امسال هم، اولین مرگ فصل مربوط به یک کارگر محلی ارتفاع بالا است. و باز هم، علت مرگ سقوط یا بهمن، که حوادث کوهنوردی هستند، نبوده است. با این حال، سوال کلیدی این نیست که لاکپا تنزی شرپا چگونه جان خود را از دست داد، بلکه چرایی آن است.
لاکپا تنزی شرپا با شرکت سون سامت کار می کرد. او در تاریخ ۶ مه به قله ماکالو رسید. راکش گورونگ، رئیس بخش گردشگری نپال (DoT)، به روزنامه اورست کرونیکل گفت: “او در کمپ ۳ در حالی که همکاران راهنما او را پایین می آوردند درگذشت.”
این آژانس به وزارت گردشگری نپال گفته است که لاکپا تنزی، ۵۴ ساله، “در طول فرود احساس خوبی نداشت.” به طور علنی، شرکت Seven Summit Treks تنها گزارش داد که گروه ۱۱ نفره آنها در ساعت ۳ بعد از ظهر به قله رسیدند – چهار مشتری خارجی و هفت کارگر نپالی.
بعداً، آنها فلور کوئنکا از پرو را به لیست اضافه کردند. او بدون اکسیژن یا پشتیبانی شرپا در بالاتر از کمپ اصلی صعود کرد. کوئنکا معمولاً تا پایان صعودهایش آنها را پنهان نگه می دارد.
تنها کوهنوردی در آن گروه که ردیاب زنده خود را به اشتراک گذاشت، الی پپر از استرالیا بود که او نیز بدون اکسیژن صعود کرد. طبق ردیاب او، پپر تقریباً نیمه شب به وقت نپال به کمپ ۳ رسید.
گروه روز بعد (دوشنبه) به کمپ پیشرفته رسید. مشخص نیست که سایر اعضای تیم چه کار کردند.
شرایط در ماکالو در چند روز گذشته سخت بوده است. نبود برف در مسیر، کوهنوردان را مجبور کرده تا با صخره، یخ و بادهای شدید و بی وقفه دست و پنجه نرم کنند.
بعد از صعود قله و در تمام طول روز گذشته، شرکت سون سامت چندین پست تبریک در شبکه های اجتماعی به اشتراک گذاشت و از دستاوردهای مشتریان خود تمجید کرد. برخی از اعضا (یا تیم های خانگی آنها) نیز صعود خود را اعلام کرده اند. اما هیچ صحبتی از اتفاقات آن روز، چگونگی پایین آوردن لاکپا تنزی شرپا توسط سایر شرپاها و مرگ او در کمپ ۳ نشد.
روزنامه اورست کرونیکل نوشت: “هیچ یک از نمایندگان شرکت سون سامت برای بحث در مورد شرایط مرگ در دسترس نبودند.”
صعود بدون شرپا غیرممکن است
در سفرهای تجاری، شرپاها برای ایمنی و موفقیت همه اعضای تیم حیاتی هستند.
نائلا کیانی که پس از صعود به قله ماکالو در ۵ مه از طریق کاتماندو با رسانه ها صحبت می کرد، گفت: “من به تازگی با سایر کوهنوردان ماکالو از شرکت ایمیجین نپال صبحانه خورده بودم و نمی توانستم از اینکه شرپاهای ما چقدر به ما کمک کردند، صحبت نکنم.”
“شرایط بسیار سخت بود، ما بدون آنها نمی توانستیم به قله برسیم.”
ماکالو برای کیانی، یازدهمین کوه هشت هزار متری و دومین کوه سخت زندگی او پس از صعودی حماسی در گاشربروم ۱ بود. در آنجا، تنها تعداد کمی از افراد بدون طناب از میان برف سنگین در قسمت های بالایی عبور کردند و او مجبور شد از همنوردان بیمار خود پشتیبانی کند.
در مسیر بین کمپ ۱ و کمپ ۲ ماکالو، به دلیل بادهای شدید و سرد، مسیر صعود به ویژه سخت بود.
کیانی ادامه می دهد: “من هرگز چنین دمای سردی را تجربه نکرده ام. و کل مسیر ترکیب صخره و یخ آبی رنگ بود که توسط باد پاک می‌شد.»
او توضیح داد که چگونه شرپاها نه تنها از نظر جسمی و لجستیکی حمایت می کنند، بلکه به آنها انگیزه نیز می دهند.
“آنها بسیار سخت کار می کنند، اما همیشه آواز می خوانند و لبخند می زنند. در مسیر رسیدن به کمپ ۲، می‌خواستم برگردم، اما فورجلجن مرا تشویق کرد به کمپ برسم و آنجا استراحت کنم. او گفت: ‘بعد خودت تصمیم بگیر.’ آن مرد فوق العاده است.”
شرپاهای راهنمای او هرگز او را برای ادامه یا انصراف تحت فشار قرار نداد. او تکرار کرد که “من می توانم در هر لحظه تصمیم بگیرم چه کاری انجام دهم.”
با این حال، در این دوران از صعودهای تجاری و قله های تقریبا تضمینی، همیشه اینطور نیست. بر خلاف اتفاقی که با راهنماها در اروپا یا آمریکا می افتد، شرپاها هیچ اختیاری برای بازگرداندن مشتری ندارند. حتی زمانی که کاملاً مشخص است فرد در شرایطی نیست که به مسیر ادامه دهد، اما اصرار به ادامه دارد، این موضوع صحت دارد.
از طرف دیگر، یک شرپای ارتفاع بالا در یک سفر اکتشافی بیشتر از یک سال کار عادی درآمد کسب می کند. او همچنین در صورت رسیدن به قله می تواند انتظار پاداش و انعام داشته باشد. در نهایت، ممکن است از سوی سرپرستان سفرهای اکتشافی که حرف آخر را می زنند، فشار وجود داشته باشد. این یک ترکیب سمی است که به راحتی می تواند منجر به فاجعه یا نزدیک به فاجعه شود، همانطور که سال گذشته برای کوهنوردان هندی بالجیت بائر در اناپورنا و پیالی باساک در ماکالو اتفاق افتاد.
بنابراین، سوال کلیدی که در ابتدای این مقاله پرسیدیم این است: لاکپا تنزی چرا مرد؟ او به اندازه کافی سالم و سرحال بود؟ آیا او تحت فشار برای ادامه مسیر بود، چه از سوی کوهنورد، سرپرست سفر یا خودش؟
ما فقط نمی دانیم. اما باید چیزی در روابط بین راهنمایان ارتفاع بالا، مشتریان آنها و سرپرستان سفرهای اکتشافی تغییر کند.
در همین حال، کوهنوردان همچنان در حال صعود و فرود از ماکالو هستند. کیانی تایید کرد که در مسیر بازگشت بین کمپ ۲ و کمپ ۳ در تاریخ ۵ مه با الی پپر و فلور کوئنکا ملاقات کرده است.
کیانی گفت هر دوی آنها به ویژه کوئنکا، “قوی ترین زن روی کوه” با قدرت به مسیر خود ادامه می دادند. کوئنکا تجهیزات و چادر خود را حمل می کرد، از اکسیژن استفاده نمی کرد و پشتیبانی نمی شد.
کیانی همچنین اشاره کرد که بادها در ۵ مه به طور موقت کاهش یافتند، اما سپس دوباره افزایش یافتند. بنابراین، صعود نهایی در ۶ مه، که شامل گروه Seven Summit Treks نیز می شد، ممکن است بسیار سخت بوده باشد.
بارتک زیمسکی و اسوالد پریرا از لهستان نیز در ساعت ۸ شب ۵ مه بدون استفاده از اکسیژن صعود به قله را آغاز کردند، به این امید که در همان روز در قالب تیم ۷ نفره قله را صعود کنند. با این حال، سرما و مشکلات تنفسی زیمسکی آنها را در حدود ساعت ۲ بامداد به ارتفاع ۷۹۵۰ متری مجبور به عقب نشینی کرد. آنها به کمپ ۳ عقب نشینی کردند، مقداری تجهیزات را در آنجا رها کردند و به کمپ اصلی رفتند. زیمسکی هنوز امیدوار است که فرصتی دوباره برای اسکی از قله داشته باشد. در حال حاضر برف می بارد و ممکن است شرایط اسکی را بهبود بخشد. مارچین میوتوک، لهستانی دیگر، در حال حاضر در حال صعود است و قصد دارد در ۱۱ مه به قله برسد. همچنین نیرمال پورجا به همراه گروه Elite Exped خود به قله ماکالو صعود کرد، اما تاریخ دقیقی برای صعود قله ذکر نکرد. در نهایت، لیلیا ایانوفسکیا از کانادا، یکی از مشتریان ۸K Expeditions، امروز با حمایت برادران میگما دورچه شرپا و داوا تاشی شرپا به قله رسید.
افسانه حسامی فرد نیز در روز 2 شنبه قله را صعود کرد. این دهمین هشت هزار متری وی بود.
