کوه ماچاپوچار (ماچاپوچره)، یا قله‌ی « دم‌ماهی»، یکی از نمادین‌ترین و رازآلودترین نقاط دیدنی نپال است. این نام به شکل خاص دو قله‌ی این کوه اشاره دارد که شبیه دم ماهی هستند. ماچاپوچار با قله‌ی دوقلوی متمایز به شکل دم‌ماهی، تخیل کوهپیمایان، صخره‌نوردان و علاقه‌مندان به طبیعت در سراسر جهان را مجذوب کرده است.
اطلاعات کوتاه درباره قله ماچاپوچار
کوه ماچاپوچار در رشته‌کوه آناپورنا در بخش مرکزی-شمالی نپال واقع شده است.
- ارتفاع: ۶۹۹۳ متر (۲۲۹۴۳ فوت)
- موقعیت: هیمالیای آناپورنا، غرب پخارا (پایتخت توریستی نپال)
- اولین صعود: تاکنون فتح نشده است – به دلایل مذهبی ممنوع است
- نام نپالی: माछापुच्छ्रे (Macchapucchre)
اگرچه ماچاپوچار سی و دومین قله بلند نپال است، اما برآمدگی چشمگیر آن نسبت به پخارا، باعث می‌شود بسیار مرتفع و غالب به نظر برسد. این قله در مسیر رسیدن به کمپ اصلی آناپورنا و دیگر قله‌های آناپورنا قرار دارد.
کوه ماچاپوچار کجاست؟
قله‌ی ماچاپوچار در هیمالیای آناپورنا در بخش مرکزی-شمالی نپال و بخشی از منطقه‌ی حفاظت‌شده‌ی آناپورنا قرار دارد. این قله در ۲۵ کیلومتری شمال پخارا، مرکز استان گانداکی واقع شده است. ماچاپوچار به دلیل قله‌ی دوقلوی متمایز به شکل دم ماهی شناخته شده و از اهمیت فرهنگی ویژه‌ای برخوردار است.
منطقه‌ی حفاظت‌شده‌ی آناپورنا به حوضه‌ی وسیع‌تری در میان قله‌های رشته‌کوه آناپورنا اشاره دارد که تقریباً ۴۰ کیلومتر در شمال پخارا قرار دارد. این منطقه‌ی حفاظت‌شده، یک دشت بیضی‌شکل در ارتفاع ۴۰۰۰ متری است و ورودی آن بین قله‌های هیوچولی و ماچاپوچار واقع شده است.
این منطقه‌ی حفاظت‌شده، با ترویج شیوه‌های گردشگری پایدار و حفاظت از محیط زیست، بکر بودن این منطقه را حفظ می‌کند. مردم محلی گورونگ کل این منطقه را مقدس می‌دانند.
علیرغم ارتفاع نه چندان زیاد آن البته نسبت به همسایگان غول پیکر خود شکل خاص ، شیب زیاد و محل قرارگیری این کوه همراه آنرا به عنوانی کوهی نمادین مطرح کرده است.
ماچاپوچار: خانه شیوا
برخلاف بسیاری از قله‌های هیمالیا، ماچاپوچار هرگز به طور رسمی صعود یا فتح نشده است. دلیل این امر، مقدس بودن این کوه برای مردم محلی و احترام عمیقی است که برای آن قائل هستند.
طبق سنت‌های گورونگ، ماچاپوچار خانه‌ی ارباب شیوا، محافظ منطقه است. بنابراین، صعود به قله‌ی ماچاپوچار ممنوع است. افسانه‌های متعددی وجود دارند که می‌گویند ارباب شیوا در میان صخره‌های قله سکونت دارد. از این رو و به دلیل احترام به این باور، کوهنوردان اجازه ندارند بر فراز این کوه قدم بگذارند.
مردم محلی در مناطق پربات و کاسکی اعتقاد دیگری دارند. آن‌ها باور دارند دو قله‌ی ماچاپوچار نمایانگر دو برادر مقدس، نارا و نارایانا (ارباب ویشنو) هستند.
برخلاف دیگر کوه‌های هیمالیا، ماچاپوچار به طور ناگهانی از سطح پایین زمین بالا می‌رود که باعث می‌شود منظره‌ای تماشایی داشته باشد. دریاچه‌ای در پایین ماچاپوچار وجود دارد که با باورهای هندو مرتبط است. چوپانان منطقه‌ی ماچاپوچار برای سلامتی و امنیت خود به این کوه دعا کرده و نذورات خود را به آن تقدیم می نمایند.
قله‌ی رازآلود دم‌ماهی
وقتی از پخارا به ماچاپوچار نگاه کنید، شاهد یک شکل هرمی کامل و دو قله‌ی دوقلو خواهید بود که شبیه دم یک ماهی غول پیکر هستند. به دلیل نزدیکی به پخارا، ماچاپوچار بر خلاف قله‌های مرتفع‌تر و دوردست‌تر، بر خط آسمان این منطقه تسلط دارد.
در طلوع و غروب آفتاب، درخشش کوهستانی دیوارهای پوشیده از برف و صخره‌ی ماچاپوچار را به منظره‌ای درخشان و نارنجی تبدیل می‌کند. شکل نمادین دم ماهی به نمادی از شکوه طبیعی نپال تبدیل شده است. تصاویر ماچاپوچار در میان عکس‌خیزترین قله‌های نپال، از پوسترها تا اسکناس‌های رایج، دیده می‌شود.
ویژگی‌های فیزیکی ماچاپوچار
- شکل متمایز: ماچاپوچار به خاطر ساختار منحصر به فرد قله‌ی دوقلوی خود که شبیه دم ماهی است، مشهور است. دو قله به طور چشمگیری از یک پایه‌ی مشترک بالا می‌روند و یک نمای کلی تماشایی و به راحتی قابل تشخیص را در برابر خط آسمان هیمالیا ایجاد می‌کنند.
- ویژگی‌های قابل توجه: صفحه‌ی جنوبی ماچاپوچار به دلیل شیب تند و صعودن نشده‌اش، به ویژه مشهور است. این امر باعث شده تا این قله به یکی از معدود قله‌های جهان تبدیل شود که برای کوهنوردان ممنوع است. قله‌های شمالی و جنوبی توسط یک یال بلند به هم متصل شده‌اند که بر ویژگی خاص این کوه می‌افزاید.
تاریخچه صعودها
با اینکه در مسیر رسیدن به کمپ اصلی آناپورنا، قله‌ی ماچاپوچار قابل مشاهده است، اعتقاد بر این است که تاکنون هیچ صعودی به قله‌ی این کوه انجام نشده است. تنها تلاش تأیید شده در سال ۱۹۵۷ توسط یک تیم بریتانیایی به رهبری سرهنگ دوم جیمی رابرتز صورت گرفت. کوهنوردان ویلفرد نویس و ای. دی. ام. کاکس از طریق یال شمالی تا فاصله‌ی ۱۵۰ متری (۴۹۲ فوتی) قله، به ارتفاع تقریبی ۶۹۴۷ متری صعود کردند. اما با پایبندی به عهدی که به پادشاه وقت، ماهندرا، بسته بودند، نویس و تیمش بدون اینکه قدم بر روی قله بگذارند، پایین آمدند و یک سال بعد تنها گزارش ثبت شده از صعود به این کوه را منتشر کردند. [۵] از آن زمان به بعد، هیچ مجوزی برای صعود به این کوه صادر نشده است.
گزارش هایی از صعود بیل دنز کوهنورد نیوزلندی موجود است که در سالهای 1980 تلاش غیرقانونی اما موفقی به قله کوه داشته است. این کوهنورد همچنین یک تلاش غیرقانونی دیگر قبل از اینکه در ماناسلو به دلیل بهمن کشته شود انجام داده بود.
