با اینکه کوهنوردی ورزشی جذاب و دوست داشتنی میباشد، اما هر چیزی در دنیای معایب و مضرات خود را دارد. چاره چیست؟ آیا باید آنرا رها کنیم یا اینکه به دنبال راه حلها برای کمرنگ کردن مسائل باشیم. در ادامه مطلب با برخی از معایب مهم کوهنوردی و راهکارهای مواجه و کاهش تاثیر آنها آشنا خواهید شد. در ضمن خالی برای آموزش بیشتر نیز می‌توانید نگاهی به مطلب آموزش کوهنوردی موج کوه نیز بیاندازید.
مضرات کوهنوردی
فشار زیاد
کوهنوردی به عنوان یک ورزش فوق استقامتی فشار زیادی به بدن وارد می کند. یک برنامه کوهنوردی یک روزه معادل ده ها کیلومتر دویدن کالری سوزی دارد و به همین اندازه هم مکانیسم های کلی بدن را تحت تاثیر قرار می دهد. این فشار زیاد در صورت عدم مدیریت می تواند به مشکلات عدیده از جمله مشکلات قلبی، مفصلی و غیره ختم شود.
راهکار: افزایش آمادگی جسمانی، شرکت در برنامه های کوهنوردی بر حسب توانمندی موجود
بیماری های ناشی از ارتفاع
یکی از مشخصه های کوهستان کمبود میزان اکسیژن نسبت به ارتفاعات پایین تر است. همانطور که می دانید بدن ما برای انجام امور کلیدی به اکسیژن نیاز دارد و کمبود اکسیژن می تواند تاثیر منفی در پیش داشته باشد. برخی از تحقیقات نشان داده اند که ماندن طولانی مدت در ارتفاعات بالا به مرگ سلول های مغزی می انجامد. به غیر از این می توان به بیماری های ارتفاع مانند ارتفاع زدگی، ادم ریوی و ادم مغزی نیز اشاره کرد.
راهکار: هم هوایی تدریجی، برنامه ریزی برای توقف کوتاه مدت تر در ارتفاعات بالا
به هم ریختن تعادل عضلانی
کوهنوردی می تواند باعث به هم ریختن تعادل عضلانی شود که خود این موضوع نیز باعث سایر مشکلات مانند درد زانو، کمردرد یا دیگر موارد از این دست می شود. دلیل این موضوع هم این است که شما در حین کوهنوردی به تمام عضلات به صورت یکسان فشار نمی آورید و در نتیجه برخی از عضلات رشد نکرده باقی می مانند.
راهکار: انجام تمرینات بدنسازی فول بادی و تمرینات کششی
کوهنوردی به عنوان ورزشی خطرناک
به طور حتم مهمترین مورد از بین معایب کوهنوردی وجود خطر بالقوه به طور ساختاری در این ورزش است. به طوری که رینهولد مسنر، کوهنورد افسانه ای و اولین صعود کننده چهارده قله بالاتر از هشت هزار متری جهان میگوید”کوهنوردی بدون خطر مرگ کوهنوردی نیست.” َآمار بالای نسبی مرگ در قلل بلند جهان نیز خود سندی بر وجود این خطر است. بهمن ، سرمازدگی ، سقوط ، گم شدن و طوفان تنها بخشی از این منظومه خطرناک می باشند، که کوهنوردی را در زمره ماجراجویی قرار میدهد.
راهکار: یادگیری مهارت های کوهنوردی و کسب تجربه به صورت تدریجی
رفتن از یک سطح به چند سطح بالاتر. در واقع این از معایب کوهنوردی نیست، بلکه از اشکالات رفتاری ماست. فرض کنید، سنگنوردی نهایتا می تواند به صورت اسپرت در درجه طبیعی 5.11 صعود کند. اما بدون تمرینات کافی به سراغ صعود ترد trad یا ابزارگذاری مسیری 5.12 می رود. به نظر شما این کار آیا چیزی به جز افزایش مضاعف ریسک به همراه دارد. ابزارگذاری که خود با خطر همراه است در اینجا با درجه بالاتر از توان هم ترکیب میشود و احتمالا میزان ایمنی ابزاری که در این شدت فشار کار گذاشته شود را نمی توان به راحتی تایید کرد. برای درک بهتر این موضوع جالب است بدانید که بالاترین درجه ابزارگذاری صعود شده تا به امروز 5.14d می باشد. این در حالیست که بالاترین درجه صعود شده اسپرت 5.15d است که به معنای یک درجه اختلاف در سطح می باشد.
به هم ریختن تعادل بین کوهنوردی و زندگی
یکی از معایب کوهنوردی که تاثیر زیادی به خصوص می تواند در سایر فعالیت ها بگذارد، وقت گیر بودن این ورزش است. ایجاد تعادل بین فعالیت کوهنوردی به طور جدی و زندگی روزمره، کار، تحصیل و خانواده آسان نیست. عدم هوشمندی در برنامه ریزی برای ایجاد این تعادل می توان فرد به سراشیبی آسیبهای شغلی و خانوادگی و تحصیلی سوق دهد که نتیجه آن هم در نهایت ترک خود کوهنوردی خواهد بود.
راهکار: صعود هدف محور
صعود هدف محور به معنای آن است که با توجه به منابع و البته زمان به عنوان یک منبع مهم یک هدف برای شش ماه از سال یا یک سال انتخاب کنید. سپس بر اساس رسیدن به آن هدف برنامه ریزی و تمرین کنید. این کار باعث جلوگیری از سپری کردن بیهوده زمان می گردد. بارها با نمونه های مشابهی برخورد میکنید که با حضور در یک سایت سنگنوردی برای یک روز کامل تنها دو طول و آنهم با کیفیت پایین تلاش کرده اند. یا اینکه ماحصل دهها بار صعود به قلل چیزی جز تمرین زدگی برایشان نداشته است.
البته مجموع این زمانها و منابع از دست رفته گاها به دهها ساعت در طول ماه میرسد که می تواند برای رتبه اول شدن در یک مقطع تحصیلی یا کسب درآمد بیشتر در کسب و کار کافی باشد. نکته دیگر اینکه هدفمند تمرین کردن باعث انگیزه بالا و تفکر مثبت نیز خواهد شد. دو ساعت در باشگاه بودن و یک ساعت روی مسیر بودن بهتر است یا چهار ساعت در باشگاه بودن و نیم ساعت تمرین واقعی کردن؟
تاثیر منفی روی محیط زیست
اینروزها شاهد حضور گسترده علاقمندان در کوه های مختلف جهان و ایران هستیم. با اینکه ماهیت این موضوع خوب است اما این حضور گسترده در حال آسیب زدن به محیط می باشد که با عدم آموزش علاقمندان به کوهنوردی بیشتر هم می شود. تخریب بی دلیل گیاهان، دستکاری مسیرها، ایجاد پناهگاه ها و خدمات بیشتر برای افراد بیشتر و مواردی از این دست از مضرات کوهنوردی برای محیط زیست به شمار می رود.
راهکار: آموزش افراد و اطلاع رسانی هر چه بهتر در مورد حفظ محیط زیست
تاثیر منفی بر فرهنگ های محلی
برخی کوهنوردان ممکن است ارزش‌های فرهنگی و محلی را نادیده بگیرند که می‌تواند به تضاد و تنش در ارتباط با جوامع محلی منجر شود. باید به یاد داشته باشیم که احترام به دیدگاه های مذهبی و حفظ حرمت های جوامع کوهستانی در هر جای دنیا اهمیت دارد و ما نباید به قصد دستکاری فرهنگی در یک محیط حضور پیدا کنیم. نوع پوشش و رفتار ما به عنوان یک کوهنورد در چنین شرایطی اهمیت دارد.
جمع بندی
همانطور که پیشتر نیز گفتیم کوهنوردی مانند هر چیز دیگری دارای بعد مثبت و منفی است. ما در اینجا به مهمترین مضرات و معایب کوهنوردی مانند آسیب های جسمانی اشاره کردیم و راهکارهایی نیز ارایه گردید. مهمترین نکته برای مدیریت مضرات کوهنوردی و به حداکثر رساندن آنها آموزش و علاقه به کوهستان و مردم کوهستان است که امید است به آن توجه داشته باشید.
