کاهش 150 متری پوشش برفی اورست: زنگ خطر در بام جهان

در زمستان 2024-2025، پوشش برفی قله کوه اورست، بلندترین نقطه زمین، به میزان 150 متر کاهش یافت. این تغییر به وضوح نشان‌دهنده عدم تجمع برف در این فصل از سال است، که بر اساس تصاویر ماهواره‌ای تحلیل شده توسط دانشمندان، به دلیل شرایط آب و هوایی گرم و خشک در این منطقه رخ داده است.

بالا رفتن خط برف

پژوهشگرانی مانند موری پلتیو، استاد علم محیط‌زیست در دانشگاه نیکولز آمریکا، با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای ناسا از اکتبر 2023 تا اوایل ژانویه 2025، روندهای مختلفی را شبیه‌سازی کردند که نشان‌دهنده بالا رفتن مرز برف در ماه‌های ژانویه 2024 و 2025 بود. این پدیده که به آن «روند بالارفتن خط برف» گفته می‌شود، به این معناست که برف در ارتفاعات پایین‌تر ذوب می‌شود و مرز برف بالاتر می‌رود، که خود نشانه‌ای از گرمایش جهانی است.

کوه اورست، با ارتفاع 8849 متر، در مرز نپال و تبت قرار دارد و خط برف آن به نقطه‌ای گفته می‌شود که برف به طور دائمی در آن باقی می‌ماند. در سال‌های اخیر، شرایط گرم‌تر و خشک‌تر در این منطقه مشاهده شده است. از جمله زمستان‌های اخیر 2021، 2023، 2024 و 2025 که باعث کاهش پوشش برفی، افزایش خط برف و حتی افزایش آتش‌سوزی‌های جنگلی در منطقه شده است.

در هر یک از این زمستان‌ها، با وجود برف‌باران‌های اندک اولیه، پوشش برفی پایدار نمی‌ماند و این امر نشان‌دهنده عقب‌نشینی یخچال‌ها حتی در ارتفاعات بالاتر از 6000 متر است. به گفته پلتیو، از دست دادن برف در این ارتفاعات عمدتاً به دلیل پدیده «سوبلیمیشن» است، که در آن یخ به طور مستقیم به بخار تبدیل می‌شود. این فرآیند باعث کاهش قابل توجه جرم یخچال‌ها و به تبع آن، عقب‌نشینی یخچال‌ها می‌شود.

در دسامبر 2024، نپال شاهد شرایط خشکسالی شدید در برخی از استان‌ها مانند استان کوشی بود که این امر به دلیل دمای بالاتر از حد معمول و شرایط خشک‌تر بود. این وضعیت در ژانویه 2025 ادامه یافت و باعث شد تا خط برف به طور مداوم بالا بماند و از دسامبر تا فوریه 2025، ارتفاع آن به 6100 متر برسد. این افزایش 150 متری در ارتفاع خط برف، گواهی بر عدم بارش‌های کافی در منطقه است.

به گفته پلتیو، فصل زمستان 2023-2024 با سال‌های قبلی تفاوت زیادی داشت. برخلاف موج گرمای فوق‌العاده ژانویه 2021، این بار دمای بالاتر از حد نرمال و کمبود بارش‌های قابل توجه، عامل اصلی افزایش خط برف بودند. به‌ویژه در دوره‌ای از ژانویه تا مارس 2024، تنها کمتر از 25 میلی‌متر بارش در کمپ پایگاه اورست ثبت شد که نشان‌دهنده خشکسالی شدید در منطقه بود.

این تغییرات در پوشش برفی اورست نه تنها به معنای کاهش ذخایر آب یخچال‌ها و تأثیرات بلندمدت بر اکوسیستم‌های محلی است، بلکه همچنین نمایانگر اثرات ملموس تغییرات اقلیمی بر بلندترین قله جهان است. این روند در آینده می‌تواند به مشکلات جدی‌تری در تأمین آب و حفظ محیط‌زیست در نپال و مناطق اطراف اورست منجر شود.

تراژدی پردانوف در اورست 1984؛ جبهه غربی تو را می خواند.

بلندترین قلل روسیه؛ از البروس تا آتشفشان‌های کامچاتکا!

همه این موارد هشدارهایی جدی برای جوامع علمی و زیست‌محیطی هستند که باید به سرعت به تغییرات آب و هوایی واکنش نشان دهند تا از پیامدهای جبران‌ناپذیر آن جلوگیری کنند.