دوپینگ با منوکسید کربن در دوچرخه‌سواری: سم تقویت عملکرد!

دوچرخه‌سواری حرفه‌ای از زمان تسلط هفت‌ساله لانس آرمسترانگ در تور دو فرانس پیشرفت‌های زیادی در جلوگیری از تقلب کرده است، اما نگرانی‌ها در مورد تقلب هنوز در سطح بالای مسابقات وجود دارد. با وجود پیشرفت‌های به دست آمده، هنوز هم گمانه‌زنی‌هایی در مورد روش‌های جدید تقلب و دستکاری عملکرد در این ورزش شنیده می‌شود. اخیراً، خبری درباره استفاده از استنشاق گاز منوکسید کربن (CO) به عنوان روشی برای افزایش عملکرد در دوچرخه‌سواری منتشر شده که حتی طرفداران سخت‌گیر و منتقدان نیز از آن شوکه شدند.

در تاریخ 6 فوریه 2025، اتحادیه جهانی دوچرخه‌سواری (UCI) رسماً استفاده از دستگاه‌های تنفسی منوکسید کربن را در دوچرخه‌سواری رقابتی ممنوع اعلام کرد. این تصمیم پس از گسترش شایعات در مورد استفاده از این روش به عنوان یک روش تقلبی برای افزایش عملکرد ورزشی در مسابقات اتخاذ شد.

دوپینگ با منوکسید کربن چیست؟

منوکسید کربن (CO) یک گاز بی‌رنگ و بی‌بو است که در صورت استنشاق در مقادیر زیاد، می‌تواند خطرات جدی برای سلامت انسان ایجاد کند. وقتی CO استنشاق می‌شود، به راحتی به هموگلوبین موجود در گلبول‌های قرمز خون متصل می‌شود و مانع از اتصال اکسیژن به این مولکول‌ها می‌شود. این امر منجر به کاهش ظرفیت حمل اکسیژن در خون و به دنبال آن کمبود اکسیژن در بافت‌ها می‌شود.

در عین حال، خاصیت CO به این صورت است که می‌تواند عملکرد ورزشی را به طور موقت بهبود بخشد. مشابه با تمرینات در ارتفاع بالا که کمبود اکسیژن باعث افزایش تولید گلبول‌های قرمز و هموگلوبین می‌شود، استنشاق CO نیز باعث کاهش سطح اکسیژن در خون و به دنبال آن تحریک بدن برای تولید بیشتر هموگلوبین و گلبول‌های قرمز می‌شود. این امر در نهایت می‌تواند بهبود عملکرد ورزشی در دوچرخه‌سواران ایجاد کند.

چطور دوچرخه‌سواران از این روش استفاده می‌کنند؟

این روش دوپینگ در ابتدا به عنوان یک تست تشخیصی برای سنجش اثرات تمرینات در ارتفاع بالا مورد استفاده قرار می‌گرفت. در این تست، دوچرخه‌سواران مقداری CO رقیق‌شده با اکسیژن را استنشاق می‌کردند تا میزان هموگلوبین خون خود را اندازه‌گیری کنند و تأثیر تمرینات در ارتفاع بالا را ارزیابی کنند.

در حالی که این تست به طور قانونی و برای مقاصد پزشکی مورد استفاده قرار می‌گرفت، برخی از تیم‌ها و دوچرخه‌سواران متوجه شدند که می‌توانند با تکرار این عمل و استنشاق منوکسید کربن به طور مصنوعی عملکرد خود را افزایش دهند.

خطرات دوپینگ با منوکسید کربن

در حالی که منوکسید کربن می‌تواند به طور موقت عملکرد ورزشی را بهبود بخشد، خطرات جدی برای سلامت دارد. استنشاق طولانی‌مدت CO می‌تواند باعث مسمومیت و آسیب به ارگان‌ها شود و حتی در شرایط حاد منجر به مرگ گردد. این خطرات به وضوح از فواید آن بیشتر است و موجب نگرانی‌های زیادی در جامعه دوچرخه‌سواری شده است.

بیانیه جدید UIAA: صداقت، اولین اصل کوهنوردی است!

گرفتگی عضلات دنده در ورزشکاران: علل، پیشگیری و درمان

ممنوعیت توسط UCI

با توجه به خطرات جدی این روش، اتحادیه جهانی دوچرخه‌سواری تصمیم گرفت تا استفاده از دستگاه‌های تنفسی منوکسید کربن را در مسابقات دوچرخه‌سواری ممنوع کند. این تصمیم شامل ممنوعیت داشتن دستگاه‌های تنفسی CO خارج از مراکز پزشکی است و از تاریخ 10 فوریه 2025 اجرایی خواهد شد.

پیامدهای ممنوعیت

ممنوعیت استفاده از دستگاه‌های CO برای تمامی دوچرخه‌سواران و تیم‌ها تحت نظارت UCI یک گام ضروری برای جلوگیری از این روش تقلبی است. با این حال، همان‌طور که در گذشته در سایر موارد تقلب دیده‌ایم، احتمال اینکه برخی تیم‌ها و دوچرخه‌سواران به دنبال روش‌های مخفیانه برای استفاده از این تکنیک باشند وجود دارد. تیم‌های بزرگ‌تر با منابع مالی بیشتر ممکن است همچنان راه‌هایی برای دور زدن این قانون پیدا کنند.

آینده دوچرخه‌سواری و تمرینات “سوپر ارتفاع”

این مشکل تنها یکی از بسیاری از چالش‌هایی است که دوچرخه‌سواری حرفه‌ای با آن مواجه است. در حالی که ممنوعیت استفاده از CO یک گام مثبت است، نیاز به اقدامات بیشتر و نظارت دقیق‌تری برای جلوگیری از استفاده از روش‌های خطرناک و ناعادلانه در رقابت‌های دوچرخه‌سواری وجود دارد. تنها زمان نشان خواهد داد که آیا این ممنوعیت می‌تواند واقعاً از استفاده از دوپینگ با منوکسید کربن جلوگیری کند یا نه.

در نهایت، دوچرخه‌سواری حرفه‌ای باید به دنبال روش‌های سالم و امن برای ارتقای عملکرد ورزشکاران باشد، تا از خطرات جدی و تقلب‌های احتمالی در آینده جلوگیری شود.