قله تماس گرفت و خبر فتح را داد. او از پرچم اتحاد جماهیر شوروی که در قله رها شده بود، تکه‌ای کند و دوربینش را با جا گذاشتن بدنه، فقط با فیلمش بازگرداند.

او نخستین صعود ثبت‌شده در ماه آوریل را انجام داد و اولین بلغاری‌ای شد که قله اورست را صعود کرد.

شب‌مانی در مرگبارترین نقطه زمین

ساعت ۹:۱۰ شب، پردانوف اطلاع داد که به دلیل تاریکی، مجبور به بیواک شده است. او شب را در ارتفاع بالا، بدون چادر و اکسیژن گذراند.

روز بعد، او تا ساعت ۵:۳۰ عصر با بیس‌کمپ در تماس بود اما صدا ضعیف و نامفهوم بود. او گزارش داد که دستکش‌هایش را از دست داده و نمی‌تواند از انگشتانش استفاده کند. ساعت ۷:۴۵ شب، او تنها دستگاه بی‌سیم را روشن کرد اما دیگر قادر به صحبت نبود.

عملیات نجات شجاعانه یانکوف

در ۲۱ آوریل، لیودمیل یانکوف، کوهنوردی از همان تیم، به‌تنهایی راهی نجات شد. او تا ارتفاع ۸۵۰۰ متر صعود کرد اما اثری از پردانوف نیافت. او شب را در ارتفاعی خطرناک سپری کرد و دائماً از طریق بی‌سیم با پردانوف صحبت می‌کرد: «نخواب! تو قهرمانی، مردم به‌سوی تو می‌آیند!»

یانکوف سرانجام با سرمازدگی شدید به بیس‌کمپ بازگشت. در یادداشتی از وزارت گردشگری نپال آمده که پردانوف با آگاهی از پایان عمرش گفته بود: «هیچ‌کس را نمی‌بینم که نجاتم دهد.»

تلاش دوم برای قله و نجات

در ۱ مه، گروهی دیگر از تیم بلغار تلاش دوم برای قله را آغاز کردند. در ۸ مه، متودی ساووف و ایوان والچف قله را فتح کردند اما در مسیر بازگشت، در نزدیکی قله جنوبی ۸۷۶۵ متری بیواک کردند.

در ۹ مه، نیکولای پتکوف و کیریل دوسکوف نیز قله را صعود کردند و ساووف را در نزدیکی قله جنوبی پیدا کرده و با کمک تیم هندی به او اکسیژن دادند. کل گروه با کمک تیم هندی به کمپ ۵ برگشت و دو روز و نیم بعد به بیس‌کمپ رسید.

همکاری با تیم هندی

تیم بلغار و تیم هندی همکاری نزدیکی داشتند. تیم هندی چادر، اکسیژن و دارو در اختیار بلغارها قرار داد و در مقابل، بلغارها بی‌سیم‌های خود را برای تیم هندی به‌جا گذاشتند. این همکاری کلید موفقیت صعود دوم بلغارها بود.

افتخار و فاجعه در یک قاب

پردانوف تنها کسی بود که تا آن زمان توانست مسیر مستقیم ریج غربی را بدون اکسیژن کمکی به قله برساند. با وجود جان‌باختن، این دستاورد او را در تاریخ کوهنوردی جاودانه کرد.

او پس از مرگ، لقب “قهرمان جمهوری خلق بلغارستان” را دریافت کرد و به عنوان “برترین کوهنورد بلغاری قرن بیستم” شناخته شد.

تراژدی تکرار می‌شود

در سال ۲۰۰۴، بیست سال پس از مرگ پردانوف، خواهرزاده‌اش ماریانا پردانووا تلاش کرد مسیر مشابهی را بدون اکسیژن صعود کند تا به عمویش ادای احترام کند. اما در ارتفاع ۸۷۰۰ متری ناپدید شد. احتمالاً او نیز جان باخته است.

میراث جاودان

مجسمه‌ای از هیستو پردانوف در زادگاهش، کارلوو، ساخته شده است. یادمانی برای مردی که با شجاعت به دل ارتفاعات زد، تنها رفت، و در سکوت برف‌های اورست، برای همیشه ماندگار شد.