باتوم یا عصای کوهنوردی تجهیزات استانداردی برای افرادی که کوهنوردی، اسکی و پیاده روی می کنند به شمار می آید. دلایل استفاده از آنها واضح است: باعث تکیه کردن و ثبات شما در همه ی سطوح می شوند.
برای اینکه اطلاعات دقیق تری از این وسایل به دست آورید، به نکات زیر توجه کنید:
تک یا جفت؟: شما میتوانید بین یک عصای کوهنوردی یا یک جفت باتوم کوهنوردی انتخاب کنید.
بهترین طول را انتخاب کنید: باید طوری طول عصا یا باتوم کوهنوردی خود را انتخاب کنید که از آرنج شما تا سطح زمین 90 درجه خم شود.
بهترین ویژگی ها را انتخاب کنید: قابلیت تنظیم کردن، تاشدن، وزن مناسب و قفل شدن فقط تعدادی از ویژگی هایی هستند که هنگام خرید باید به آنها توجه کنید.
برای استفاده از باتوم کوهنوردی آموزش ببینید: دانستن چند نکته مانند نحوه ی استفاده در برخورد با موانع، شما را در مسیرتان جلو می اندازد.
مطالب مرتبط
نکته: با اینکه عصای کوهنوردی برای استفاده ی شهری نیز قابل استفاده به نظر می رسند، هرگز نباید آنها را از یک فروشگاه وسایل پزشکی تهیه کنید. عصا و باتوم کوهنوردی برای زمین های مناسب کوهنوردی و طبیعت گردی طراحی شده اند.
باتوم یا عصای کوهنوردی چیست؟
باتوم های کوهنوردی: به صورت جفتی به فروش می رسند و به عنوان تکیه گاه و پشتیبان مورد استفاده قرار می گیرند. این محصولات باعث پایداری شما در مسیر می شوند و فشار وارد شده روی زانو را کاهش می دهند. بعضی از مدل ها طولشان قابل تنظیم است و بعضی دیگر دارای فنرهایی هستند که درونشان تعبیه شده و شوک وارد شده هنگام ضربه را خنثی کنند.
عصای کوهنوردی: بعضی اوقات از آن به عنوان عصای پیاده روی یا عصای مسافرتی هم نام می برند که یکی از جفت باتوم های کوهنوردی است. برای سطوح صاف و مواقعی که بار شما کم و کوله اتان سبک است، بسیار مفید است. عصای کوهنوردی قابل تنظیم است و برخی از آنها نیز دارای فنر هستند که شوک وارد شده بر اثر ضربه را خنثی می کنند. آنها هم چنین ممکن است دارای یک دوربین زیر دسته ش داشته باشند که بشود از آن به عنوان مونوپاد نیز استفاده کرد.
طول عصا یا باتوم کوهنوردی
همانطور که گفته شد طول عصای کوهنوردی باید به میزانی باشد که آرنج شما با سطح زمین زاویه ی 90 درجه را ایجاد کند. بسیاری از عصاهای کوهنوردی دارای قابلیت تنظیم طول هستند که کار را برای شما بسیار راحت می کنند. البته که باتوم هایی در انواع طول های ثابت مختلف، موجود و قابل تهیه هستند. به نکات زیر دقت کنید تا مناسب ترین باتوم کوهنوردی را انتخاب کنید:
برای باتوم هایی که طول آنها قابل تنظیم است:
. اگر قد شما 180 سانتی متر به بالاست، عصا یا باتوم قابل تنظیم را به بیشترین طول تنظیم کنید (130 سانتی متر مناسب ترین اندازه است.)
. اگر قد شما زیر 180 سانتی متر است، می توانید با تنظیم این باتومها مناسب ترین طول را برای خود پیدا کنید.
برای باتوم های با طول ثابت:
از جدول زیر استفاده و همینطور با فروشندگان این وسایل مشورت کنید تا مناسب ترین اندازه را تهیه کنید:
| طول باتوم پیشنهادی | قد |
| 100cm | 154 cm |
| 110cm | 152cm-154cm |
| 120cm | 172cm-180cm |
| 130cm | 180cm< |
تنظیم باتوم کوهنوردی
اگر عصای کوهنوردی قابل تنظیمی دارید، مهم است که طول متناسب با قدتان را پیدا کنید. باتوم های تنظیم نشده می توانند باعث بروز ناراحتی و آسیب در نواحی بازو، شانه، کمر و گردن شوند.
اگر باتومی با سه درجه برای تنظیم طول دارید، اول آن را در بالاترین درجه تنظیم کنید، سپس در درجه وسط و در آخر در پایین ترین درجه تا بهترین طول را متناسب با بازو و شانه هایتان برای شما مشخص شود.
برای پیمایش در سربالایی: هرچه شیب بیشتر باشد، طول باتوم های خود را کوتاه تر کنید. باتوم های کوهنوردی در حرکت صعودی باید بدون ایجاد فشار یا خستگی به شما کمک کنند و شانه های شما هرگز نباید تحت فشار قرار بگیرند در صورت پیش آمدن چنین موقعیتی، طول باتوم های خود را کاهش دهید.
برای پیمایش های شیب دار سرپایینی: سعی کنید طول هرباتوم را به اندازه ی 5 الی 10 سانتی متر بیش از مقداری که آن را برای پیاده روی تنظیم کرده اید، بیشتر کنید. این کار تعادل بدن شما را تا حد زیادی بالا می برد.
اگر در یک پیمایش طولانی پر از پستی و بلندی هستید: برای افزایش راحتی و پایداری بیشتر، می توانید در سربالایی ها طول آن را کاهش دهید و در سرپایینی ها طول آن را زیاد کنید.
ویژگی های باتوم یا عصای کوهنوردی
بسته به اینکه شما تصمیم گرفته اید چطور از باتوم های کوهنوردی خود استفاده کنید، خوب است قبل از تهیه کردن آنها، نگاهی به نکات زیر بیندازید:
باتوم هایی با طول قابل تنظیم: همانطور که گفته شد با توجه به قد شما و همینطور سطح زمین می توان این باتوم ها را تنظیم کرد.
باتوم هایی با طول ثابت: این باتوم ها نسبت به انواع قابل تنظیم، وزن کمتری دارند چون از قطعات کمتری برای ساخت آنها استفاده شده است و همین ویژگی باعث محبوبیت زیاد این باتوم ها شده است. برای فعالیت هایی که شما طول مناسب را می دانید، مفید و قابل استفاده هستند.
تاشو: این دسته از باتوم ها، عملکردی مانند چادر های مسافرتی تاشو دارند و به داخل جمع می شوند. باتوم های تاشو معمولا بسیار سبک و قابل حمل هستند و بین دوندگان حرفه ای و کسانی که پیاده روی های سریع می کنند، محبوبند.
ضربه گیر: همانطور که ذکر شد این دسته از باتوم ها بخاطر فنر هایی که درونشان تعبیه شده شوک وارد شده بر اثر ضربه را خنثی می کنند. این ویژگی قابلیت فعال و غیرفعال شدن هنگامی که نیاز نیست، را دارد. مثلا هنگام صعود و سربالایی می توانید آن را غیرفعال کنید. ضربه گیری ویژگی بسیار خوبی است که یک باتوم میتواند داشته باشد اما اغلب برای افرادی که کمر، زانو، مچ یا مفاصل آسیب دیده دارند، توصیه می شود.
باتوم های استاندارد: این دسته از باتوم ها، قابلیت ضربه گیری ندارند، سبکترند و در نتیجه ارزانترند. با اینکه هنگام استفاده در سرپایینی آنچنان موثر نیستند، اما تعادل و پشتیبانی مشابهی با باتوم های ضربه گیر ایجاد می کنند.
باتوم های فوق سبک: باتوم های فوق سبک مزیتشان وزن کمتر که باعث سریعتر حرکت کردن آنها می شود، است. در طول پیاده روی های طولانی خستگی کمتری را به همراه دارند. همچنین برای حمل در کوله این باتوم ها پیشنهاد می شوند. جنس بدنه ی این باتوم ها، تعیین کننده ی وزن کلی آنهاست.
مکانیسم های قفل کردن باتوم های کوهنوردی
فارغ از اینکه عصای کوهنوردی شما قابل تنظیم هست یا نه، همه ی انواع باتوم ها دارای قابلیت قفل شدن هستند. برای دسته ای باتوم ها که قابل تنظیم نیستند، طول باتوم ها به بلند ترین حالت و سپس به کوتاه ترین حالت در می آید. برای باتوم هایی که قابل تنظیم هستند، می توانید آنها را به دو الی سه طول مختلف تنظیم کنید و ارتفاع آن را با توجه به خودتان تغییر دهید.
اغلب باتوم های کوهنوردی از یکی از 4 مکانیسم زیر استفاده می کنند:
قفل اهرمی خارجی: اهرمی که روی قسمت خارجی باتوم قرار گرفته است، تنظیم طول باتوم را سریع و آسان می کند. حتی مواقعی که دستکش پوشیده باشید.
قفل فشاری: باتوم های دارای این مکانیسم در جای خود می چرخند و با یک کشش قفل می شوند. دکمه ی آن را فشار دهید تا قفل باز و باتوم آزاد شود. البته بعضی از این انواع این دسته طولشان تغییری نمی کند.
قفل پیچ: از یک دستگاه تنظیم کننده ی پیچ که بسیار بادوام و محکم است، در این باتوم ها استفاده شده.
قفل های ترکیبی: بعضی از باتوم های کوهنوردی برای تعادل بیشتر، وزن سبکتر و سهولت استفاده، از چند مکانیسم استفاده می کنند. به عنوان مثال ممکن است در قسمت بالایی یک باتوم از قفل خارجی و در قسمت پایینی یک باتوم از یک قفل پیچ استفاده شود.
نکته: تمام این مکانیسم های قفل کردن ممکن است در طول زمان شل شوند. بنابراین قبل از شروع پیمایش هایتان اطمینان حاصل کنید که به طور کامل قفل شده اند. در قفل های اهرمی شاید لازم باشد شما دوبار این موضوع را چک کنید.
مواد به کار رفته در بدنه ی عصای کوهنوردی
ساختار بدنه ی باتوم های کوهنوردی، تعیین کننده ی وزن کلی باتوم هاست.
آلومینیوم: انتخابی بادوام تر و اقتصادی تر. هر جفت باتوم های آلومینیومی معمولا بین 500 تا 600 گرم وزن دارند. البته وزن دقیق آن بنابه شرایط ممکن است متفاوت باشد. این باتوم ها بسیار محکم و مقاوم هستند و زیر فشار زیاد ممکن است خم شوند اما شکستن آن بسیار بعید است.
ترکیبی: معمولا در این باتوم ها به طور جزئی یا بیشتر، از کربن استفاده شده است. وزن آنها هم بین 500 تا 600 گرم در هر جفت است. هنگام برخورد با موانع، لرزش ایجاد شده را کم می کنند اما نسبت به انواع آلومینیومی آسیب پذیر تر هستند و امکان شکسته شدن آنها زیاد است. اگر مسیر شما ناهموار و سنگلاخی است، باید به این موضوع دقت کنید.
باتوم های دسته دار
برخی از باتوم ها و عصاهای کوهنوردی، دسته هایی به شکل چنگک دارند که قابلیت تنظیم تا 15 درجه را دارا هستند و مچ دست شما را در وضعیتی ثابت و خنثی نگه می دارند. همچنین بعضی از عصاهای کوهنوردی دارای دسته ای شبیه به دسته های عصاهای معمولی هستند که قابلیتی ویژه برای افرادی که پیاده روی های سبک می کنند، می باشد.
جنس دسته ها
جنس این دسته ها در انواع مختلفی وجود دارد و شما براساس راحتی خود جنس آن ها را انتخاب می کنید:
چوب پنبه: رطوبت دست شما را می گیرد و هنگام در دست گرفتن بسیار راحت هستند و لرزش ایجاد شده بر اثر برخورد با موانع را کاهش می دهند. اگر تعریق دست شما زیاد است یا در هوای گرم پیاده روی می کنید، گزینه ی بسیار مناسبی برای شما به حساب می آید.
فوم: این مورد هم رطوبت را کاهش می دهد و بسیار نرم است.
لاستیک: دست شما را در برابر سرما، شوک و لرزش ایجاد شده بر اثر ضربه عایق می کند. پس برای استفاده در روز های سرد بسیار مناسب است. برای دست های عرق کرده و تاول زده توصیه نمی شود در نتیجه برای استفاده در روزهای گرم مناسب نیست.
باتوم های کوهنوردی مردانه، زنانه و بچگانه
بعضی باتوم ها منحصرا برای آقایان، بانوان یا بچه ها طراحی شده اند اما اکثریت آنها برای همه قابل استفاده هستند. مواردی که این تفاوت ها را ایجاد می کند طول، رنگ و اندازه آن است. در آخر باتومی را انتخاب کنید که همه ی ویژگی های آن مورد پسندتان باشد.
قسمت های دیگر باتوم های کوهنوردی
بند های مچ دست: بسیار معمول است که کوهنوردان نادرست از بند های مخصوص مچ دست استفاده کنند. طرز استفاده ی صحیح به این شکل است که شما دست خود را زیر بند بپیچید، پایین ببرید و دسته ی باتوم را بگیرید. این تکنیک از مچ و کف دست شما در برابر آسیب های احتمالی محافظت می کند.
می توانید طول بند را برای زمان هایی که میخواهید استراحت کنید با پایین آوردن دست خود، تنظیم کنید. تنظیم مناسب این امکان را به شما می دهد تا بایستید] دسته ی باتوم را بگیرید، کوله ی خود را جابجا کنید، سپس دوباره باتوم را به حالت قبل از بند آن به دست بگیرید.
توجه داشته باشید بسیاری از بند ها قابلیت تنظیم از سمت چپ و راست را دارند و دارای نوار های بتونی و روکش دار برای تاول نزدن دستهای شما هستند.
گل باتوم: باتوم ها معمولا در پایین بدنه خود شامل قسمت قابل حملی به اسم گل باتوم هستند. از گل باتوم های درشت در زمین های برفی یا گل آلود استفاده می شود.
سخمه: بخشی از اجزای باتوم که به وسیله آن باتوم در زمین و برف فرورفته و بدون حرکت می ماند. که این کار باعث عدم لغزش کوه نورد شده و احتمال سر خوردن کوه نورد کاهش می یابد. کشش سطحی مناسبی رو یخ ایجاد می کنند و عمر باتوم های شما را افزایش می دهند. برای کاهش ضربه به زمین استفاده می شوند. معمولا به صورت جداگانه هم به فروش می رسند اما برای زمین های آسفالت مناسب نیستند.
راهنمای خرید باتوم کوهنوردی
در کنار همه موارد که در اینجا ذکر شد، چند نکته دیگر زیر را هم در نظر داشته باشید:
- اکثر باتوم های چینی یک بار مصرف هستند. اگر تنها هدفتان یکی دو ساعت پیاده روی باشد، جواب می دهند. اما اگر به دنبال قله نوردی و پیمایش های جدی هستید، مهمان یکی دو برنامه شما خواهند بود.
- یک جفت باتوم با کیفیت و خوب سالها عمر می کند. به هیچ وجه جنس بی کیفیت را انتخاب نکنید.
- افراد سنگین وزن (در کوهنوردی بالای 80 کیلوگرم) بهتر است از باتومهای با سطح مقطع بزرگتر استفاده کنند.
- اگر هدفتان پیمایش های زمستانی است، به دنبال باتومی باشید که گل برفهای بزرگ بتوان روی آن نصب کرد. در زمان برف کوبی متوجه منظور ما خواهید شد.
نحوه استفاده از باتوم کوهنوردی
خوشبختانه نکاتی که بتوانند طرز صحیح استفاده از این باتوم ها را به شما آموزش دهند، وجود دارند. با رعایت این نکته ها و توصیه ها بهتر و آسانتر در مسیر خود قرار می گیرید.
تناوب بین پا و باتوم
بسیاری از افراد هنگام استفاده از باتوم ها به سرعت ریتم آن را با پای خود تنظیم می کنند. (پای راست، باتوم چپ، پای چپ، باتوم راست) درصورتی که ریتم از کنترلتان خارج شد، لحظه ای بایستید و دوباره شروع به قدم برداشتن و به اصطلاح کاشتن باتوم در زمین کنید. پس از چند بار، بدون اینکه در مورد آن فکر کنید با ریتم همراه می شوید.
کاشت همزمان باتوم ها
بعضی اوقات ممکن است شما بخواهید همزمان هر دو باتوم خود را بکارید و دو قدم بردارید و این کار را ادامه دهید. این کار در صعود های شیب دار یا فرود هایی که به ثبات و تعادل بیشتری نیاز دارید، مفید واقع شود.
قدم برداشتن عادی: هنگام استفاده از باتوم های کوهنوردی بهتر است خیلی عادی قدم بردارید و حالت طبیعی بازوهای خود را حفظ کنید؛ انگار که باتومی در دست ندارید. باتوم ها ممکن است پشت سر شما کمی زاویه دار قرار بگیرند که وقتی خواستید آن ها را بکارید، بتوانید همزمان رو به جلو حرکت کنید.
در چالش قرار گرفتن با موانع
باتوم های پیاده روی در مواقع برخورد شما با موانع می توانند بسیار مفید واقع شوند.
گذر از رود ها و رودخانه ها: باتوم های کوهنوردی پایداری بیشتری را هنگام گذر کردن از رود ها و رودخانه ها برای شما فراهم می کنند. هربار که باتوم خود را کاشتید، از ایمن بودن ادامه ی مسیر اطمینان حاصل کنید. در مواجهه با رودخانه های عمیق تر طول باتوم را افزایش دهید.
گودال ها: می توانید اطراف آن ها مانور دهید و پایداری خود را بیشتر کنید. یا اینکه می توانید با بلند کاشتن آن، یک طاق ایجاد کنید.
سنگ های بزرگ: برای گذشتن از سنگ های بزرگ، باتوم ها به شما توان لازم را می دهند. برای این کار، هنگامی که روی سنگ ایستاده اید، همزمان هر دو باتوم را با فشار در زمین پیش رویتان بکارید.
چوب و خاشاک: برای گذشتن از این مانع هم با قدرت باتوم ها را روی زمین بکارید. اگر در حال ورود به رودخانه هستید، این کار به حفظ تعادل شما نیز کمک شایانی می کند.
گاهی از باتوم های کوهنوردی برای برپا کردن چادر های مسافرتی نیز استفاده می شود. اگر در سفر خود قصد استفاده این قابلیت را دارید، اطمینان حاصل کنید که چادر و باتوم شما برای این کار مناسب هستند.
معرفی چند عصای کوهنوردی
برندهای مختلفی در بازار موجود هستند، اما در اینجا به چند مورد اشاره میشود که توسط گروه موج کوه در برنامه های مختلف امتحان شدند:
- انواع مدلهای بلک دیاموند: سبک و ظریف، برای فشارهای سنگین نامناسب. برای افراد سبک وزن و بانوان عالی.
- لکی: با دوام، سنگین. مناسب برای صعودهای کلاسیک
- مسترز: قابل اعتماد. وزن متوسط
- هفت گوهر: قابل اعتماد. سنگین
- گبل: اقتصادی و به صرفه
در مورد برندهای فوق ما به بیان تجارب خودمان تکیه کرده ایم. تجربه شما می تواند متفاوت باشد.
ترجمه نگار پیرحیاتی
مطالب با سبک آموزشی بسیار مفید هستند لطفا بیشتر از این قبیل مطالب بزارید .
مقاله کامل و خوبی در مورد عصای کوهنوردی بود و مرسی که چندتا باتوم کوهنوردی معرفی کردید. خیلی نیاز داشتم بهش
درود. سلامت باشید.